Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında başvuru yapanlardan 250 bin kişinin emeklilik işlemleri tamamlandı. Ancak, yaklaşık 1 milyon 300 bin kişinin emeklilik işlemleri ise hala devam ediyor. Bu süreçte merak edilen konulardan biri de EYT sürecinde işten çıkışlar ve işe dönüşlerin nasıl olacağıdır. EYT'liler işe geri döndüklerinde emekli olamayan arkadaşlarına göre daha fazla maaş alacak. Detaylar haberimizde...
Öncelikle belirtmek gerekir ki, özel sektörde EYT kapsamında emekli olan çalışanların yeniden aynı iş yerinde çalışabilmesi için öncelikle çıkışlarının verilmesi gerekmektedir. Çıkışları verilen çalışanlar, emeklilik başvurusundan bir gün sonra aynı iş yerinde çalışmaya devam edebileceklerdir.
EYT’den yararlanıp emekli olanlar aynı işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde, (Sosyal Güvenlik Destek Primine/SGDP tabi çalışmaya başlamaları halinde) işverenler, yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi hakkından yararlanabileceklerdir. Aynı işyerinde 30 gün içerisinde yeniden girişi yapılan çalışanlar için bu destek uygulanacak.
Öte yandan, EYT'den emekli olanlar aynı iş yerinde çalışmaya devam etmeleri halinde maaş avantajı da elde edeceklerdir. Çalışanlardan yüzde 15 sigorta primi (14 işçi SGK primi ve yüzde 1 işsizlik sigortası primi) kesiliyor. Emekli çalışanın maaşından ise bu kesintinin yerine yarı yarıya daha az olan yüzde 7,5 SGDP kesintisi yapılacaktır.
Asgari ücret üzerinden örnek vermek gerekirse, brüt asgari ücret 10.008 liradır. Emekli olmayan çalışandan yüzde 15 kesinti yapılırken, bu da 1501 liraya karşılık gelmektedir. Emekli olan çalışandan ise yüzde 7.5 prim kesintisi yapılacak ve bu tutar da 750 lira olacaktır. Bu durumda vergi kesildikten sonra emekli olan asgari ücretli çalışanın eline net 9.144 lira geçecektir.
EYT'Lİ ÇALIŞANLARA ZAMLI MAAŞ
Özetle, asgari ücret net 8 bin 506 lira iken, emekli asgari ücretliler 638 lira maaş artışı sağlayacaktır. Asgari ücretin üzerinde ücret alanların maaş artışı da daha yüksek olacaktır.
EYT sürecinde işten çıkışlar ve işe dönüşler konusunda bir diğer soru işareti de, emeklilik sonrası işyerinde çalışanların işverenlerine karşı haklarının neler olduğudur. Bu konuda Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, İş Kanunu ve Sosyal Güvenlik Kanunu gibi yasal düzenlemeler işçilerin haklarını korumaktadır.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, işverenler EYT'li çalışanların emeklilik sonrası işe dönüşlerini engelleyemezler. İşverenler, emekli olan çalışanların işe dönüşlerini engellemek veya dezavantajlı duruma sokmak amacıyla herhangi bir işlem yapamazlar. Ayrıca, emeklilik sonrası işe dönüşlerde, işverenlerin öncelikli olarak EYT'li çalışanları tercih etme zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Ancak, işe dönüşlerde dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da, emekli olan çalışanların işe dönüşleri sırasında sağlık kontrollerinin yapılmasıdır. İşverenler, emekli olan çalışanların sağlık kontrollerini yaptırmalarını talep edebilirler. Bu kontroller, işverenin işyerindeki diğer çalışanların sağlığını korumak amacıyla yapılabilir.
EYT sürecinde işten çıkışlar ve işe dönüşler konusunda işçilerin haklarının korunması için Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, İş Kanunu ve Sosyal Güvenlik Kanunu gibi yasal düzenlemelerin yanı sıra sendikalar da önemli bir rol oynamaktadır. Sendikalar, işçilerin haklarının korunması ve işverenlerin yasal düzenlemelere uygun hareket etmelerini sağlamak için çalışmaktadırlar.
SONUÇ
Sonuç olarak, EYT sürecinde işten çıkışlar ve işe dönüşler konusunda işçilerin hakları yasal düzenlemeler tarafından korunmaktadır. İşverenler, emeklilik sonrası işe dönüşlerde EYT'li çalışanları engelleyemezler veya dezavantajlı duruma sokamazlar. Ancak, sağlık kontrolleri yapılması gereklidir ve işçilerin haklarını korumak için sendikalar önemli bir role sahiptir.
