Koç Üniversitesi tarafından yürütülen Hane halkı Enflasyon Beklenti Anketi'nin Ekim ayı sonuçlarına göre, 12 ay ileriye dönük ortalama enflasyon beklentisi yüzde 53 olarak ölçüldü. Bu oran bir önceki ay yüzde 58 seviyesindeydi. Anketin yıl sonu beklentisi ise yüzde 60 olarak kaydedildi. Son 12 aya ilişkin hissedilen enflasyon yüzde 68 oldu.
Prof. Dr. Selva Demiralp, “Biz de bu ay manşet enflasyon rakamı güçlü geldiği için biz acaba o trend bozulacak mı sorusuyla merakla beklerken aslında beklemediğimiz bir şekilde güçlü bir şekilde o trendin devam ettiğini gördük” diyerek düşüş trendinin Ekim'de de sürdüğünü belirtti.
“MANŞET ARTARKEN BEKLENTİ NEDEN DÜŞÜYOR?”
Bloomberg HT yayınında konuşan Demiralp, “Hane halkı normalde kendisi çarşı pazar alışverişinden kendi tecrübesine göre bu beklentisini belirlediğine göre ve eylül ayı ayın için gelen rakam ki bu ekim ayında görüyor oluruz. 3.23 gibi aylık bir güçlü rakam geldiği halde enflasyon beklentisi nasıl oluyor da düşüyor?” sorusuna dikkat çekti.
Bu durumu iki olası açıklamayla değerlendiren Demiralp, ilk olarak Merkez Bankası’na güven etkisini şöyle ifade etti:
“Merkez Bankası'nın kredibilitesi oldukça güçlüdür ve insanlar ‘Benim Merkez Bankası'nın ben bu para politikasıyla enflasyonu düşüreceğine inanıyorum’ der ve o kredibiliteyle ileriye yönelik olarak bir beklenti oluştururlar.”
Ancak bu varsayıma kuşkulu yaklaştığını belirten Demiralp, “Bizim Merkez Bankamızın kredibilitesinin ben bu tür bir güçlü olarak beklentileri aşağıya çekecek seviyede olduğunu çok düşünmüyorum” dedi.
“BU YAVAŞLAMA HİSSEDİLİYOR”
İkinci açıklamasının ekonomik yavaşlamayla ilgili olduğunu belirten Demiralp, “Muhtemelen ekonomideki yavaşlamanın bir sonucu olabilir. Bunu zaten büyüme rakamlarında da çeyrekten çeyreğe baktığımız zaman evet 1.6 gibi büyük bir rakam vardı. Ama onun altına baktığımız zaman tüketimden gelmediğini görüyorduk. Tüketim çeyrekten çeyreğe yavaşlamıştı. Hükümet harcamaları yavaşlamıştı. Bir tek yatırım kaleminde esas bunun stoklardan geldiğini görüyorduk.” değerlendirmesini yaptı.
Sahadaki gözlemlerle bu tabloyu birleştiren Demiralp, “Sanki sahada insanlar ekonominin yavaşladığını hissedip ona göre bu taleple fiyatlar artamaz bu hızla şeklinde bir fiyatlama yapıyorlar gibi bana geliyor” dedi.
“KAYIT DIŞININ SİSTEME GİRMESİ BÜYÜME RAKAMLARINI ŞİŞİRİYOR OLABİLİR”
Demiralp, TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın yurt dışı sunumlarına da atıfta bulunarak şunları kaydetti:
“Fatih Karahan'ın sunumunda da bana sanki hani ekonomideki o görece yüksek olan rakamlar aslında kayıt dışının tekrar sisteme girmesi kaynaklı ve nette o kadar bir büyüme yok sinyalini alıyorum ben.”
“TÜİK REVİZYONA GİDEBİLİR”
Verilere bakarak ikinci çeyrek büyümesine dair bir revizyon ihtimaline dikkat çeken Demiralp, “Belki yani bu rakamı da gördükten sonra ben bir sonraki çeyrekte TÜİK’in bir revizyon yapabileceğini düşünüyorum” dedi.
ORTAK VE TÜM ÖRNEKLEMDE DÜŞÜŞ TEYİT EDİLDİ
Anket sonuçlarına göre, Eylül ayında katılım sağlayıp Ekim’de de yanıt veren bireylerin ortalama beklentisi de 60’tan 55’e düştü. Bu durumun sadece yeni katılımcıların etkisiyle açıklanamayacağını belirten Demiralp, “Dolayısıyla hani bu sağlamlık analizi olarak düşünülebilir. Gerçekten genel olarak bir beklentilerde yumuşama olduğuna dair bir işaret var” dedi.
Koç Üniversitesi’nin anket raporunda da şu tespit yer aldı:
“Anket sonuçları, enflasyon beklentilerinde Nisan sonrası dönemde gözlemlenen düşüş trendinin Ekim ayında da devam ettiğini göstermektedir”.
“Bu ayki ankete katılan 2 bin 435 kişinin yüzde 58’i, geçen ayki ankete de katılan bireylerden oluşmaktadır. Hem Eylül hem de Ekim anketlerini cevaplayan katılımcıların 12 ay sonrasına ilişkin ortalama enflasyon beklentileri tüm örnekleme paralel bir düşüş göstermektedir”.
