Dünyanın en büyük ithalatçı ülkesi ABD’nin Başkanı Donald Trump’ın gümrük tarifelerini artırarak başlattığı ticaret savaşı tüm dünyanın dengesini bozdu. İlk başlarda Çin’den mal akışı dururken, ABD’nin güvenilir partner olmadığı kanısı ihracatçı ülkelerde yeni pazar arayışlarını gündeme getirdi. Bu nedenle de başta dünyanın fabrikası Çin olmak üzere Vietnam, Malezya gibi imalatçı ülkeler Türk pazarlarına göz dikti. Yılda 3,5 trilyon dolarlık ithalat yapan ABD pazarı yerine yeni pazarlarda ürünlerini satışa sunanlar gittikleri ülkelerde ise ekonomik tehdit oluşturmaya başladı. Ucuz fiyat politikasıyla gittikleri ülkelerin imalat sektörünü sekteye uğratacak Çin malları, enflasyonu artırıcı etki göstermesi açısından da önemli. Devletin bu tehlikeyi daha başlangıç aşamasında yapacağı düzenlemelerle önlemesi gerektiğini belirten uzmanlar, gümrük duvarlarının biraz daha sağlamlaştırılması gerektiğinin altını çizdi.
İTHALATÇI FİRMALAR YÜKSEK CEZALAR ÖDEYEBİLİR
Konu ile ilgili Karar’a konuşan Kayas Gümrük Müşavirliği Kurucusu Hakan Kaya, Türkiye’nin hali hazırda Çin ve Uzak Doğu ülkelerine anti-damping ve çeşitli vergiler uyguladığını belirtti. Kaya, “Bu yüksek vergilerin oluşturacağı yüksek maliyetleri çoğu ithalatçı yönetememekte ve ciddi zararlarla karşı karşıya kalmakta. Çinli ve Uzak Doğulu firmaların daha fazla Türkiye’ye yönelmesi, hatta bu firmaların uzun vade ve indirimli ürün satma gibi cazip teklifler de sunması ithalatçıların iştahını kabartıyor. Ancak ithalatçıların yüksek vergi maliyetlerini nasıl yönetebilecekleri büyük bir merak konusu. Ayrıca ucuz ve uzun vadeli ürün alan ithalatçının karşısında küçük esnaf, ve iç piyasaya çalışan firmalar en çok kaybedenler arasına girecekler. Bu da enflasyonu daha da tetikleyecek” dedi. Kaya, gümrük idaresi ile herhangi bir çelişki yaşanması ya da yorum farklılıkları olması durumunda gümrük vergilerinde 3 katına kadar para cezası uygulandığını da hatırlattı.
TÜRKİYE VERGİ DİLİMİNİ ARTIRMALI
Amerika’nın Çin ile mal ticaretinde 295 milyar dolar açık verdiğine dikkat çeken Kaya, Amerika’nın gümrük vergisi hamlesinin başta Çin olmak üzere Uzak Doğu ülkelerinin daha fazla Türkiye gibi genç ve dinamik pazarlara yönelmesine neden olacağını söyledi. Kaya, Çin ve Uzak Doğu’dan yapılacak aşırı ithalatın yaratacağı sorunların çözümü için de kritik önerilerde bulundu. Kaya önerileri şöyle sıraladı: “Trump’ın Gümrük Vergisi çıkışı özellikle Çin ve Uzak Doğu’yu etkileyecek gibi görünse de, Türkiye’deki tüm dış ticaret yapanları hatta iç ticaretimizi de etkileyecek. Bu sorunların çözümü için öncelikle gümrük duvarlarını biraz daha yukarı kaldırmalıyız. Vergi dilimini yükseltmeliyiz. Liman ve antrepoların sayısını çoğaltılmalıyız. Ayrıca merkezi gümrük sistemine bir an önce geçiş yapmalıyız. Böylece bürokrasi en aza indirilerek gümrükteki ürünlerin kontrolleri mekandan bağımsız olarak hızlı bir şekilde yapılabilir. Bu durum hem işlem süresini hem de ithalat sürecini kısaltır.”
GÜMRÜKLERDE YOĞUNLUK KAOSU
İthalatın artmasının gümrüklerde yeni sorunları da beraberinde getireceğini söyleyen Kaya, “İthalatçı ‘malım gümrükte bekliyor’ diye şikayet ediyor. Gecikme denilen bu süre aslında öyle değil. Gümrükte beyanname açabilmek için gerekli izinlerin alınması, ürün güvenliği açısından talep edilen testlerin yapılması için ürünler gümrükte bekliyor. Çin ve Uzak Doğu’dan ithalat artacağı için tarife tespitleri, izinlerin alınması, ürün testlerinin ve analizlerinin yapılması da belli bir süte alıyor. Bu nedenle gümrüklerde yığılmalar artacak” bilgisini verdi.
