Dövize endeksli hesaplara parasını bağlayan tasarruf sahiplerinin 3 aylık vadesi önümüzdeki hafta doluyor. Bu süreçte doların yüzde 26 yükselmesiyle, sistemin devlete ilk maliyeti de 14 milyar lirayı buluyor.
Dövize endeksli mevduat sistemine katılan tasarruf sahibi ilk grubun vadeleri önümüzdeki hafta doluyor. Vade sonu yaklaştıkça hesaplamalar da başladı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 18 Mart itibarıyla dövize endeksli mevduat hesaplarında 561 milyar 869 milyon TL biriktiğini açıkladı. Bu tutarının 70 milyar TL'lik bölümü 23-30 Aralık 2021 dönemde büyük çoğunluğu TL hesaplardan geçişle dövize endeksli mevduata bağlandı.
ORTALAMA 11.84'TEN GİRDİLER
İşte bu ilk grubun 3 aylık vadeleri bu hafta doluyor. Birinci grupta ortalama kur seviyesi 11.84 liradan 70 milyar TL'ye verilen döviz garantisinin devlete ilk maliyeti, -önümüzdeki hafta doların 14.72 lira (14-19 Mart ortalaması) olduğu varsayımıyla- 14 milyar lirayı buluyor.
YÜZDE 22 GETİRİ FARKINI HAZİNE'DEN ALMIŞ OLACAK
Türk Lirası'nda kalıp dövize endeksli hesaba geçenler 3 ay sonunda yaklaşık yüzde 22 getiri farkını dolaylı bir faiz getirisi olarak Hazine'den almış olacak. Bir örnekle açıklamak gerekirse; 24 Aralık 2021'de 100 bin liralık tasarrufu ile sisteme giren Mesut Amca'nın 3 aylık (92 günlük vade) vadesi 25 Mart'ta doluyor. 24 Aralık'ta Merkez Bankası dönüşüm kurunu 11.6738 lira olarak açıklamıştı. Mesut Amca'nın 100 bin lirası o tarihte 8 bin 569 dolar ediyordu. Hazine ve Maliye Bakanlığı TL cinsinden açılan dövize endeksli hesaplar için yüzde 14 taban, yüzde 17 de tavan faiz getirmişti.
TL'DEN GEÇEN KÂRLI ÇIKTI
Faiz getirisi yüzde 17 olarak belirlenen hesabın üç aylık faiz getirisi 4.285 lira (stopaj uygulanmıyor) olur. 25 Mart'ta da doların bu haftayı tamamladığı 14.80 lira seviyesinde olduğu varsayıldığında hesabın kur getirisi 26.817 lira olacak. Faiz geliri ile kur farkı arasındaki 22.532 liralık farkı Hazine Mesut Amca'ya ödeyecek. Bankaya 100 bin lira yatıran Mesut Amca'nın dövize endeksli hesabında ana para+faiz getirisi+kur farkı olmak üzere 126.817 lirası olacak.
VATANDAŞIN VERGİSİ İLE KUR FARKI ÖDÜYOR
Bankacılık uzmanı, ekonomist Erol Taşdelen, sürekli Türk Lirası'nda kalıp paralarını vadeli hesapta tutanların dövize endeksli mevduat hesaplarında kârlı çıkacağını belirtti.
Taşdelen, "İlk açan grupta dolar 11.62 liraydı. Şu an görünen faiz gelirini düştüğümüzde +2 TL fazladan kazançları olacak. Bu normal faiz gelirinin iki katından fazla ek gelir demek" dedi. Bu farkı Hazine'nin ödeyeceğine işaret eden Taşdelen, "Asıl sorun bu. Hangi kamu yararı var da kur farkı vatandaşın vergileri ile Hazine tarafından karşılanıyor. Bu durumda Hazine'nin sosyal transfer harcamaları ihtiyacı olana değil parası olana gidiyor. Devlet eli ile zenginden alıp fakire verilmesi gereken kaynak, parası olan zenginlere gidiyor" diye konuştu.
