Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), politika faizinde yapılan indirimlerin piyasaya yansımadığı yönündeki eleştirilere verilerle cevap verdi. Banka uzmanları tarafından yayımlanan blog yazısında, 650 baz puanlık faiz indirimine karşılık mevduat ve ticari kredilerin 690 baz puan gerilediği, ancak ihtiyaç kredilerindeki düşüşün sınırlı kaldığı ortaya kondu.
Gram altından yeni rekor: Tüm zamanların en yüksek seviyesinde
TCMB'nin 2025 yılının ikinci yarısında başlattığı faiz indirim döngüsünün piyasa faizlerine etkisi tartışılırken, Merkez Bankası'nın resmi blogu "Merkezin Güncesi"nde dikkat çeken bir analiz yayımlandı. Uzmanlar Ahmet Deryol, Mehmet Emre Şamcı ve Efe Mert Ustaoğlu imzalı çalışmada, 4 Temmuz - 5 Aralık 2025 dönemindeki veriler mercek altına alındı.
"İNDİRİM PİYASAYA FAZLASIYLA YANSIDI"
Analize göre, TCMB'nin bu dönemde gerçekleştirdiği toplam 650 baz puanlık politika faizi indirimi, bankacılık sektöründe şu şekilde karşılık buldu:
- Ticari Krediler ve Mevduat: Faiz oranları 690 baz puan gerileyerek politika faizindeki düşüşü aştı.
- KOBİ Kredileri: Küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi maliyetlerinde 750 baz puanlık sert bir düşüş görüldü.
- Büyük Firmalar: Büyük ölçekli firmaların kredi maliyetleri 630 baz puan azaldı.
İHTİYAÇ KREDİLERİNDE "RİSK" FRENİ
Raporda dikkat çeken en önemli ayrışma ihtiyaç kredilerinde yaşandı. Ticari kredilerdeki sert düşüşe rağmen, ihtiyaç kredisi faizlerindeki gerileme 300 baz puanda kaldı.
Merkez Bankası uzmanları bu durumu "kredi büyümesine yönelik makroihtiyati sınırlar" ile açıklasa da piyasa analistleri farklı bir gerekçeye işaret ediyor. Bankacılık kaynaklarına göre asıl sebep, bireysel kredilerdeki takip oranlarının artması ve bankaların bu alandaki risk iştahının azalması.
UZUN VADEDE "BELİRSİZLİK" FİYATLAMASI
Çalışmada, faiz indirimlerinin vadelere göre etkisi de incelendi. Buna göre:
Kısa Vadeli (12-24 ay): Kredi faizleri 720 baz puan düşüşle en hızlı tepkiyi verdi.
Uzun Vadeli (24 ay üzeri): Faizlerdeki düşüş 400 baz puanda kalarak sınırlı gerçekleşti.
Bu veri, bankaların uzun vadeli enflasyon beklentileri ve risk primindeki belirsizlik nedeniyle uzun vadeli kredilerde daha temkinli davrandığını gösteriyor.
Konut piyasasında 'zam' molası: İlan sayıları sert düştü, fiyatlar 21 ay sonra reel artışa geçti
"SIKI DURUŞ DEVAM EDECEK" MESAJI
Blog yazısının sonuç bölümünde, "Uzun vadeli faizlerin kalıcı olarak gerileyebilmesi için enflasyon beklentilerinin çıpalanması gerekiyor" ifadesiyle, para politikasında sıkı duruşun korunacağı mesajı verildi.
Bu değerlendirme, piyasalarda faiz indirimlerinin enflasyondaki düşüşe paralel olarak kontrollü şekilde süreceği, ancak kredi musluklarının sonuna kadar açılmayacağı şeklinde yorumlandı.
