Uluslararası Şeffaflık Derneği'nin her yıl yayınladığı Yolsuzluk Algı Endeksi'nin 2023 raporu, Türkiye'nin yolsuzlukla mücadelede yaşadığı zorlukları ortaya koydu. Rapora göre, Türkiye geçen yıla göre iki puan daha kaybederek 14 sıra gerileyerek 115. sıraya düştü. Bu gerileme, Türkiye'nin Sierra Leone ve Malawi gibi Afrika'nın en düşük gelirli ülkelerinin ve savaşta olan Ukrayna'nın bile gerisinde kalmasına yol açtı.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün 2023 Yolsuzluk Algı Endeksi (CPI), Türkiye'nin yolsuzluk alanında önemli bir düşüş yaşadığını gösteriyor. 100 puanlık skalada Türkiye, 34 puan alarak gerileme kaydetti. Türkiye'nin 2014'e göre %11, 2018'e göre ise %7 oranında puan kaybettiği belirtildi.
Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde ortalama skor 35'e düşerken, bu bölgede hukukun üstünlüğünde işlevsizlik ve artan otoriterleşme göze çarpıyor. Raporda, Türkiye'nin 2023 yılında aldığı 34 puanla, Etiyopya, Zambiya ve Kolombiya gibi ülkelerin gerisinde yer aldığı belirtiliyor. Uluslararası Şeffaflık Derneği, Türkiye'nin gerilemesinin temel sebepleri olarak şeffaflık ve demokrasi eksikliğini gösteriyor.
ADALET VE HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNDE GERİLEME
Raporda, yargı ve polis sistemlerine yandaşların yerleştirilmesi, muhalefetin baskı altına alınması gibi durumların üst düzey yolsuzlukları teşvik ettiği vurgulandı. Yolsuzluğun norm haline geldiği düzenlerde adaletin engellendiğine, adalet kurumlarının çeşitli çıkar gruplarının etkisi altına girebildiğine işaret edildi.
LİDERLERE ADALET ÇAĞRISI
Uluslararası Şeffaflık Örgütü Başkanı François Valérian Chair, adalet sistemlerinin yolsuzlukla mücadelede kritik rol oynadığını ve adaletin siyasi müdahaleye maruz kaldığında halkın bu durumdan zarar gördüğünü belirtti. Chair, liderlere hukuk kurumlarının bağımsızlığını güvence altına alma ve yolsuzlukla mücadelede yatırım yapma çağrısında bulundu.
Yolsuzluk Algı Endeksi, kamu sektörlerindeki yolsuzluk seviyesiyle ilgili iş dünyası ve ülke uzmanlarının algılarını ölçüyor. Raporda, 2016 yılından bu yana küresel çapta adalet ve hukukun üstünlüğünde gerileme yaşandığı, bu durumun bazı ülkelerdeki otoriterleşmeyle güçlendiği kaydedildi.
Endeks, 180 ülkenin incelendiği bir araştırma olup, sadece 28 ülkede olumlu gelişmeler kaydedilirken, 34 ülkede durumun kötüleştiği belirtildi. Dünya genelinde Danimarka en yüksek, Somali ise en düşük skorla sıralandı. Batı Avrupa ve AB grubunda ise ortalama skor 65 olup, bu bölgede de gerileme gözlemlendi. Avrupa'da sadece altı ülkenin skorunda iyileşme, sekiz ülkede ise gerileme yaşandığı rapor edildi.
