Suriye’de 61 yıl süren Baas rejiminin 8 Aralık 2024’te sona ermesinin ardından kurulan yeni yönetim, uluslararası izolasyon dönemine son vermek için kapsamlı bir diplomatik açılım başlattı. Uzun yıllardır kesintiye uğramış diplomatik kanallar yeniden işler hale gelirken, Orta Doğu ve Avrupa başkentleriyle temaslar önemli ölçüde hızlandı.
Yeni Şam yönetiminin diplomatik ilişkilerini güçlendirme çabalarına çok sayıda ülke olumlu yanıt verdi. Bu süreçte İran ve İsrail dışındaki hemen tüm ülkeler, yeni yönetimle doğrudan ilişki kurma veya mevcut ilişkileri yeniden tesis etme yoluna gitti.
BİRÇOK ÜLKE ŞAM’DAKİ BÜYÜKELÇİLİKLERİNİ YENİDEN AÇTI
Yıllarca kapalı kalan diplomatik temsilciliklerin yeniden açılması, Suriye’nin dış politikada geçirdiği dönüşümün en görünür adımlarından biri oldu.
Türkiye, 2012’de faaliyetleri durdurulan Şam Büyükelçiliğini 14 Aralık 2024’te yeniden açarak Türk bayrağını tekrar göndere çekti.
Almanya, İspanya, İtalya, Katar, Azerbaycan ve Fas da yaklaşık 13 yıl sonra büyükelçiliklerini yeniden faaliyete geçirdi.
Bazı ülkelerin temsilcilikleri devrik rejim döneminde açık kalmaya devam ederken, İran’ın Şam Büyükelçiliğinin 1 yıldır kapalı olduğu bildirildi.
Çin, büyükelçiliğini 2026 yılının başında tekrar açmayı planlıyor.
Bu gelişmeler, diplomatik ilişkilerin karşılıklı güven temelinde yeniden inşa edildiğine işaret ediyor.
CUMHURBAŞKANI ŞARA’NIN YOĞUN ZİYARET TRAFİĞİ
Yeni Suriye yönetiminin dış politikadaki en görünür yüzü Cumhurbaşkanı Ahmed Şara oldu.
SANA’nın verilerine göre Şara, son bir yılda 12 ülkeye 21 ziyaret gerçekleştirerek bölgede ve uluslararası arenada aktif bir diplomasi yürüttü.
Ziyaretlerde öne çıkan başkentler:
- Suudi Arabistan, Türkiye, Ürdün, Mısır, BAE, Katar
- Fransa, Bahreyn, Kuveyt
- ABD, Rusya, Brezilya
Şara, 24 Eylül’de BM Genel Kurulu’nda konuşma yaparken, 10 Kasım’da Beyaz Saray’da ağırlanan ilk Suriyeli lider olarak dikkat çekti. Bu temaslar yeni yönetimin uluslararası meşruiyet arayışında önemli bir eşik olarak görülüyor.
Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, 20 Ekim’de “yeni Suriye diplomasisi”ni tanımlayarak geçmişteki dayatmacı anlayışın yerine ülkelerle eşitlik, diyalog ve işbirliğine dayanan bir yaklaşım benimsediklerini söyledi.
Şeybani, bu doğrultuda:
- Türkiye
- Arap ülkeleri
- AB üyesi devletler
- İngiltere
- Rusya
- Çin
- ABD
gibi çok sayıda ülkeye resmi ziyaretlerde bulundu. Suriye’nin diplomatik görünürlüğünün artması, dış politikada yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
RUSYA VE ÇİN İLE “DENGELİ İLİŞKİLER”
Şara yönetimi, Baas dönemi boyunca yakın müttefikler olan Rusya ve Çin ile ilişkileri karşılıklı çıkar temelinde yürütmeyi hedeflediğini ifade ediyor.
Cumhurbaşkanı Şara, 15 Ekim’de Moskova’da Putin ile görüşerek ilişkilerde yeni bir çerçeve belirledi.
Dışişleri Bakanı Şeybani, 17 Kasım’da Çin ile temaslarda bulundu.
Bu ziyaretlerde ekonomik işbirliği, güvenlik koordinasyonu ve yeniden inşa süreci gibi başlıklar öne çıktı.
Yeni Şam yönetimi diplomatik ağını genişletme adına önemli adımlar attı.
Eylül ayında BM Genel Kurulu marjında Ukrayna ile diplomatik ilişkiler resmen kuruldu.
29 Ekim’de Kosova’nın tanınması açıklandı.
10 Nisan’da Güney Kore ile diplomatik ilişkilerin başlatıldığı duyuruldu.
Bu adımlar, Suriye’nin dış politika alanında yeni ortaklıklar arayışında olduğunu gösteriyor.
İSRAİL İLE GERİLİM: İŞGALİN GENİŞLEMESİ VE GÜVENLİK MÜZAKERELERİ
Yeni yönetimin karşı karşıya olduğu en kritik başlık ise İsrail ile ilişkiler.
Suriye’ye göre:
İsrail, Baas rejiminin yıkılmasından bu yana 1000’den fazla hava saldırısı düzenledi.
Golan Tepeleri’ne ek olarak son bir yılda 800 kilometrekarelik Suriye toprağını ele geçirdi.
ABD aracılığıyla yürütülen güvenlik görüşmelerinde iki taraf arasında anlaşma sağlanamadı.
İsrail, yeni bir güvenlik modeli dayatmak istiyor.
Şam yönetimi ise İsrail’in 8 Aralık 2024’ten itibaren işgal ettiği tüm bölgelerden çekilmesini ve 1974 Ayrıştırma Anlaşması’nın yeniden uygulanmasını talep ediyor.
