Eylül ayı enflasyonu piyasa beklentilerini aşarak aylık yüzde 3,23’e, yıllık bazda ise yüzde 33,29’a yükselirken, TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, TÜİK verilerine ilişkin değerlendirmesinde “trend bozuk, yüzde 30’un altına inmek artık zor” uyarısında bulundu. Altınsaç, zirai don ve eğitim harcamalarındaki sert artışların etkisine dikkat çekerek, “enflasyonda geçici faktörlerin ötesinde katılaşmış bir yapı oluştu, ekonomi stagflasyonvari bir görünüme girdi.” dedi.
Türkiye enflasyonda OECD ortalamasını 8’e katladı: Gıda fiyatları 6 yılda yüzde 790 arttı
Altınsaç, mevsimsellikten arındırılmış verilerin de bozulduğuna dikkat çekerek,
“Son üç aydır trend oldukça bozuk. Ortalama 2,5’luk aylık artış yıllıklandırıldığında yüzde 33–34’lere denk geliyor. Bu, kısa vadede yüzde 30’un altına inmenin zor olduğunu gösteriyor.” ifadelerini kullandı.
“EĞİTİMDE YÜZDE 17’LİK ARTIŞ, ENFLASYONA 2 PUAN EKLEDİ”
Altınsaç, Eylül ayında özellikle eğitim harcamalarında görülen sert artışın dikkat çekici olduğunu belirtti:
“Eğitim kaleminde yüzde 17’lik artış çok yüksek. Zirai don ve eğitim birlikte yaklaşık 1,5–2 puanlık etki yarattı. Ancak bu unsurlar çıkarılsa bile, arındırılmış enflasyon serisi hâlâ yüksek.”
TÜİK verilerine göre gıda ve alkolsüz içeceklerde yıllık artış yüzde 36,06, konut grubunda ise yüzde 51,36 oldu. Gıda kalemindeki aylık artış da yüzde 4,62 seviyesinde gerçekleşti.
“KATILAŞMIŞ BİR ENFLASYON YAPISI OLUŞTU”
Altınsaç, enflasyonun sadece geçici şoklardan kaynaklanmadığını, fiyat dinamiklerinde yapısal bir katılığın oluştuğunu söyledi:
“Artık enflasyonda düşündüğümüzden daha ciddi bir katılılık var. Tüketim sanıldığı kadar yavaşlamıyor. Arz tarafı baskı altında ama talep hâlâ güçlü. Bu tablo stagflasyonvari bir görünüm yaratıyor.”
Altınsaç, bu durumun Merkez Bankası’nın para politikası tasarımını zorlaştırdığını belirterek,“Ekonomi negatif çıktı açığında, dolayısıyla finansman maliyetini düşürmek gerekiyor. Ancak aynı anda enflasyonist baskılar yoğun. Bu denklemde politika üretmek giderek zorlaşıyor.” değerlendirmesini yaptı.
“FAİZ İNDİRİMLERİ HIZLI BAŞLADI, İLETİŞİM YENİDEN KURULMALI”
Altınsaç, Merkez Bankası’nın son dönemdeki faiz indirim sürecine de değinerek, “300 baz puan ve ardından 250 baz puanlık indirimler çok yüklüydü. Keşke 150 baz puan civarında bir adımla başlanıp kademeli gidilseydi. Böylece enflasyon açısından daha korunaklı bir tablo oluşabilirdi.”
dedi.
Altınsaç’a göre, bundan sonraki süreçte Merkez Bankası’nın enflasyon beklentileriyle iletişimi yeniden güçlendirmesi gerekiyor:
“Yılı yüzde 30’un altında bitirmek artık zor görünüyor. Bu noktada güven ve iletişim politikası, faiz adımlarından bile daha belirleyici olacak.”
TCMB'den aylık fiyat gelişmeleri raporu: Okula dönüş ve gıda fiyatları enflasyonu yükseltti
VERİLER NE SÖYLÜYOR?
- TÜFE (Eylül 2025): Aylık %3,23 – Yıllık %33,29
- Yİ-ÜFE: Aylık %2,52 – Yıllık %26,59
- Gıda enflasyonu: Aylık %4,62 – Yıllık %36,06
- Konut: Yıllık %51,36
- Özel kapsamlı TÜFE: Aylık %3,34 – Yıllık %32,86
“STAGFLASYON” VURGUSU DİKKAT ÇEKTİ
Altınsaç’ın “stagflasyonvari bir görünüm” uyarısı, son dönemde büyümede yavaşlama sinyalleriyle birleşti. Piyasada bazı analistler, üretim cephesindeki durgunluk ve talep direncinin “yüksek enflasyon–düşük büyüme” sarmalına işaret ettiğini belirtiyor.
Altınsaç tabloyu şöyle özetledi:
“Henüz stagflasyon demiyoruz ama artık oradayız diyebiliriz. Bu ortamda para politikası kadar arz yönlü reformlar da kritik hale geliyor.”
