Yılın birinci çeyreğinde Türkiye’nin büyümesi beklentilerin üzerinde olmuş ve seçim öncesi etkiyle verilerin gerçeği yansıtmadığı iddia edilmişti. Fakat o dönemde de tüketim üreterek değil tüketimle gerçekleşmişti. Bugün ise açıklanan büyüme verisi öncesinde uzmanlar müthiş bir tüketim eğiliminin sürdüğünü paylaştı. Sanayi ve üretimle büyümenin gerçekleşmediğini ifade eden uzmanlar, ihracatın zayıfladığını perakendenin büyüdüğünü kaydetti.
Türkiye’de ekonomisinde yaşanan makro ekonomik sorunlar ve bununla birlikte yaşanan kriz verilere bir türlü yansımıyor. Yaşanan yüksek kriz döneminde bile Türkiye ekonomisi büyümeye devam ederken, bunu tüketici bir türlü fark edememişti. Deprem ve seçim öncesi kamu yatırımlarının artması ve enflasyon ortamında tüketicilerin taleplerini öne çekmesiyle büyüme, tahminlerin üzerinde gerçekleşmişti. O dönemde de büyüme tüketimle olmuştu.
Bugün ise ikinci çeyrek büyüme verileri açıklanacak. Ekonomik aktivitede ilk çeyrekte depreme rağmen görülen canlı seyrin ikinci çeyrekte seçim öncesi tüketime dayalı teşvik politikaları nedeniyle devam etmesi bekleniyor. Ekonomistler, ikinci çeyrek büyümesinde tüketime dikkat çekti.
Aynı zamanda inşaatın katkısının da oldukça yüksek olacağına vurgu yapıldı. Bazım kurumlar ise büyüme tahminlerini paylaştı. AA’ya anketine göre bazı ekonomistler bu yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 3,32 büyüdüğünü tahmin ediyor. Ankete katılan ekonomistlerin 2023’ün ikinci çeyreğine ilişkin büyüme beklentileri, yüzde 1,2 ile yüzde 5,3 aralığında yer aldı. Reuters’ın 12 kurumla yaptığı ankette ise büyüme beklentileri yüzde 1 ila yüzde 8 arasında gerçekleşti. Beklentinin de yüzde 3,5 olduğu paylaşıldı.
Bloomberg HT’nin 15 kurumla gerçekleştirdiği ankette medyan tahmin, Türkiye ekonomisinin 2023 yılının 2. çeyreğinde yıllık yüzde 4 büyüyeceği yönünde. BETAM ise kesinleşen mayıs, haziran ve kısmen açıklanan temmuz ayı GSYH öncü göstergeleri ile yaptığı hesaplamalarda ikinci çeyrek için yüzde 4,5 oranında büyüme bekliyor.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yapılan hesaplamalarla ise bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1,7 artacağını tahmin ediyor. Hem deprem bölgesindeki faaliyetlerin kısmen yeniden başlaması hem de mayıs ayında yapılan seçimlerin öncesindeki parasal genişleme sebebiyle ikinci çeyrekte yüzde 4.6 büyüme bekleyen Goldman Sachs ise hanehalkı tüketiminin bu dönemde güçlü seyrettiğine, perakende satışların büyüdüğüne işaret ediyor. Foreks’in düzenlediği beklenti anketinde yıllık medyan tahmini yüzde 3,4, ortalama tahmin ise yüzde 3,5 büyüme yönünde oluştu.
Ekonomistler, sanayi üretimindeki yavaşlama devam etse de iç talebin gücünü koruması sayesinde hizmet sektörlerinin büyüme performansını yukarı çektiğine işaret etti.
MAKSİMUM BEKLENTİ YÜZDE 4,5
Bloomberg HT’nin hazırladığı büyüme anketine 15 kurum katıldı. Medyan tahmin, Türkiye ekonomisinin 2023 yılının 2. çeyreğinde yıllık yüzde 4 büyüyeceği yönünde. En düşük tahmini veren kurum 2. çeyrekte yıllık yüzde 2,5; en yüksek tahmini veren kurum yüzde 4,7 büyüme tahmin ediyor. Dönemsel büyüme beklentisi ise 14 kurumun katılımıyla medyanda yüzde 3,3 seviyesinde oluştu. Maksimum beklenti yüzde 4,5 olurken, çeyreklik bazda minimum büyüme beklentisi yüzde 0,2 oldu 2023 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentisi ise 16 kurumun katılımıyla yüzde 3,7 seviyesinde oluştu. Maksimum beklenti yüzde 4,5; minimum büyüme beklentisi yüzde 2,4 oldu.
YIL SONU BEKLENTİLERİ DAHA DÜŞÜK
AA’nın anket sonuçlarına göre, ekonomistler bu yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 3,32 büyüdüğünü tahmin ediyor. Ankete katılan ekonomistlerin 2023’ün ikinci çeyreğine ilişkin büyüme beklentileri, yüzde 1,2 ile yüzde 5,3 aralığında yer aldı. Ekonomistlerin 2023 yıl sonuna ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 3,67 düzeyinde gerçekleşti. Söz konusu beklentiye ilişkin tahminler yüzde 2,4 ve yüzde 4,5 aralığında oldu. Türkiye ekonomisi, geçen yılın aynı çeyreğinde yüzde 7,8, 2023 yılının birinci çeyreğinde ise yüzde 4,0 büyüme kaydetmişti.
