Tarımda politikasızlıkla birlikte mazotta, elektrikte, gübrede maliyetler katlanınca çiftçi tarlasını sürmeyi bıraktı. Zarar eden üretici kış gübresini de atmadı. Hepimizin sofrasını vuracak tehlikeye karşı ‘bahar uyarısı’ geldi: Devlet toprağı işleyene ‘evde otur’ ödemesi yapacağına yakıta, tohuma kapsamlı destek versin. Gecikilirse seneye mahsül alamama riski kapıda.
Plansızlık, ithalata bağımlılık ve kur etkisiyle artan maliyetler kıskacında kalan tarımda alarm zilleri çalıyor. Türkiye’yi kendine yeten ülke konumundan üretemeyen ülkeye taşıyan gidişata, Ziraat Odaları Başkanı Şemsi Bayraktar dikkat çekti. Elektrik, mazot ve gübreye zamlar nedeniyle çiftçilerin ekim yapamadığını söyleyen Bayraktar, ekim yapanın da tarlasını sulayamadığını belirtti.
GIDAYA ERİŞİM ZORLAŞACAK, ÇİFTÇİYİ TARLAYA DÖNDÜRECEK ÖNLEM ŞART
Bu yıl gıdaya erişimin zorlaşacağı uyarısında bulunan Bayraktar “Maliyetleri karşılayamayan üretimden vazgeçecek, fiyatlar yükselecek. Gıdaya ulaşım zorlaşacak ve bundan herkes zarar görecek” dedi. Bahar dönemindeki gübre atımı öncesinde acil önlemlerin alınması gerektiği belirtildi. Devletin belirli bir plan dahilinde çiftçiyi tarlaya döndürecek destekleri uygulaması için çağrı yapıldı.
ÇUVALI 93 LİRAYDI 650 LİRAYA FIRLADI
CHP Sözcüsü Öztrak’ın gündeminde de tarladaki kriz vardı: Zamlar ezip geçiyor, çiftçi tarlaya taban gübresini atamadı. Bir çuval gübrenin fiyatı 93 liradan 800’e çıktı, şimdi 650 lira civarında. Toprak Mahsulleri Ofisi kara gün dostu mu düşman mı anlamadık. Besiciye yüzde 8’le sattığı arpayı, sanayiciye yüzde 1’le satıyor. Çiftçiye destekleri artırıp ödemezsiniz millet yiyecek ekmek bile bulamayacak.
GIDA KITLIĞI KAPIDA
Tarım maliyetlerinde başta gübre ve mazota gelen yüksek zamlar çiftçiyi üretim yapamaz hale getirdi. TZOB Başkanı Bayraktar, tarımda ekimin azaldığını , üretim yapanların ise tarlaya gübre atamadığını vurgulayarak ‘’Bu maliyetleri karşılayamayan üreticilerimiz üretimden vazgeçecek, fiyatlar yükselecek, gıdaya ulaşım da zorlaşacaktır” dedi. Bayraktar’ın yanı sıra CHP Sözcüsü Öztrak da zamların çiftçileri ezip geçtiğini belirterek ‘’Bir depo mazot doldurmanın maliyeti ikiye, bir çuval gübrenin maliyeti 7’ye katlanmış, bu yıl gıda krizi kapımızda’’ diye konuştu.
Türkiye’de 2021 yılında yüksek kur ve zirveye tırmanan enflasyon üretimi sekteye uğrattı. Tarımda yaşanan kuraklıkla beraber yüksek maliyetlerden dolayı çiftçi üretim yapamadı. Devlet desteklerinin yetersiz olduğu tarımda temel girdiler gübre ve mazota sürekli yapılan zamlar ekimin azalmasına neden oldu.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada birçok çiftçinin tarlasına gübre atamadığını vurgulayarak üreticinin tarladan çekildiğini aktardı. Elektrik, mazot ve gübreye gelen zamlar nedeniyle pek çok çiftçinin ekim yapamadığını belirten Bayraktar, ekim yapan çiftçinin ise sulama yapamadığını ve gübre atamadığını aktardı. Tarımsal girdilerde yapılan zamlara karşın desteklerin yetersiz kaldığını belirten Bayraktar, ‘’Çiftçimiz zaten gübre ve mazottaki yüksek artışlar nedeniyle sonbahar ve kış ekimini yapamadı.
Ekim yapanlar ise gübreyi yetersiz kullandı veya hiç kullanamadı. Yılbaşında yapılan bu yeni zamlar girdi maliyetlerini daha da artıracak, girdi kullanımını daha da azaltacaktır. Yeni elektrik fiyatlarıyla sulama da yapılamayacaktır. Sadece sulamadan dolayı çiftçimizin elektrik fiyatları 2 kat arttı. Bu maliyetleri karşılayamayan üreticilerimiz üretimden vazgeçecek, fiyatlar yükselecek, hem çiftçilerimiz hem tüketicilerimiz zarar görecek, gıdaya ulaşım da zorlaşacaktır.
Zaten sıkıntı içinde olan hayvancılık sektörü, yem fiyatlarındaki artış, çiğ süt ve karkas fiyatlarının para etmemesi sonucu daha zor günler yaşayacaktır. Sektör yeni bir kriz ile karşı karşıyadır’’ dedi. Byraktar’ın yanı sıra CHP Parti sözcüsü Faik Öztrak da zamların çiftçileri ezip geçtiğini belirterek ‘’Erdoğan’ın son mazot ve gübre zamlarından sonra, çiftçi tarlasına taban gübresini atamadı. Son bir yılda traktöre, bir depo mazot doldurmanın maliyeti ikiye katlanmış. Bir çuval gübrenin maliyeti 7’ye katlanmış’’ diye konuştu.
TARIMIN FİNANSMANI KREDİ BORÇ VE FAİZ OLDU
Çiftçilerin 2021 yılında da finansman sıkıntısı yaşadığını belirten Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, “Son yıllarda afetlerin de etkisiyle çiftçilerimizin kredi borçları arttı. Çiftçilerimizin bir kısmı, başka bankalardan yüksek faizle aldığı kredilerle borcunu kapatmak zorunda kaldı. Üreticilerimize kredi sağlayan kamu kurumlarının faiz oranları da oldukça yüksektir. Tarımsal kredilerde Ziraat Bankası tarafından en düşük uygulanan yılık cari faiz yüzde 16, Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından uygulanan yıllık en düşük faiz oranı ise yüzde 22’dir. Diğer bankalarda ise bu oranlar yüzde 25-30 arasında değişiyor’’ dedi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, 2020 yılı Eylül ayında 128,2 milyar lira olarak gerçekleşen tarım ve balıkçılık nakdi ve takipteki toplam kredi bakiyesi, 2021 Eylül ayına kadar 156 milyar liraya ulaştığını aktaran Bayraktar, şiddetli kuraklık olmak üzere yaşanan doğal afetler nedeniyle ekonomik geliri azalan ve krediye daha fazla ihtiyaç duyan tarım sektöründe sorunlar daha fazla arttığını ve geçmiş yıllardan birikerek gelen ve bu sene yeterli geliri elde edemeyen çoğu üretici, artan kredi borcunu ödeyemediğini söyledi.
‘MİLLET YİYECEK EKMEK BİLE BULAMAYACAK’
Tarım girdilerine gelen zamlara ilişkin değerlendirmede bulunan CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak son mazot ve gübre zamlarından sonra, çiftçinin tarlasına taban gübresini atamadığını belirterek ‘’Buğday ve arpa kışa zayıf girdi. Bu ay sonunda, buğday ve arpanın kardeşlenmesini artıran, üre gübresinin atılması gerekiyor’’ dedi. Geçtiğimiz yıl bu zamanlar, bir çuval üre gübrenin 93 lira olduğunu anımsatan Öztrak Aralık ortasında aynı çuvalın fiyatı 800 liraya çıktığını söyledi.
Üre gübrenin fiyatının geçen yıla göre, 7 kat arttığını aktaran Öztrak, Ama çiftçinin böğrüne 9 santim bıçak saplayanlar, bıçağı şimdi 2 santim geri çektiler diye, gübrenin fiyatı az biraz düştü diye, çiftçimizden bir de sıkılmadan, şükran bekliyorlar’’ ifadelerini kullandı. Besiciye arpayı yüzde 8 KDV le satan Toprak Mahsulleri Ofisi’nin sanayiciye yüzde bir KDV ile sattığının altını çizerek ‘‘Çiftçinin kara gün dostu’ diye bilinen Toprak Mahsulleri Ofisi de, çiftçiye dost mu, düşman mı anlamadık. Öte yandan Çiftçiye destekleri hemen artırıp, ödemezsiniz; bu yıl gıda krizi kapımızda. milletimizi ucuz ekmek için, şu kış günü zaten sıraya soktunuz. Böyle giderse, millet yiyecek ekmek bile bulamayacak. Milletin ekmeğiyle daha fazla oynamayın’’ diye konuştu.
MALİYETLERDE REKOR ARTIŞ
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, maliyetlerdeki artışa ilişkin şu bilgileri verdi: “Önemli bir tarımsal girdi olan gübrede, Aralık ayı itibariyle son 1 yılda, amonyum sülfat gübresi yüzde 437, üre gübresi yüzde 403, amonyum nitrat gübresi yüzde 371, DAP gübresi yüzde 294 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 261 oranında arttı.
Üreticilerimiz 2021 yılı Aralık ayında yüzde 22,2’lik artışla 104,1 kuruştan elektrik kullanmak zorunda kaldı. Üreticilerimiz mesken abone grubuna göre yüzde 16,34 daha pahalı elektrik kullandı. Artan elektrik fiyatları üretimin sürdürülebilirliği için büyük bir tehdit unsuru halinde geldi. Üreticilerimiz bu elektrik fiyatlarıyla üretim yapamaz hale geldi. Üreticilerimizin verimli bir şekilde üretime devam edebilmeleri için elektrik fiyatları makul düzeye çekilmelidir.
‘PİYASALARI ALEV SARDIĞINDA GÖRMÜŞ OLACAĞIZ’
Gübre fiyatlarına gelen yüksek zamları değerlendiren ziraat mühendisi Faik Toy, geçtiğimiz Ocak ayında gübre fiyatlarına yüzde 100 zam geldiğini ve bunun gıda fiyatlarını nasıl etkilediğinin hep birlikte görüldüğünün altını çizerek ‘’2021’de yüzde 100 zammın ne yaptığını gördük. Şimdi hesap edin 2022’de yüzde 450 zamlı gübreyle ekilen ürünler piyasaya çıkacak, asıl o zaman ne olacak?’’ dedi.
Gıda fiyatlarında yaşanacak artışlara önceden dikkat çektiğini ancak kimsenin inanmadığını dile getiren Toy, ‘’Günlerdir gübre fiyatına çözüm bulun dedik maalesef kimse oralı olmadı. Keçi gizli gebe kalır, doğururken aşikar doğurur. Tavuk yemini sesiz yer, yumurtlarken cümle alem duyar. Gübrenin doğuruşunu da aylar sonra piyasaları alev sardığında hepimiz görmüş olacağız. Bir kenara not edin’’ ifadelerini kullandı.
