Gazze’de 68 bin kişinin katledildiği iki yıllık soykırımın durması için aralarında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da bulunduğu 20 ülke lideri Mısır’da bir araya geldi. Katılımcı ülkeler Trump’ın arabuluculuğunda İsrail ile Hamas arasında gerçekleşen ateşkes anlaşmasına garantörlüklerini ilan ettiler. Netanyahu ise dini töreni bahane ederek zirveye katılmadı.
GAZZE’DE BARIŞI İÇİN TARİHİ İMZA
İsrail’in iki yıldır Gazze Şeridi'nde sürdürdüğü soykırıma resmen son veren imzalar Mısır’ın Şarm El Şeyh kentinde düzenlenen Barış Zirvesi’nde atıldı. 20'den fazla ülkenin liderinin katıldığı zirvede Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Trump, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ve Katar Emiri Al Sani Gazze için niyet beyanını imzaladı. “Barış için niyet belgesi” metninde Filistin Devleti, iki devletli çözüm veya 1967 sınırları ifadelerinin yer almaması ise şaşkınlığa ve tepkilere neden oldu.
ATEŞKESTE İKİNCİ AŞAMAYA GEÇİLDİ
Trump ateşkes anlaşması görüşmelerinin ikinci aşamasının başladığını duyurdu. Gazze'de "enkazın kaldırılması gerektiğini" vurgulayarak, "Çok fazla temizliğe ihtiyacı var" dedi. Dünyanın en zengin ülkelerinin Mısır'da bir araya geldiğini ifade eden Trump, davet edilen herkesin geldiğini ve bunun da bu işe duyulan saygıdan kaynaklandığını belirtti. İran’a yönelik yaptırımlara ilişkin de konuşan Trump, Tahran yönetimi ABD ile görüşmeye hazır olduğunda yaptırımları kaldırabileceğini söyledi.
20 İSRAİLLİ 1968 FİLİSTİNLİ REHİNE SERBEST
Gazze’de ateşkes anlaşması kapsamında Hamas, 20 rehineyi Kızılhaç aracılığıyla İsrail’e teslim ederken, İsrail de 1968 Filistinli esiri serbest bıraktı. Filistinli esirler Ramallah’ta büyük coşkuyla karşılandı. 28 İsrailli rehinenin cenazelerinin teslim edilmesi bekleniyor.
NETANYAHU FOTOĞRAFTAN SON ANDA ÇIKTI
20'nin üzerinde ülke lideri Şarm El Şeyh Barış Zirvesi’nde niyet beyanı imzası sonrası aile fotoğrafı çektirdi. Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas'ın da katıldığı zirveye Netanyahu’nun katılma kararı diplomatik krize neden oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Netanyahu’nun katılmasına karşı çıktı, diğer ülkeler de tepkiyi destekledi. Tepkiler sonrası Netanyahu 'dini töreni' bahane ederek zirveye katılmadı.
İNSANLIK VİCDANININ BEKLEDİĞİ İMZA ATILDI
İnsanlığın gözü önünde iki yıldır bir milletin yok edilmesine karşı dün nihayet en somut adım atıldı. 20 bini çocuk, 68 bin Filistinlinin katledildiği, Gazze’nin yüzde 90’ının enkaza çevrildiği acımasız savaşın kesin olarak son bulması için sunulan ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 maddelik Gazze Barış Planı’nın ilk aşaması dün uygulandı. İsrailli rehinelerin tümü serbest bırakılırken, İsrail de 2 bine yakın Filistinli mahkumu bıraktı. ABD Başkanı Trump, ilk aşamanın gerçekleştiği anlarda İsrail’e geldi. Knesset’te İsrailli milletvekillerine hitap eden Trump, Gazze anlaşması için “Bu tarihi bir gün, yeni bir başlangıç. Daha önce böyle bir olay yaşanmadı,” dedi. Knesset’te konuşan dördüncü ABD Başkanı olan Trump, “Bu sadece bir savaşın sonu değil, İsrail ve kısa süre içinde gerçekten muhteşem bir bölgeye dönüşecek tüm uluslar için büyük bir uyum ve kalıcı bir barışın başlangıcı,” diyerek seslendi. “Yeni bir Orta Doğu’nun tarihi şafağını görüyoruz,” diyen Trump, bu anın gelecek kuşaklar tarafından her şeyin daha iyiye doğru değiştiği dönüm noktası olarak hatırlanacağını söyledi. Trump, ardından Mısır’a geçerek Şarm el-Şeyh’teki barış zirvesine katıldı. Zirvede Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi’nin yanı sıra 20’den fazla ülkenin lideri yer aldı.Barış Zirvesi’nde soykırımı sona erdirecek anlaşma ‘resmen’ imzalandı. Aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da bulunduğu İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya gibi 20’nin üzerinde ülke liderinin garantörlüğünde ateşkes anlaşması imzalandı. Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas’ın da katıldığı zirveye Netanyahu önce gideceğini bildirdi ancak gelen tepkiler sonrası ‘dini töreni’ bahane ederek katılmayacağını duyurdu. Mısır ile İsrail ayrıca, Trump’a ülkelerinin en yüksek sivil nişanını verdi. Trump, “Savaş bitti, tamam mı? İnsanlar artık bundan yoruldu. Bu yüzden ateşkesin kalıcı olacağına inanıyorum,” dedi. Ayrıca İran’a da zeytin dalı uzatarak, “Dostluk ve işbirliği eli her zaman açıktır.” diye konuştu. Yaklaşık 200 ABD askeri, uluslararası ortaklarla birlikte ateşkesin uygulanmasını denetleyecek. Trump’ın ‘yeni bir dönem’ olarak tanımladığı süreç, hala kırılgan. Gazze’nin yeniden inşası, Hamas’ın silahsızlandırılması ve bölgenin savaş sonrası yönetimi gibi konular belirsizliğini koruyor.
20 REHİNE VE 2 BİNE YAKIN FİLİSTİNLİ TUTSAK SERBEST
İki tarafta da büyük sevinç: Gazze’de sağ durumdaki 20 rehine anlaşmaya uygun olarak İsrail’e teslim edildi. İsrail cezaevlerinden de yaklaşık 2 bin tutuklu ve hükümlü serbest bırakıldı. Anlaşmaya uygun şekilde, Hamas rehineleri seremoni olmadan teslim etti. Sayıları 28 olduğu sanılan rehine cesetlerinden dördü de ilk gün teslim edildi. 2014 yılındaki bir çatışmada hayatını kaybeden bir asker naaşı da İsrail’e verilecek. Savaştaki yıkım nedeniyle rehine cesetlerinin tamamının gömüldükleri yerlerden çıkarılarak, İsrail’e teslim edilmelerinin daha uzun sürebileceği konusunda tarafların mutabık olduğu ifade ediliyor. Rehine aileleri de iki yıldır ayrı oldukları isimleri bekliyordu. Serbest bırakılan rehinelerden Nimrod Cohen’in annesi Viki Cohen, “Mutluluk doluyum. Nasıl hissettiğimi anlatmam zor. Bütün gece uyuyamadım” diyerek heyecanını anlattı. Gazze’nin dört bir yanında da insanlar, serbest bırakılan yüzlerce Filistinli tutuklu için sokaklara döküldü. İsrail ateşkes anlaşması kapsamında 1.968 Filistinli tutuklu ve hükümlünün serbest bırakıldığını açıkladı. Ofer Cezaevi’ndekiler işgal altındaki Batı Şeria’nın diğer bölgelerine nakledildi. Ketziot Cezaevi’nden serbest bırakılan ikinci grup tutuklunun da sınır dışı edileceği açıklandı. 7 Ekim’den sonra tutuklanan bin 700 kadar Filistinli serbest bırakılanların büyük çoğunluğunu oluşturdu. Mervan Barguti’nin Filistinli müzakerecilerin ısrarına karşın serbest bırakılmadı. Çok sayıda Filistinli Barguti’yi kendi “Nelson Mandelaları” olarak görüyor. Hatta Filistin yönetiminin mevcut lideri Mahmud Abbas’ın halefi olabileceği düşünülüyor.
KATİLDEN ALTIN ‘BARIŞ GÜVERCİNİ’
Gazze Şeridi’nde 67 binden fazla Filistinlinin ölümünden sorumlu İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump’a altından yapılmış bir barış güvercini hediye etti. Netanyahu, resmi ziyaret kapsamında İsrail’e gelen ABD Başkanı Trump ile Batı Kudüs’teki İsrail Meclisi’nde görüştü. Bu görüşmenin ardından Trump ve Netanyahu Meclis’te İsrailli esirlerin yakınlarıyla bir araya geldi. Öte yandan yerel basına yansıyan haberde, Netanyahu’nun görüşmede Trump’a altından yapılmış bir barış güvercini hediye ettiği belirtildi. İsrail’in Gazze Şeridi’ne 2 yıldan fazla süren saldırılarında 67 bin 682 kişi hayatını kaybetmiş, 170 bin 33 kişi de yaralanmıştı. -
‘GAZZE İÇİN İNSANİ YARDIM KONFERANSI DÜZENLEYECEĞİZ’
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Gazze’de önceliğin insani yardım operasyonlarının yeniden başlatılması olduğunu belirterek, gelecek haftalarda Gazze insani yardım konferansına ev sahipliği yapacaklarını bildirdi. Macron, Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi için gittiği Mısır’a ulaştıktan sonra havalimanında basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Macron, Fransa’nın Gazze konusunda Filistin yönetimiyle “çok özel bir rol” üstleneceğini kaydetti. Bu bağlamda Filistin yönetiminin “kapsamlı bir reforma” ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Macron, Hamas’ın Gazze’nin yönetiminde “hiçbir yeri olamayacağını” savundu. Ülkesinin Gazze’deki kalıcı barışta rol oynayacağının altını çizen Macron, önceliğin Gazze’deki insani yardım operasyonlarının yeniden başlatılması olduğunu vurguladı. Macron, “Fransa, hazır ve planlama çalışmalarına başladı.” dedi.
TEL AVİV KÖTÜ ÜNÜNÜ DÜZELTMEK İÇİN ÇABALAMALI
The New York Times (NYT) gazetesi, Ekim 2023’ten bu yana İsrail’in Gazze’ye saldırıları nedeniyle ABD kamuoyunda gittikçe kötüleşen itibarını düzeltmek için ateşkes sonrasında çabalaması gerekeceğini yazdı. NYT’nin “İsrail İçin Bir Test: Amerikanlarla Bağını Düzeltebilir mi?” başlıklı haberine göre, İsrail’in saldırıları, en güçlü ve en önemli müttefiki ABD vatandaşlarıyla ilişkilerinde “yıkıcı etkiye” yol açtı. İsrail’in ABD’deki itibarı yalnızca 2024’te haftalar süren Filistin’e destek gösterileriyle öne çıkan kampüslerde değil “yenilikçi” ABD’liler arasında da yıkıma uğradı. NYT’nin geçen ay yaptığı ankete göre, ABD’li Yahudiler, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu ve aşırı sağcı hükümetini Gazze’ye saldırıları nedeniyle sertçe eleştiriyor. Katılımcıların büyük çoğunluğu, İsrail’in saldırıları sonucu on binlerce sivilin öldürülmesi, insani yardımların kısıtlanması nedeniyle Tel Aviv yönetiminin savaş suçları işlediği görüşünü paylaşıyor.
ABD BAŞKANI NETANYAHU’YA AF İSTEDİ
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’dan Başbakan Binyamin Netanyahu için af çıkarmasını talep etti. Dün Knesst’teki konuşmasında Herzog ve Netanyahu’ya dönerek “Bu iki adam çok iyi insanlar” ifadelerini kullanan Trump, “Sayın Cumhurbaşkanı, neden bu adama bir af çıkarmıyorsunuz” diye sordu. “Konuşma metnimde bu kısım yoktu” diyen Trump, “Ama onu seviyorum ve bu fikir kulağa çok mantıklı geliyor. Savaş zamanının en büyük liderlerinden biri! Kim takar puroyu, şampanyayı” diye ekledi ve Netanyahu’nun rüşvet olarak aldığı iddia edilen ürünlere göndermede bulundu. Gazze’de savaş suçu işlediği iddiasıyla hakkında uluslararası tutuklama emri de bulunan başbakan, uzun süredir yargılanıyor. Netanyahu, 2019 yılında açılan ve dolandırıcılık, rüşvet ve güven ihlali iddialarını içeren üç ayrı yolsuzluk davasıyla karşı karşıya.
