Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Emeklilikte Yaşa Yakılanlar düzenlemesinde nihai kararı duyururken yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emekli olacağını açıkladı. Erdoğan yaş sınırının da olmayacağını açıklarken milyonlarca vatandaş 'EYT maaşları ne kadar olacak?' sorusunun yanıtı merak etmeye başladı. Milyonlarca vatandaşın merak ettiği söz konusu sorunun yanıtı belli olurken EYT'liler şoku yaşadı... İşte milyonlarca EYT'linin merak ettiği sorunun yanıtı.
Geçtiğimiz hafta Çarşamba günü Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ile Beştepe'de bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Emeklilikte Yaşa Yakılanlar (EYT) düzenlemesinde nihai kararı duyurdu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ile bir araya geldikten sonra milyonlarca vatandaşın beklediği EYT konusunda müjdeyi veren Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emekli olacağını açıkladı.
YAŞ SINIRI YOK
Erdoğan, tartışmalara neden olan yaş sınırı konusu hakkında da açıklamalarda bulunurken herhangi bir yaş sınırının uygulanmayacağını kaydetti.
'EYT MAAŞLARI NE KADAR OLACAK?'
Erdoğan'ın yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emekli olacağını duyurmasının ardından 'EYT maaşları ne kadar olacak?' sorusu sorulmaya başlandı. Milyonlarca vatandaşın merak ettiği söz konusu sorunun yanıtı belli oldu. İşte milyonlarca EYT'linin merak ettiği sorunun yanıtı.
Karar yazarı ekonomist İbrahim Kahveci, "EYT’liler maaşınızın %40’ı gitti..." başlıklı yazısında yaklaşık 2 milyon 250 bin EYT'linin merak ettiği soruları yanıtladı.
Emekli aylıklarına 2022’nin toplamında yüzde 78.6 oranında zam yapıldı. 2021’de 5 bin lira alanın maaşı geçen yılın ikinci yarısında 8 bin 930 liraya çıktı. Ancak enflasyon farkı EYT’lilerde bunun üçte biri oranında yansıtıldı, zam yüzde 25’te kaldı. Soru işaretleriyle dolu hesap, milyonların ömür boyu yüzde 40 daha düşük maaş almasına yol açtı. Bundan sonraki enflasyon zamlarının da düşük maaş üzerinden yapılacak olması tartışma yarattı.
SADECE YÜZDE 25'LİK ZAM!
Sistemin düzeltilmesi şartıyla EYT'ye karşı olduğunu vurgulayan İbrahim Kahveci, en düşük emekli aylığına 2022 toplamında yüzde 78,6 zam yapıldığını açıklarken söz konusu zam oranının tüm emekli maaşlarında uygulanacağını açıkladı.
2021 yılında ortalama 5.000 lira emekli maaşı alan vatandaşların 2022 yılı ikinci yarısında yüzde 78,6 zamla beraber 8.930 lira emekli maaşı alacağını kaydeden Kahveci, 2021 yılında ve öncesinde emekli olanlara 2022 yılında emekli maaşlarına yüzde 78,6 oranında zam yapıldığını ancak EYT yüzünden bekleyenlerin emeklilik primlerine sadece ve sadece yüzde 25,5 zam yapıldığını duyurdu.
Kahveci yazısında şu ifadeleri kullandı:
EYT konusu en fazla zorlandığım konu. Bu meselede verilen cevapların düzeyi gerçekten çok düşük. Tekrar edeyim: EYT’ye karşıyım ama sistemin düzeltilmesi şartı ile... Aksi halde EYT bir zorunluluktur.
Hatta mecburiyettir.
Ama bugün konuyu genel tartışmak yerine özel bir meseleden gideceğim.
EYT YÜZÜNDEN NE OLDU BİLİYOR MUSUNUZ?
SGK sitesinde yer alan bilgilere göre en düşük emekli aylığı 2021 ikinci yarısında 2.523,4 liraydı. Bu ücrete 2022 başında %25,5 ve 2022 Temmuz ayında da %42,4 zam yapıldı.
Böylece en düşük emekli aylığına 2022 toplamında %78,6 zam yapılmış oldu.
Hatta tüm emekli maaşlarına bu zam oranının uygulandığını görüyoruz. Yani 2022 öncesi emekli olanların emekli maaşları 2022 yılında %78,6 oranında artırıldı.
Şöyle söyleyelim: 2021 yılında ortalama 5.000 lira emekli maaşı alanlar 2022 yılı ikinci yarısında%78,6 zamla beraber 8.930 lira emekli maaşı aldılar.
Ama durum EYT’liler için böyle olmadı. Bunu kendi özel maaşım üzerinden daha önce birkaç kez yazmıştım. 2021 ikinci yarısında emekli olma durumumda yaklaşık 7.700 civarı emekli maaşım olacaktı. Ve geçen yıl tüm emeklilere yapılan %78,6 zam ile benim de emekli maaşım 13.750 liraya çıkacaktı.
Oysa EYT yüzünden ne oldu biliyor musunuz? 2022 yılı ikinci yarısında emekli olsam sadece 9.800 lira emekli maaşı alacaktım. Ve ömrü hayatım boyunca emekli maaşım 13.750 lira yerine 9.800 liradan enflasyon zamları ile artacak.
HERKES HAYRET EDEREK “MAALESEF DOĞRU” DEDİ
Yani diyelim ki şu anda EYT ile emekli oldum (2022 maaş düzeyi ile). Yeni yıl enflasyon zammı olarak 9800 lira üzerinden zam alacaktım.
Bunu bir kaç uzmana da sordum: Herkes hayret ederek “maalesef doğru” dedi.
Durdum ve başkalarına da sordum: 2021 yılında emekli olsalardı ne alacaklardı... Ve üstüne 2022 yılı %78,6 zammı ekleyerek şimdi ne alacaklarını sorduğumda arada yüzde 40’ı aşan bir fark olduğu ortaya çıktı.
***
Yeniden izah edeyim:
2021 yılında ve öncesinde emekli olanlara 2022 yılında emekli maaşlarına %78,6 oranında zam yapıldı. Oysa EYT yüzünden bekleyenlerin emeklilik primlerine sadece ve sadece %25,5 zam yapıldı.
Yani 2021 yılında emekli olarak 5.000 lira maaş alması gereken biri EYT yüzünden 1 yıl bekleyip 2022 yılı ikinci yarısında emekli olma durumunda sadece ve sadece 6.275 lira maaş alabiliyor. Ve yeni yılla (2023) birlikte emekli maaşına zam bu düşük emekli maaşı üzerinden yapılıyor olacak.
Diyelim ki bu yılın (2023) başında emeklilere de yüzde 50 zam yapılacak. Durumu yeniden izah edelim:
2021 yılı ikinci yarısında emekli maaşı 5.000 lira olan 2022 yılı ikinci yarısında 8.930 lira maaş alacaktı. Ve bu yıl %50 daha zam yapıldığında emekli maaşı 13.400 liraya çıkacaktı.
Oysa 2021 yılında EYT dolayısı ile 5.000 lira maaş üzerinden emekli olamayanlar 2022 yılı ikinci yarısında emekli olduklarında 6.275 lira emekli maaşı alacaklardı. Ve bu yılın başında yapılması muhtemel %50 zamla emekli maaşları 9.400 liraya çıkacak.
Kısaca EYT’liler 2022 yılında bir yıllık EYT dolayısı ile ömür boyunca emekli maaşlarının yaklaşık yüzde 40’lık kısmını kaybetmiş oldular. Her ay almaları gereken maaşın yüzde 40 daha azını alacaklar.
