CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, 2025 yılına ilişkin değerlendirmesinde, tarım sektörünün tüm aktörleri açısından son derece zorlayıcı bir dönem yaşandığını söyledi. Gürer, “Çiftçinin yalnızca bankalara 1 trilyon 120 milyar liranın üzerinde borcu var. Borçla çiftçiliği sürdürmeye çalıştı. Bu dönemde icralar arttı. Araziler, traktörler, hayvanlar icra yoluyla üreticinin, besicinin elinden alındı” dedi.
ÜRETİCİ KAYBETTİ, İTHALATÇI VE ARACI KAZANDI
Gürer, 2025 yılını “üreticinin kazanamadığı, tüketicinin pahalı ürün nedeniyle gıdaya erişmekte zorlandığı, aracı ve ithalatçıların ise kazanç sağladığı” bir yıl olarak niteledi. Doğru destek politikaları uygulanmazsa 2026 yılında gıda erişiminin daha da zorlaşacağı uyarısında bulunan Gürer, özellikle iklim krizinin etkileriyle tarımda verim kaybının derinleştiğini ifade etti. Gürer, “Yıl boyunca ani hava değişimleri, zirai don ve kuraklık bitkisel üretimi ciddi biçimde etkiledi. Bu tabloya yanlış tarım politikaları da eklendi” diye konuştu.
MEYVEDE BÜYÜK KAYIP, TAHILDA ÜRETİM DÜŞTÜ
Meyve üretimindeki kayıplara dikkat çeken Gürer, “Bu yıl kiraz yemeden sezonu geçirenler var çünkü meyvede meydana gelen zirai don ülkemizde neredeyse 8 milyon tonun üzerinde kayba neden oldu” dedi. Gürer’e göre, 2024 yılında 28 milyon ton olan meyve üretimi 2025’te 19 milyon 600 bin tona geriledi. Kiraz, elma, kayısı, fındık, üzüm, zeytin ve şeftalide ciddi verim düşüşleri yaşandığını vurgulayan Gürer, küresel iklim değişikliğine karşı yeterli önleyici adımların atılmadığını belirtti.
Tahıldaki gerilemeye de işaret eden Gürer, “Tahılda bir yıl öncesine göre düşme 7 milyon 400 bin tonu buldu. 2002 yılında 19 milyon 600 bin ton buğday yetişen ülkemizde bu yıl buğday 17 milyon 900 bin tona geriledi” bilgisini paylaştı. Nohut, mercimek ve fasulye gibi baklagillerde de üretimin 2002 seviyesinin altına indiğini söyledi.
ÜRÜN TARLADA KALDI, TÜKETİCİ ULAŞAMADI
Patates özelinde yaşanan sorunları aktaran Gürer, “Çiftçilerin sattıkları üründe para kazanamamasının yanında bazı ürünler tarlada kaldı. Patates, hububattan sonra en çok üretilen gıda ürünümüz ama orta ve küçük boy tarlada kaldı” dedi. Üretici ile market fiyatı arasındaki uçurumu örnekleyen Gürer, “Markete gidiyorsunuz, patates kilosu 20 liradan satılıyor. Üreticiye gidiyorsunuz, ürününü satamadığı için dert yanıyor. Şu anda depo gideriyle birlikte 8 lira civarında bir maliyeti var ama bu ürün depoda duruyor. Eğer ilk iki ay ürün satışı gerçekleşmezse o ürün de çöp olacak” ifadelerini kullandı.
Hayvancılıkla ilgili verileri de paylaşan Gürer, “Yılın 10 ayında 585 bin 855 baş hayvan ithal edildi. 52 bin ton et getirildi” dedi. Et fiyatlarının düşürülemediğini kaydeden Gürer, “Yerli besici ve üreticinin desteklenmediği dönemde et fiyatlarının da düşmesi olası değil” değerlendirmesinde bulundu. Hayvan hastalıkları ve buzağı ölümlerinin önlenmesi, yem fiyatlarının sübvanse edilmesi ve ahır giderlerinin azaltılması gerektiğini vurgulayan Gürer, mera hayvancılığına dönüşün teşvik edilmesi çağrısında bulundu.
GİRDİ MALİYETLERİ DÜŞMEDEN RAF FİYATLARI DÜŞMEZ
Tarımda girdi maliyetlerinin üretici üzerindeki baskısını da gündeme getiren Gürer, “Mazotu, gübreyi, tohumu, ilacı, yemi… Eğer girdi fiyatları düşmezse raftaki ürünün fiyatı düşmez” dedi. Akaryakıt zamlarının hem üretimi hem de lojistiği olumsuz etkilediğini belirten Gürer, bu durumun doğrudan tüketiciye yansıdığını dile getirdi. “Olumsuz yansıma ise vatandaşın gidip rafta ürünün fiyatına bakıp dönmesine neden oldu” sözleriyle tüketicinin içinde bulunduğu zorluğu özetledi.
Gürer’in açıklamaları, 2025 yılında tarım sektörünün karşı karşıya kaldığı çok boyutlu kriz tablosunu ortaya koyarken, 2026 yılına ilişkin kaygıların da artmasına neden oldu.
