Ağustos ayında toplanıyor suyun gücüyle un ufak ediliyor. Geleneksel tarım yöntemleri kullanılarak hasat ediliyor kurutulduktan sonra 150 yıllık bir gelenek sürdürülüyor. Sıfır katkı maddesi ile sağlıklı ürünler elde ediliyor.
Bitlis’in Hizan ilçesinin Karbastı köyüne bağlı Yamaç mezrası, geleneksel tarım yöntemlerinin korunarak çeltik üretimi yapılan nadir yerlerden biri olarak dikkat çekiyor. Her yıl bahar ayında ekilen çeltikler, köylüler tarafından hiç katkı maddesi kullanılmadan yetiştiriliyor. Yamaç mezrasındaki üreticiler, doğanın sunduğu imkanları en iyi şekilde değerlendirerek çeltik hasadına başlıyorlar.
HASAT DÖNEMİ VE ÇELTİKLERİN KURUTULMASI
Bahar aylarının başında tarlada havuzlar oluşturulup içi suyla dolduruluyor. Bu yöntemle sulama sağlanarak çeltikler büyütülüyor. Ağustos ayında ise meyvelerini veren çeltikler, yerel halk tarafından özenle hasat ediliyor. Hasat edilen çeltikler, güneşte kurutulmak üzere alanlarda seriliyor. Kurutma işlemi, çeltiklerin doğal yollarla olgunlaşması ve sonrasında işlenmeye hazır hale gelmesi için önemli bir aşama olarak kabul ediliyor.
150 YILLIK DEĞİRMENLERLE ÖĞÜTÜLME SÜRECİ
Hasat edilen çeltikler, Karbastı köyünde bulunan 150 yıllık asırlık su değirmenlerine getirilerek işleniyor. Su kaynağının yanına kurulu olan bu değirmenler, bölgedeki geleneksel yöntemlerle çeltiklerin pirince dönüştürülmesinde önemli bir rol oynuyor. Değirmenlerde, suyun gücüyle dönen taşlar sayesinde çeltikler ilk aşamada eziliyor, ardından ikinci aşamada ise öğütme işlemi devam ediyor.
GELENEKSEL YÖNTEMLE PIRİNÇ AYRIŞTIRMA
Pirinç öğütme işlemi tamamlandıktan sonra, çeltikler ve pirinçlerin tam olarak ayrılması için özel bir yöntem kullanılıyor. Havanın esiş yönü, ayrıştırma sürecinde hesaplanarak doğru şekilde pirinçlerden arındırılıyor. Bu geleneksel yöntem, her geçen yıl köylülerin daha da ustalaştığı ve miras olarak nesilden nesile aktarılan bir beceri haline gelmiş durumda.
TÜRKİYE’NİN DÖRT BİR YANINA GÖNDERİLİYOR
Yamaç mezrasındaki tarlalardan elde edilen tonlarca pirinç, her yıl Türkiye’nin çeşitli illerine gönderilerek piyasada satılıyor. Çiftçilerin bu geleneği devam ettirmesi, bölgedeki en önemli geçim kaynağını oluşturuyor. Ayrıca, organik tarım ürünlerine olan talebin arttığı günümüzde, Yamaç mezrasındaki bu geleneksel çeltik üretimi, doğal ve katkı maddesi içermeyen pirinç arayan tüketiciler için önemli bir alternatif sunuyor.
GELECEK NESİLLERE GEÇEN BİR DEĞER
Yamaç mezrasındaki çeltik üretimi, yalnızca bölgenin ekonomisine katkı sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda yerel halkın kültürel mirasını yaşatmasına da olanak tanıyor. 150 yıldır süregelen bu üretim yöntemi, geçmişin izlerini taşıyan bir değer olarak gelecek nesillere aktarılmaya devam ediyor. Bitlis'in bu köyü, hem doğanın hem de emeğin gücüyle varlığını sürdüren bir geleneksel tarım alanı olarak büyük bir öneme sahip.