Ev sahipleri ve kiracıların ortak oyunu! Ödeme yapmamak için öyle bir yöntem buldular ki... Hukukçular uyardı: Uzun vadede zararlı çıkabilirsiniz...
Son dönemde kira artışlarının hızla yükselmesi ve yüzde 25 zam sınırının getirilmesi, ev sahipleri ile kiracılar arasındaki ilişkileri gerginleştirdi. Hürriyet Gazetesi'nde yer alan habere göre, bu durumun ardından kira tespiti ve tahliye davaları artış gösterdi ve hukuk sistemi büyük bir yük altına girdi. Bu gelişmeler, zorunlu arabuluculuk çözümünün devreye girmesine neden oldu.
ARABULUCULUKTA ÖDEME YAPMAMAK İÇİN STRATEJİ
1 Eylül 2023 itibarıyla, ev sahibi veya kiracılar arabulucuya başvurmadan dava açamıyorlar. Arabulucuya başvuran taraflar arasında uzlaşma sağlanmazsa, herhangi bir ödeme yapılmıyor. Ancak uzlaşma sağlanırsa arabuluculuk ücreti ödeniyor. Bu durumu fırsat bilen bazı ev sahibi ve kiracılar, arabuluculuk ücretinden kaçınmak için "uzlaşamadık" diyerek süreci kendi aralarında sürdürüyor.
HUKUKÇULARDAN KRİTİK UYARI
Gayrimenkul hukuku uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, arabuluculuk sürecinin doğru yönetilmemesi durumunda ciddi sorunlar yaşanabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Kiraz, "Arabulucu ücretinin ödenerek bizzat arabulucu önünde uzlaşılması halinde arabulucunun düzenlediği uzlaşma tutanağı ilam hükmündedir. Yani bir mahkeme kararı gibi olur" dedi. Bu tutanağın, kira tespiti davası açma hakkını 5 yıl boyunca engellediğini belirtti. Ancak taraflar arabulucu dışında kendi aralarında bir protokol yaparlarsa, bu protokolün ilam hükmünde olmayacağı ve ev sahibinin yeniden dava açabileceği uyarısında bulundu.
ARABULUCULUK ÜCRETLERİ VE ÖDEME KOŞULLARI
Anlaşma sağlanması durumunda, arabuluculuk ücreti anlaşma bedeline göre değişen yüzdelerle belirlenir. Örneğin, anlaşma bedelinin ilk 200 bin TL’si için yüzde 6, sonraki 320 bin TL için yüzde 5 ve sonrasındaki 520 bin TL için yüzde 4 oranında ücret uygulanır. Yüksek kira bedelleri ve ticari gayrimenkuller için bu ücretler artış gösterir.
Örneğin, 10 bin TL olan kira bedelinin 20 bin TL’ye çıkması durumunda, yıllık fark olan 120 bin TL üzerinden yüzde 6 arabuluculuk bedeli hesaplanır. Anlaşma durumunda ödeme, taraflar arasında paylaştırılabilir veya belirlenen bir taraf tarafından karşılanabilir. Belirleme yapılmazsa, ücret yarı yarıya bölüşülür.
İHTİYARİ ARABULUCULUK VE EK ÜCRETLER
Avukat Furkan Ökse, uzlaşma sağlanmazsa ve toplantılar iki saatten kısa sürerse, arabuluculuk ücretinin Adalet Bakanlığı tarafından karşılandığını belirtti. İki saatten fazla süren görüşmelerde ise taraf başına saatlik 580 TL ek arabuluculuk ücreti uygulanır. Bu ücret, tarafların ödemeyi kabul etmesi durumunda paylaştırılır; aksi halde anlaşmama tutanağı düzenlenir.
Bu tür süreçlerde mağduriyet yaşamamak adına, hem ev sahipleri hem de kiracıların arabulucu önünde resmi bir uzlaşma sağlamaları ve uzlaşma tutanağının bir örneğini alarak arabuluculuk ücretini ödemeleri tavsiye ediliyor.
