TBMM’de kabul edilen kanun teklifinden sonra bunu yapmayanlara yeni cezalar uygulanacağı öğrenildi. Bakanlık tek tek denetleyecek. İşte konuya ilişkin detaylar…
Türkiye'de iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir adım atıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Çevre Komisyonu'nda kabul edilen "İklim Kanunu Teklifi" ile sera gazı emisyonlarının düzenlenmesi ve izlenmesi konusunda ciddi yaptırımlar getirildi. Düzenlemeyle, sera gazı emisyon raporunu zamanında sunmayan işletmelere 1 milyon liradan 10 milyon liraya kadar ceza uygulanacak. Tekrar eden ihlallerde ise ceza 50 milyon liraya kadar çıkabilecek.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI YENİ YASALAR
Türkiye'nin ilk "İklim Kanunu Teklifi", emisyon ticaret sistemine (ETS) dahil olan işletmelerin sera gazı emisyonlarını raporlama yükümlülüğünü yerine getirmelerini zorunlu kılıyor. Düzenleme, doğrulanmış yıllık sera gazı emisyon raporlarını sunmayan işletmelere yüksek idari para cezaları öngörüyor. Bu cezalar, sektör ve kapasiteye göre değişiklik gösterecek ve 1 milyon TL ile 10 milyon TL arasında değişen tutarlara ulaşabilecek. Tekrar eden ihlallerde ise cezanın 50 milyon TL'ye kadar çıkması bekleniyor.
ÇEVRE BAKANLIĞI DENETİMLERİ ARTIRACAK
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yeni düzenlemelerle birlikte denetimlerini artıracak. Bakanlık, her yıl en az yüzde 80 emisyon tahsisatını süresi içinde teslim etmeyen işletmelere, emisyon iznini iptal etme ve yeni izin verme süreçlerinde sıkı yaptırımlar uygulayacak. İhlal tespit edilen işletmeler, bu düzenlemelere uymadığı takdirde faaliyete devam edemeyecek. Ayrıca, karbon kredisi kayıt sistemine projelerini kaydettirmeyenlere 120 bin TL'ye kadar ceza uygulanacak.
10 MİLYON LİRAYA KADAR CEZA UYGULANACAK
İklim Kanunu Teklifi, ETS kapsamındaki işletmelerin, sera gazı emisyon raporlarını sunmamaları durumunda ciddi cezalarla karşı karşıya kalmalarını sağlayacak. Sektöre ve kapasiteye göre değerlendirilen cezalar, 1 milyon TL ile 10 milyon TL arasında değişecek. Bu yaptırımlar, sera gazı emisyon izni almayı ihmal eden veya geçerli izni olmayan işletmeleri kapsayacak. Ayrıca, karbon kredisi projelerini kaydetmeyen proje sahiplerine 120 bin TL ceza kesilecek. Bu cezalar, sektördeki faaliyetlerin düzenli bir şekilde sürdürülebilmesi için önemli bir adım olarak görülüyor.
YÖNETMELİKLER BELİRLENECEK
İklim Kanunu Teklifi'ne ilişkin uygulanacak idari para cezaları ve düzenlemeler, önümüzdeki dönemde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından belirlenecek yönetmeliklerle netleşecek. Bu yönetmelikler, özellikle sera gazı emisyon raporlarının doğruluğunu ve zamanında sunulmasını sağlayarak, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmayı amaçlıyor. Bakanlık, aynı zamanda denetim elemanlarının görevlerini yerine getirebilmesi için gerekli kolaylıkları sağlayacak.
İKİLİ ANLAŞMALARDA DA CİDDİ CEVAPLAR
Elektrik Piyasası Kanunu'na eklenen yeni bir hükümle, emisyon ticaret sistemine dahil olan piyasalarda bozucu davranışlarda bulunanlara da cezalar uygulanacak. Piyasa bozucu davranışlar, gerçek kişilere 2 milyon TL, tüzel kişilere ise 20 milyon TL'ye kadar ceza getirecek. Bu cezalar, belirli bir menfaat temin edilmesi durumunda ise, menfaatin iki katı kadar artacak.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI YEREL PLANLAMALAR
İklim değişikliğiyle mücadelede yerel düzeyde de önemli adımlar atılacak. Yerel iklim değişikliği eylem planları, 2027 yılına kadar hazırlanacak. Her ilin, büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi, diğer illerde ise il belediyesi ve il özel idaresi tarafından belirli bir koordinasyonla hazırlayacağı bu planlar, sera gazı emisyonlarının azaltımını hedefleyecek. Ayrıca, her ilde belirli bir koordinasyon kurulu oluşturulacak ve planlar bu kurullara sunulacak.
PİLOT UYGULAMA DÖNEMİ
Yeni düzenlemeler, tamamen devreye girmeden önce pilot uygulama dönemiyle test edilecek. Pilot uygulama, belirli kurum ve kuruluşların görüşleri doğrultusunda Karbon Piyasası Kurulu tarafından şekillendirilecek. Pilot dönemde, yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletmelere uygulanacak cezalar yüzde 80 oranında indirimli olacak. Bu dönemin ardından ise, düzenlemelerin tam anlamıyla uygulanmaya başlanması bekleniyor.
ÇEVRE KANUNU’NDA YAPILACAK DEĞİŞİKLİKLER
Çevre Kanunu'nda yapılacak değişikliklerle, İklim Değişikliği Başkanlığı’na çevre kanunu hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi verilecek. Bu değişiklikler, Bakanlığın denetim süreçlerini daha etkin bir hale getirecek. Ayrıca, Emisyon Ticaret Sistemi ile ilgili olarak Elektrik Piyasası Kanunu’na eklenen yeni hükümle, piyasa bozucu davranışlar ciddi yaptırımlarla karşılaşacak.
