Kayseri’nin Sarıoğlan ilçesi Palas Mahallesi’nde yaşayan 63 yaşındaki İlhan Gökkurt, Palas Tuzla Gölü’nden çıkardığı tuzla ailesinin geçimini sağlıyor. Bölgedeki tuz çıkarma geleneğini nesilden nesile aktaran Gökkurt, sabahın erken saatlerinde atı “Huri” ile göle giderek zorlu koşullarda günlük tuzunu topluyor.
PALAS TUZLA GÖLÜ’NDE GELENEKSEL TUZ ÇIKARMA
Palas Ovası’nda yer alan Tuzla Gölü, yöre halkı için önemli bir geçim kaynağı. Yaklaşık 50 kişi, gölden yıllık 2 bin tona yakın tuz çıkarıyor. 2020 yılında alan “kesin korunacak hassas alan” ilan edilince, tuz çıkarma işlemi sadece geleneksel yöntemlerle yapılabiliyor.
İlhan Gökkurt, yaklaşık 2 kilometrelik yoldan göle ulaşıp, batmamak için ayağına taktığı “helik” adı verilen geniş tahta ile tuz topluyor. Topladığı tuzu plastik bidonlara doldurarak kenara çekiyor, ardından torbalara doldurup at arabasıyla evine götürerek yöre halkına satıyor.
DEDESİNDEN ÖĞRENDİĞİ GELENEĞİ SÜRDÜRÜYOR
İlhan Gökkurt, 11 yaşında başladığı inşaat işlerinin yanı sıra, dedesinden öğrendiği tuz çıkarma geleneğini de sürdürdüğünü söylüyor. Türkiye’nin birçok kentinde ve yurtdışında inşaatlarda çalıştıktan sonra 3 yıl önce emekli olan Gökkurt, artık daha çok tuz çıkarma işine yoğunlaşıyor.
Günlük ortalama 10 torba tuz toplayan Gökkurt, hava sıcaklığının artmasıyla ara verip, gün batımına doğru tekrar göle gidiyor. Göldeki tuz miktarının yıllara göre değiştiğini belirten Gökkurt, “Geçen yıl tuz yoktu, bu yıl ise iyi tuz var. Köyden birçok kişi tuz çıkarıyor.” diye konuştu.
ZOR VE DAYANIKLILIK İSTEYEN BİR İŞ
Tuz çıkarma işinin oldukça zor ve emek gerektiren bir meslek olduğunu vurgulayan Gökkurt, herkesin bu işi yapamayacağını dile getiriyor. Balçığa battıklarını, ayaklarının takıldığını ve koluna kadar çamura girdiklerini anlatan Gökkurt, “Heliklerle yürümek alışkanlık istiyor, bu yüzden genellikle Palas Mahallesi sakinleri yapabiliyor. Başka mahallelerden gelenlere helik veriyorum ama balçığa batıp işi bırakan çok oldu.” ifadelerini kullandı.
TUZUN KULLANIM ALANLARI VE ÖNEMİ
Palas Tuzla Gölü’nden çıkarılan tuz, yörede hamur, peynir, salamura ve salça yapımında kullanılıyor. İlhan Gökkurt, bölge halkının geleneksel yöntemlerle ürettiği bu tuzun hem ekonomik hem de kültürel açıdan önem taşıdığını belirtiyor.
Kayseri Sarıoğlan Palas Mahallesi’nin doğal ve geleneksel zenginliklerinden biri olan Tuzla Gölü tuzu, İlhan Gökkurt gibi usta eller sayesinde yaşatılmaya devam ediyor.
