Türkiye’de hızlı bir atılım yapan Çinli üreticilere ek vergiden sonra, TSE, servis ve çağrı merkezi zorunluluğu da getirildi. Son dönemde oldukça agresif bir şekilde Türkiye pazarına dahil olan Çinli markalar artık satış sonrası ağlarını sözleşmeli özel servisler üzerinden yürütemeyecek. İthalatçı marka Türkiye’de 7 bölgede en az 20 servis kuracak. Çağrı merkezinde minimum 40 personelle Türkçe hizmet verecek. Daha önce de Çinli markalara ek gümrük vergisi uygulaması yapılmıştı.
ALİ YILDIRIM
Dünya pazarında hızlı bir açılımda bulunan Çinli üreticiler için hem Avrupa hem de Türkiye tek tek önlemler almaya başladı. Özellikle son dönemde oldukça agresif bir şekilde artan yeni markaların Türkiye pazarına giriş hızı oldukça şaşırtıcı. Türkiye’nin yerli markası için daha önce Çinli üreticilerin fiyat rekabet yapmak için de ek gümrük vergisi getirildi.
8 ay sonra da servis, TSE ve çağrı merkezi zorunluluğu getirildi. Sadece ithal elektrikli araçları kapsayan kural sonrasında Çinli elektrikli üreticiler artık özel servislerle anlaşamayacak. Önce TSE belgesini alıp sonra servis ağı kuracak. Böylece özellikle son dönemde oldukça dikkat çeken özel servis anlaşmaları da son bulacak. Pazara yeni giriş yapan birçok üretici önce Bosch car servislerle anlaşma yapıp, satış sonrası hizmetleri buradan yürütüyordu. Fakat şimdi bu düzene Hükümet yeni bir kararname imzalayarak bir anlamda ‘dur’ dedi.
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Bazı Elektrikli Araçların İthaline İlişkin Tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, elektrik motorundan tahrikli diğer araçların Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülkeler menşeli olmayanlarının serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması halinde, gümrük beyannamelerinin tescilinde gümrük idareleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya yetki verdiği kurum, kuruluşça düzenlenen “izin belgesi” aranacak. İzin belgesi muafiyeti sağlanabilmesi için eşyanın “A.TR Dolaşım Belgesi” veya ilgili serbest ticaret anlaşması kapsamında menşe ispat belgesi ile gelmesi gerekecek.
11 UZAK DOĞULU TÜRKİYE PAZARINDA
Türkiye’de irili ufaklı 11 Çinli marka faaliyet gösteriyor. Bunların pazara giriş sırasıyla MG (Saic Motor), Chery (şimdilik elektrikli modelleri yok), Skywell, Leap Motor, DFSK, Voyah, Hongqi, BYD, Hozon Neta ve SWM. MG, Chery, Skywell ve Leap Motor gibi markaların hepsi hemen hemen bu şartları taşıyor. Fakat yakın zamanda gelen Neta, SWM, DFSK ve BYD yakın zamanda bayi ve servis ağlarını arttıracak markalardan demek mümkün.
7 BÖLGEDE EN AZ 20 SERVİS ŞART
İzin belgesinin düzenlenebilmesi için de kurallar var. İthalatı yapılacak eşyanın satış sonrası montaj, bakım ve onarımı için ilgili standartlarda 7 coğrafi bölgede en az 20 yetkili servis istasyonu kurulması gerekiyor. Aynı zamanda bunu ithalatçının kendisi tarafından kurulmuş olduğunun TSE tarafından belgelendirilmesi de gerekiyor. Elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımından sorumlu olacak kişilerin TSE veya Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından münhasıran elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımına ilişkin bir yeterlilik belgesine sahip olması şart. İthalatı yapılacak her bir marka için Türkiye’de kurulmuş en az 40 personele sahip Türkçe çağrı merkezi ile hizmet verilmesi de dikkat çeken kurallar arasında.
İthalatı yapılacak eşyanın imalatçısının yurt içinde yerleşik yetkili temsilcisinin olması ve batarya sistemlerinin izlenmesi, kontrolü ve denetimine ilişkin yürütülecek işlemlerin ithalatçı tarafından kabul edildiğine dair yazılı bir taahhütname verilmesi de karara bağlandı.
AMACIMIZ EKOSİTEMİ DÜZENLEMEK
Ticaret Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, elektrikli otomobil satışlarında tüketiciyi koruyan yeni düzenlemenin yürürlüğe girdiği belirtildi. İthalat rejimi kararına dayanılarak hazırlanan ithalat tebliğlerinde, gerekli güncellemelerin taraf olunan uluslararası anlaşmalar, tüketici güvenliği, kamu sağlığının korunması amaçlarıyla ilgili kurumlarla istişare içinde yapıldığı kaydedilen açıklamada, “Söz konusu tebliğ ile karbon emisyonunun azaltılması ve sürdürülebilir enerji temini kapsamında önemli yere sahip elektrikli araçların ithalatında, tüketici güvenliği, satış sonrası hizmet kalitesinin artırılması, batarya parkının izlenmesi, ülkemizde ihtiyaç duyulacak şarj istasyonu ve güç yönüyle takip edilmesi ile batarya geri dönüşüm süreçlerinin daha etkin yönetilmesi amacıyla gerekli kriterlerin getirilerek, söz konusu elektrikli araçlarla ve birlikte oluşturacağı eko sistemin düzenlenmesi amaçlanmaktadır.” ifadesi kullanıldı.
EK YÜZDE 10’LUK GÜMRÜK VERGİSİ UYGULANIYORDU
Çin’den gelen elektrikli otomobillere toplamda yüzde 20 (ilave %10 ile birlikte) vergi uygulanıyordu. Mart 2023’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren karara göre ilave vergi oranı yüzde 40’a çıkarıldı. Yani bu araçlara toplamda yüzde 50 gümrük vergisi uygulanacak.
