Gazze’de İsrail'in iki yılı aşkın süredir devam eden katliamlarına son veren ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından yeni ayrıntılar ortaya çıktı. Axios’un diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump, sürecin son aşamasında taraflara bizzat güvence vererek İsrail’in anlaşmayı bozmasına izin vermeyeceğini taahhüt etti. ABD’li yetkililer, bu kişisel garantinin, Hamas’ı anlaşmayı kabul etmeye ikna eden en önemli unsur olduğunu belirtti. Ateşkes, İsrail hükümetinin onayının ardından resmen yürürlüğe girdi.
Gazze’de ateşkesin ilk günü: On binler kuzeye dönüyor
Axios’un diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Başkan Donald Trump, Gazze’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının bozulmaması için İsrail’e baskı uygulayacağına dair kişisel bir garanti verdi. ABD’li iki üst düzey yetkili, bu güvenceyi “Hamas’ın anlaşmayı kabul etmesini sağlayan en önemli faktör” olarak nitelendirdi.
İsrail kabinesinin cuma sabahı erken saatlerde ateşkesi onaylamasının ardından anlaşma resmen yürürlüğe girdi. Trump yönetimi, ateşkesin uygulanmasını denetlemek üzere ABD öncülüğünde uluslararası bir askeri izleme gücü kuracak.
Netanyahu kana doymuyor! Ateşkese rağmen Gazze'ye bomba yağıyor
ANLAŞMANIN ŞARTLARI
Anlaşmaya göre, İsrail ordusunun kabine onayından itibaren 24 saat içinde Gazze’nin belirlenen sınır hattına çekilmesi gerekiyor. Bu geri çekilmeden sonraki 72 saat içinde Hamas, elinde tuttuğu 20 canlı rehine dahil tüm İsrailli esirleri serbest bırakacak. Bu sürecin pazartesi günü tamamlanması bekleniyor.
Axios’a konuşan bir ABD’li yetkili, “Hamas artık rehineleri bir koz değil, yük olarak görmeye başladı. Bu farkındalık müzakerelerde ilerlemeyi sağladı” şeklinde konuştu.
KUSHNER VE WİTKOFF GÖREVDE
Trump’ın özel temsilcileri Jared Kushner ve Steve Witkoff, anlaşma sürecinde aktif rol aldı. İki isim, çarşamba günü Mısır’a giderek Mısır, Katar ve Türkiye’den arabulucularla ilk görüşmelerini yaptı.
ABD’li bir yetkili, Trump’ın temsilcilerinden anlaşma ihtimalini sorduğunda Kushner’ın “Yüzde 100” yanıtını verdiğini aktardı. Trump’ın şaşkınlıkla “Bu kadar emin olmanı sağlayan nedir?” sorusuna, Kushner’ın “Çünkü başarısız olma lüksümüz yok” yanıtını verdiği belirtildi.
Görüşmelerde Trump’ın 20 maddelik barış planının tüm unsurlarını sahiplenip uygulayacağı mesajı Hamas’a ve arabuluculara iletildi.
Bir yetkili ise konuyla ilgili olarak, “Taraflar arasında ciddi bir güvensizlik vardı. Başkan Trump bu anlaşmanın kendisi için ne kadar önemli olduğunu, katliamı durdurmak istediğini ve herkesin kurallara uymasını sağlayacağını açıkça belirtti” dedi.
ABD LİDERİ SÜRECİ BİZZAT İZLİYOR
Axios’un haberine göre Trump, müzakereler süresince doğrudan müdahil oldu ve en az üç telefon görüşmesiyle taraflara güvence verdi. ABD’nin bu kez verdiği garantinin önemi, İsrail’in mart ayında tek taraflı olarak bozduğu önceki ateşkesten sonra daha da arttı.
Kushner ve Witkoff’un, Perşembe sabahı erken saatlerde anlaşmanın duyurulmaya hazır olduğuna karar verdikleri, ardından da Trump’ın haberi Truth Social hesabından dünyaya duyurduğu belirtildi.
ABD ÖNCÜLÜĞÜNDE GÖZETİM GÜCÜ KURULACAK
Trump’ın verdiği garanti kapsamında, ateşkesin ihlal edilmemesini sağlamak için ABD liderliğinde uluslararası bir askeri izleme mekanizması oluşturulacak.
Kushner ve Witkoff, bu fikri Mısır yolculuğu sırasında CENTCOM Komutanı Amiral Brad Cooper ile görüştü. Daha sonra Cooper da müzakerelere katılarak planı sundu.
ABD’li yetkililer, 200 Amerikan askerinin Mısır, Katar, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden subaylarla birlikte görev yapacağını, ancak bu personelin Gazze’ye girmeyeceğini belirtti. Görev gücü, ateşkesin uygulanmasını ve olası ihlalleri izleyecek.
İSRAİL İLE PLANLAMA GÖRÜŞMELERİ
Cuma günü Kushner ve Witkoff’un İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve üst düzey askeri yetkililerle bir araya gelerek ateşkesi izleyecek mekanizmanın ayrıntılarını görüşmeleri bekleniyor. Plan, İsrail ordusunun çekildiği bölgelerde Arap ve Müslüman ülkelerden askerlerin yer alacağı “Uluslararası İstikrar Gücü” (ISF) oluşturulmasını öngörüyor.
Bu güçlerin konuşlandırılmasının birkaç ay süreceği, ardından Gazze’deki askeri tesislerin ve ağır silahların imhası aşamasına geçileceği ifade edildi.
TRUMP YAKINDA BÖLGEYE GİDİYOR
Axios’a konuşan yetkililer, Witkoff ve Kushner’ın İsrail kabinesi toplantısına katılarak anlaşmayı savunduklarını ve Trump bölgeye gelene kadar bölgede kalacaklarını belirtti.
İkili, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin çekilme sürecini ve esirlerin serbest bırakılmasını yakından izleyecek.
“Herkesin taahhütlerine sadık kalmasını ve yanlış anlaşılma olmamasını istiyorlar” diyen bir ABD’li yetkili, sürecin Abraham Anlaşmaları’nın genişletilmesine zemin hazırlayabileceğini söyledi.
