Tedavüldeki madeni paraların üretim maliyeti belli oldu. Bakır, nikel ve çinkodan imal edilen 1 kuruş için 26 kuruş, 25 kuruş için 39 kuruş, 50 kuruş için 83 kuruş, 1 TL için 99 kuruş harcanıyor. Dövizdeki artışla birlikte madeni paraların maden değerleri de yükseldi. İşte, bozuk paraların basım maliyeti...
Rekor artış yaşanan döviz kuru, maliyet hesaplarını da olumsuz etkiledi. 50 kuruşun üretim maliyeti, neredeyse iki katına çıktı. Merkez Bankası'nın son faiz kararıyla birlikte yükselen dolar/TL kuru, madeni paraların basım maliyetlerini yükseltti.
CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, bir çalışma yaparak özellikle madeni paraların basımındaki madenlerin fiyatının yükselmesi ile para maliyetinin nasıl yükseldiğini ortaya koydu. Yalım, "Darphane'nin enerji, personel ve diğer giderleri var. Merkez Bankası madeni para basımında ciddi zarar ediyor" dedi.
TEDAVÜLDEKİ MADENİ PARALAR NELER?
CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım'ın çalışmasına göre, halkın 'bozuk para' olarak nitelendirdiği 1, 5, 10, 25, 50 kuruşların ve 1 liranın maliyetleri son dönemde inanılmaz ölçüde yükseldi.
Yalım, bozuk paralarda kullanılan madenlerin maliyetlerini belirledi. Buna göre, madeni paralarda bakır, nikel ve çinko madenleri kullanılıyor. Dövizdeki artışla birlikte madeni paraların maden değerleri de yükseldi.
TÜRK LİRASINDA MADENİ PARALARIN BASIM MALİYETİ NE KADAR?
Paralardaki maden değerlerinden yola çıkarak hesaplama yapan Yalım, 1 kuruşun basımında 26 kuruşluk maden kullanıldığını saptadı. Yani 1 kuruş basmak için Merkez Bankası, 26 kuruşluk bakır ve nikel madeni alıyor. 5, 10, 25, 50 kuruşluklar ve 1 TL'lik madeni paralarda ise bakır ve nikele ek olarak çinko da kullanılıyor.
Hesaplamaya göre 5 kuruşun maden maliyeti 28 kuruşa, 10 kuruşun maliyeti 31 kuruşa, 25 kuruşun maliyeti 39 kuruşa ve 50 kuruşun maliyeti de 83 kuruşa yükselmiş durumda. 1 TL'nin maden maliyeti ise 99 kuruş olarak hesaplanmış.
1 VE 5 KURUŞ KULLANILIYOR MU?
Paralardaki maden değerlerinin yükselmesiyle piyasada bazı madeni paralar bulunmuyor. Tüm araştırmalarına karşın 1 ve 5 kuruş bulmakta zorlandıklarını dile getiren Yalım, şöyle konuştu: "Madeni paraları eritip içindeki madenleri ayrıştırarak satmak kârlı hale geldi. Bu yüzden Merkez Bankası hükümetin izlediği yanlış politikalar nedeniyle madeni para basımında zarar ediyor.
Madeni paraları toplayan hurdacılar da kâra geçiyor. Kuruşları toplayıp erittikleri için piyasada yeterince kuruş bulunmuyor. Ayrıca maden kendiliğinden para olmuyor. Bunun için kurulmuş Darphane var. Orada çalışanlar var, harcanan enerji, personel ve diğer giderler var."
TEDAVÜLDEKİ BOZUK PARALARIN ÜRETİM MALİYETİ
1 kuruş > 26 kuruş
5 kuruş > 28 kuruş
10 kuruş > 31 kuruş
25 kuruş > 39 kuruş
50 kuruş > 83 kuruş
1 TL > 99 kuruş
