Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından yayınlanan son rapor, küresel et fiyat endeksinin sekiz aylık sürekli artışın ardından Ekim ayında bir miktar gerilediğini ortaya koydu. Ancak, bu genel düşüş eğilimine rağmen sığır eti fiyatlarının dünya genelinde artmaya devam ettiği belirlendi. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu verilerine göre de, kırmızı et fiyatlarındaki seyrin ülke ve bölgelere göre büyük farklılıklar gösterdiği kaydedildi.
DÜNYA ÇAPINDA FİYAT SEYRİ VE ARTIŞ ORANLARI
AB Komisyonu'nun 23 Ekim itibarıyla güncellediği verilere göre, 100 kilogram karkas et fiyatı, farklı ülkelerde önemli seviyelere ulaştı:
İngiltere: 100 kilogram karkas et fiyatının en yüksek olduğu ülke İngiltere oldu ve fiyat 745,3 Euro olarak belirlendi. Ülkede geçen yıl ekimde 600 Euro'nun altında olan fiyatlar, yaz aylarında 800 Euro'yu aşmıştı. Fiyatlar son bir yılda yüzde 25 civarında artış gösterdi.
ABD: Dünyanın en büyük kırmızı et üreticisi ve tüketicisi olan ABD'de, 100 kilogram karkas et fiyatı Ekim itibarıyla 727,5 Euro seviyesinde. Bir yıl önceki 580 Euro seviyesine göre bu dönemde fiyatlar yüzde 25 yükseldi. Ülkede fiyatlar son iki yıldır dalgalı bir seyir izlerken, son altı aydır nispeten daha stabil olduğu görülüyor.
Avrupa Birliği (AB): AB genelinde 100 kilogram karkas et fiyatı 669,8 Euro'ya ulaştı. Avrupa ülkelerinde 2022 başından 2024 sonbaharına kadar 500 Euro seviyesinde seyreden fiyatlar, bu dönemden itibaren sürekli yükseliş eğilimi gösterdi ve son bir yıldaki artış yüzde 30'u aştı.
Avustralya: Son yıllarda üretimi hızla artan Avustralya'da fiyat, Ekim itibarıyla 431,7 Euro seviyesinde. Fiyatlar Ekim 2024'teki 380 Euro seviyesine göre son bir yılda yüzde 13,7 yükseldi.
Brezilya: Dünyanın en büyük kırmızı et ihracatçısı olan Brezilya'da ise 100 kilogram karkas et fiyatı 310,3 Euro seviyesinde bulunuyor ve bu ülkede fiyatlar diğer ülkelere göre daha istikrarlı ve düşük seyrediyor.
FİYAT ARTIŞLARININ ANA NEDENLERİ
Küresel çapta kırmızı et fiyatlarında görülen artışın, birçok ülkede gıda enflasyonunun en önemli bileşenlerinden biri haline geldiği belirtiliyor. Fiyatlardaki yükselişin ana nedeni olarak arz kısıtları öne çıkıyor.
ABD'deki Sığır Varlığı: Önemli kırmızı et üreticilerinden ABD'de sığır varlığı, bu yıl yaklaşık 86 milyon ile son 75 yılın en düşük seviyesine geriledi. ABD'de iç üretim düşüşüne karşın, sığır varlığındaki toparlanmanın ancak 2027-2028'de sağlanabileceği öngörülüyor. Bu durum, ABD'nin büyük bir küresel et ithalatçısı konumunu güçlendiriyor ve ihracat akışlarında değişimlere yol açıyor.
İklim ve Maliyet Etkisi: Kuraklık ve iklim kaynaklı üretim şoklarının yanı sıra, yem maliyetlerindeki artış da sığır varlığında azalmaya neden olan faktörler arasında.
Artan Küresel Talep: ABD'deki iç talebin yanı sıra Çin'in de kırmızı et talebinde artış gösteren ülkeler arasında olduğu belirtiliyor. Çin'in sığır eti ithalatı 2024'ün ilk yarısında yüzde 24 artış göstererek küresel fiyatları baskılıyor.
ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins, otlak alanlarını genişletme ve kritik sığır limanlarını yeniden açma planı ile kırmızı et fiyatlarının gelecek yazdan itibaren düşmesini ve 2026 boyunca düşük kalmasını hedeflediklerini açıkladı. Brezilya'nın ihracatının ise ABD gümrük tarifeleri nedeniyle Asya pazarlarına yönelmesi, ülkenin ihracat fiyatlarında yılın ilk yarısında yüzde 20'yi aşan artışa yol açtı.
TÜRKİYE'DE DURUM FARKLI: FİYAT ARTIŞ HIZI AVRUPA'NIN GERİSİNDE
Türkiye'de hayvancılık sektörü Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yakından takip edilmekte ve kırmızı et piyasası sürekli izlenmektedir. Et ve Süt Kurumu verilerine göre, küresel pazarda karkas et fiyatlarının arttığı son sekiz aylık dönemde, Türkiye'de fiyatlarda Euro bazında düşüş meydana geldi.
Ülkede Mart ayında ortalama 10,88 Euro olan karkas etin kilogram fiyatı, Kasım ayında yüzde 11,2 düşüşle 9,66 Euro'ya geriledi.
Türkiye'de son tüketiciye sunulan kuşbaşı fiyatları da Avrupa ortalamalarının altında seyrediyor. Kasım ayında Avrupa'da ortalama 16,13 Euro olan kuşbaşı fiyatları, Türkiye'de 13,13 Euro olarak hesaplandı.
