Yapı ruhsatı verilen bina sayısı Ocak-Eylül 2019’da yüzde 57, yüz ölçümü ise yüzde 58 geriledi. Kredi desteğinin arttığı son 3 aylık dilimde bina sayısı yüzde 50 düştü. Yapılan kredi desteğinin stoktaki binalara yaradığı görülürken, yeni bina sayısının da 22 bin adetten 11 bine indiği ortaya çıktı.
ALİ YILDIRIM
Konut sektörüne verilen kredi desteğiyle birlikte ipotekli satışların hızı arttı. Geçen yıla göre, ipotekli satışlar yüzde 500’ün üzerinde artış gösterirken, toplamda da düşüş gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak-eylül dönemine ilişkin yapı izin istatistiklerini açıkladı. Buna göre, bu yılın 9 ayında geçen yıla göre belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı yüzde 57,1 bunların yüz ölçümü yüzde 58, değeri yüzde 48,9 daire sayısı yüzde 63,8 azaldı. Yapıların toplam yüz ölçümü 45,5 milyon metrekare olurken, bunun 20,3 milyon metrekaresini konut, 17,1 milyon metrekaresini konut dışı ve 8 milyon metrekaresini ortak kullanım alanı oluşturdu. Kullanım amacına göre 26,7 milyon metrekareyle en yüksek payı iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar aldı. Bunu 5,3 milyon metrekare ile kamu eğlence, eğitim, hastane veya bakım kuruluşları binaları izledi.
Öte yandan 2018-2019 Ocak-Eylül dönemine bakacak olursak, bina sayısının yüzde 58 gerilediği görülüyor. Son 3 ayda ise (haziran-eylül) bina sayısı yüzde 50 azaldı. Böylece inşaatta yaşanan hareketlilik yeni konuta değil, stoktakilere yaradı. Yapılan faiz indirimleri, yeni inşaatlara yaramadığı TÜİK verileriyle ortaya çıktı. 2019 Haziran-Eylül döneminde geçen yıla göre, 22 bin 344 adet olan yeni konut sayısı 11 bin 199’a indi. Metrekare ölçümü de 31.7 milyondan 14.9 milyona gerileme kaydetti.
Yapı sahipliğine göre özel sektör 33,2 milyon metrekareyle en büyük payı aldı. Bunu 11.2 milyon metrekareyle devlet sektörü ve 1.1 milyon metrekareyle yapı kooperatifleri takip etti. Toplam 179 bin 766 dairenin 155 bin 469’u özel sektör, 21 bin 985’i devlet sektörü ve 2 bin 312’si yapı kooperatifleri tarafından alındı. Yapıların toplam yüz ölçümüne göre, 7,5 milyon metrekareyle İstanbul en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’u, 2.9 milyon metrekareyle Konya, 2.88 milyon metrekareyle Ankara izledi. Yüz ölçümü en düşük olan iller sırasıyla Karabük, Ardahan ve Çankırı olarak kayıtlara geçti. Daire sayılarına göre İstanbul 33 bin 538 ile en yüksek payı aldı. İstanbul’u 9 bin 702 daireyle Konya ve 7 bin 768 daireyle Ankara takip etti. Daire sayısı en az olan iller sırasıyla Karabük, Ardahan ve Hakkari olarak belirlendi.
İZİN BELGESİ AZALDI
Geçen yılın aynı dönemine göre belediyeler tarafından yapı kullanma izin belgesi verilen yapıların bina sayısı yüzde 20,6 yüz ölçümü yüzde 7,2 daire sayısı yüzde 11,3 azalırken değeri yüzde 12,3 arttı. Ocak-eylül döneminde yapı kullanma izin belgesi verilen binaların toplam yüz ölçümü 111,4 milyon metrekare olurken, bunun 62,7 milyon metrekaresi konut, 25,4 milyon metrekaresi konut dışı ve 23,2 milyon metrekaresi ortak kullanım alanından oluştu. Kullanım amacına göre 84,1 milyon metrekareyle en yüksek payı iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar aldı. Bunu 7,7 milyon metrekareyle toptan ve perakende ticaret binaları izledi. Yapı sahipliğine göre özel sektör 94,2 milyon metrekareyle en büyük paya sahip oldu. Bunu 15 milyon metrekareyle devlet sektörü ve 2,2 milyon metrekareyle yapı kooperatifleri izledi. Toplam 543 bin 801 dairenin 492 bin 287’si özel sektör, 42 bin 662’si devlet sektörü ve 8 bin 852’si yapı kooperatifleri tarafından alındı.
