Yeni yılda dünyanın 76 ülkesinde seçimler yapılacak. Seçimlerde dünya nüfusunun yüzde 51’ini oluşturan 4,2 milyar kişi oy verecek. 2024’ın sıradan bir yıl olmayacağı açık.
KARAR / ALMANYA
Dünya tarihinin en büyük seçim yılı 2024 olacak. 76 ülkede 4,2 milyar seçmen oyları ile yeni başkan, cumhurbaşkanı ya da başbakanlarını seçecek. Gerçi seçimlerin çoğu zaten demokrasinin olmadığı ya da büyük demokratik eksiklikleri olan ülkelerde olacak ama 2024 dünya siyaseti adına bir kırılma yılı olabilir. Çünkü demokratik olan ülkelerde bile popülist liderlerin ya da görüşlerin iktidara gelme tehlikesi var.
Bu seçimlerin en önemlisi ABD yapılacak başkanlık seçimleri. Bu seçimlerin dünya için önemi Trump’un yeniden aday olup olmamasıyla da yakından ilgili ancak dünyayı değiştirme potansiyeline sahip yegane seçimler ABD’deki seçimler değil.
Tayvan’da 13 Ocak’ta yapılacak seçimler de dünya kamuoyunu yakından ilgilendiriyor. İktidarda bulunan İlerici Demokrasi Partisi (DPP) kamuoyu yoklamalarında önde gidiyor. Pekin karşıtı DDP kazanırsa Batı kamuoyu için bir sorun yok çünkü DPP Batı taraftarı bir parti. Ancak Tayvan’ı daha önce yıllarca yönetmiş KMT ve Taiwan Peopele’s Party (TPP) ortaklığından oluşan muhalefet kazanırsa işler baya karışacak. Çünkü muhalefet Pekin’le ilişkileri geliştirmekten yana. Tayvan’ın Çin’e ilhakına kadar varabilecek bu hareke sadece Doğu Asya’da değil dünyada da çok şeyi değiştirme potansiyeli taşıyor.
ASKERİ VESAYETLE MÜCADELE
Bangladeş’te 7 Ocak’ta yapılacak seçimlere zaten can güvenlikleri olmadığı gerekçesiyle Muhalefet katılmayacak. Demokrasinin hakim olmadığı Bangladeş’te mevcut iktidar yeniden seçilecek. Pakistan’da 8 Ocak’ta yapılacak seçimlerde durum oldukça kritik .Bu seçim aslında Eski Başbakan İmran Khan’la askeri vesayet arasında bir seçim olacak ve Pakistan’ı muhtemelen büyük kriz ve çatışmalar bekliyor.
Endonezya’da 14 Şubat’ta yapılacak seçimlerde 250 bin aday 20 bin siyasi makam için yarışacak. Adaylardan birisi mevcut devlet gücünü de arkasına alarak yarıaıcak olan Parobowo Subianto. Subianto’yu destekleyen eski Başkanı Joko Widodo insan hakları ihlalleri ve yolsuzluk iddiaları nedeniyle görevini terk etmek zorunda kalmıştı.
17 Mart’ta ise hem Rusya hem de Ukrayna’da seçimler olacak. Rusya’daki seçimlerden kimsenin demokratik bir beklentisi yok. Ukrayna’daki seçimlerde ise savaş koşulları nedeniyle üst düzey bir demokratik standardı kimse beklemiyor. Hatta savaş nedeniyle bu seçimin ertelenme ihtimali de çok yüksek.
İKTİDAR DEĞİŞİMİ DEMOKRASİ GETİRMİYOR
İran’da 1 Mart’ta parlamento seçimleri olacak Ancak mollalar muhtemel bir siyasi kazayı önlemek için tedbirlerini önceden aldı. Seçimlerde iktidara sorun teşkil binlerce adayın seçime girmesi engellendi.
Güney Afrika’da Mayıs ayında yapılması beklenen seçimlerde apartheid rejiminden sonra 30 yıldır ülkeyi yöneten iktidarın, muhalefet tarafından iktidardan düşürülme ihtimali yüksek olarak görülüyor. Ancak muhalefetin kazanması ile de ülkede hukuksuzluk ve yolsuzluğun kalkması mümkün gözükmüyor. Muhtemelen muhalefet de sorunlarla boğuşan ülkeyi yönetebilmek için otoriter yöntemlere başvuracak.
Dünyanın en büyür nüfusuna sahip Hindistan’da Nisan ve Mayıs ayında seçim olacak. Başbakan Narendra Modi seçimin favorisi olarak gösteriliyor. Üçüncü kez seçilecek Modi popülist ve otokrat üslubu ile tanınıyor. Kaşmir’de Müslüman azınlığa karşı uyguladığı hukuk dışı uygulamalar hatırlanan en önemli icraatlarından birisi.
DÜNYA POPÜLİZM YILI
Dünyanın ikinci büyük seçimi AB’de gerçekleşecek. Yaklaşık 400 milyon seçmen 27 ülkede Avrupa Parlamento’sunun adaylarını seçecek. AB seçimlerinde, ulusal parlamentolara mesaj vermek isteyen seçmenlerin aşırı sağcı ve popülist adaylara yönelmesi bekleniyor. Bu seçimlerde Avrupa’da aşırı sağın zaferi yaşanabilir.
Amerika kıtasının ikinci büyük seçimi Ekim ayında Brezilya’da olacak. Ülke genelinde gerçekleşecek yerel seçimler, mağlubiyeti kabul etmeyip yandaşlarını sokaklara süren eski başkan Jair Bolsonaro ile yeni başkan Lula da Silva arasında bir hesaplaşmaya dönüşecek. Gerilimli bir seçim atmosferi bekleniyor ve Bolsanoro taraftarlarının kazanması Brezilya için bir siyasi kriz anlamına geliyor.
Dünyada 76 ülkede yapılacak seçimler birbirleri için ilham kaynağı olabilecek ortak özellikler taşıyor. En belirgin ortak özellik popülistlerin tüm seçimlerdeki belirleyici rolü. Dünya popülizmin cazibesiyle, statüko arasındaki mücadeleye şahit olacak.
