Her geçen gün sayıları artarken resmen üç taraftan istilaya uğradık! Denizde adım attığını yer fokur dokur onlarla kaynıyor… Vatandaşlardan gelen ihbarlar ise bini aştı. Böyle gitmeye devam ederse sonu vahim olacak.
Bu yıl denizleri neredeyse tamamen istila etmeye başladılar. Öyle ki her geçen gün sayıları artarken vatandaşların huzursuzlukları da artıyor. Gün içinde binlerce ihbar yapılıyor. Üstelik aralarında zararlı olanları da cabası. Her taraftan istila ederlerken yetkililer ise önlem almaya çalışıyor.
ATTIĞINIZ ADIMA DİKKAT EDİN
Kıyılardaki denizanası sayısı gün geçtikçe artarken artık vatandaşların ihbarları gün içinde binlere kadar ulaştı. Bununla birlikte Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) ise “yayakarsa” isimli bir internet sitesi hayata geçirdi. Bu site ile denizanalarını takip edip, zararlı olup olmadıklarını tespit ederek yetkililere yol gösterme gayesini üstleniyor.
TÜDAV’ın 2014 yılında kurduğu bu internet sitesinde zararlı denizanası türleri hakkında bilgi verilirken vatandaşların çektikleri denizanası görüntülerinin de siteye yüklenmesi isteniyor. Bu sayede daha geniş kitlelere ulaşılıyor.
SAYILARI ANORMAL DERECEDE ARTIYOR
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Deniz ve İçsu Kaynakları Yönetimi Bölümü Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı ve TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk, 2010 yılından bu yana Türkiye sularındaki denizanası sayısında anormal artışların yaşandığını açıkladı. Dolayısıyla bir izleme sistemine ihtiyaç duyulduğunu ve o doğrultuda yeni adımlar atıldığını aktardı.
“Yayakarsa” sloganını seçerek insanların aklında daha kalıcı bir yer edinmek istediklerini belirten Öztürk, çekilen denizanası görüntülerinin konum bildirilerek anında siteye yüklenebildiğini, bununda vatandaşlarla beraber karşılıklı çalışma anlamına geldiğini söyledi. Öztürk, konuşmasının devamında şunları dile getirdi:
"Türkiye denizlerinde görülen yerli yabancı denizanalarıyla temas edildiğinde ne yapılması gerektiğini anlatmayı hedefliyoruz. Denizanasına dokunduğunuzda cildiniz tahriş olduğu zaman ne kullanacaksınız? Sirke kullanacaksınız, tatlı su kullanmayacaksınız. Bu konuda insanların bilgileri yoktu, biz bilgi ağı oluşturalım diye düşündük. Bunun adı vatandaş bilimi. Herkesten siteyi ziyaret ederek gördükleri denizanası türlerini bildirmelerini istiyoruz, bu sadece 20 saniye süren bir işlem."
EN ÇOK DA O TÜRLER GÖRÜNÜYOR
Yabancı denizanalarının bizim denizlerimizde tehlike arz ettiğini belirten Öztürk, insan vücudu üzerinde de bir çok sıkıntıya yol açabileceğini bildirdi. Dolayısıyla vatandaşların bu konuda daha bilinçli hale getirilmesini hedeflediklerini açıkladı. Bunun yanı sıra ellerinde bulunan verilere göre en çok gözlemlenen türleri paylaştı. Öztürk, açıklamasında şunlara yer verdi:
"En çok görülen yabancı tür, göçmen denizanası (Rhopilema nomadica). Diğer türler arasında ay denizanasını (Aurelia aurita) çoğunlukla görüyoruz. Daha büyük türlerden deniz ciğeri denizanası (Rhizostoma pulmo) var. Son zamanlarda taraklı medüz (Mnemiopsis leidyi), maviş denizanası (Cotylorhiza tuberculata) ve son iki senedir çok fazla görülen pusula denizanası (Chrysaora hysoscella) var."
SOFRALARIMIZA BİLE ETKİ EDİYOR
Öztürk, bazı türlerin yok olduğunu anlatarak, "Uskumru, kolyoz, kılıç balığı, deniz kaplumbağası ortadan kalktı, denizanalarının artışı, bu düşmanları olmayınca daha fazla oluyor. Denizanası popülasyonu 30 yıl önce böyle değildi çünkü bunu kontrol eden başka canlılar vardı, artık bunlar yok sadece kaplumbağaların korunması konusunda ciddi çabalarımız var” dedi.
