HAVA ASAL
Karadeniz'de yaşanan sel felaketi ile Akdeniz sahillerini kasıp kavuran yangının faturası kaymakamlara kesildi. İlk olarak sel felaketi yaşayan Bozkurt'ta bir gecede kaymakam apar topar görevden alındı. Hemen arkasında yine selin vurduğu Küre Kaymakamı görevden alındı. Selin üzerinden 9 gün geçtikten sonra Van'da 6, Sinop'ta, 5, Rize'de 8, Trabzon'da yine 8, Giresun'da ise 9 kaymakam değişti.
Yangının faturası da kaymakamlara kesildi. 20 Ağustos'ta yayımlanan kararname ile yangının vurduğu neredeyse tüm ilçelerin kaymakamları değiştirildi. Kısaca yaşanan felaketlerin faturaları kesilmiş ve sorumlular görev yerleri değiştirilerek cezalandırılmış oldu. Karar gazetesi yazarı Avukat Figen Çalıkuşu faturanın kaymakamlara kesilmesinin ne anlama geldiğini KARAR'a değerlendirdi.
KARAR: Yaşanan felaketin faturası kime ve ya kimlere kesilmeli? Kaymakamların görev yerlerinin değiştirilmesi ile suçlular cezalandırılmış oldu mu? Toplum vicdanı rahatladı mı?
ESAS SORUMLULARIN YÜZLERİ KIZARMIYOR
Figen Çalıkuşu: Sel felaketi için bir fatura kesilecek ise ilk önce 7143 Saylı gene bir torba Yasanın 16. maddesi ile İmar Kanunu’na eklenen geçici 16. Maddede kabul edilen “İMAR BARIŞI UGYULAMASI” ile başlamak gerekli. İmar Barışı Kanunu ile kimlere ne olanaklar tanındı, kimlerin canı yandı, kimler ceza almaktan kurtuldu, son günlerdeki sel felaketleriyle gözler önünde. Ama esas sorumluların yüzleri kızarmıyor.
İMAR BARIŞI KAÇAK YAPILARI KAÇAK OLAMAKTAN SORUMLULARI DA SUÇLU OLMAKTAN KURTARDI
İmar Yasası ve ilgili tüm mevzuat hükümleri uygulansa ne kaçak yapı olur ne de dere yatağına inşaata göz yumulur. Ama maalesef yerel yönetimlerin tavizkar uygulamaları ile kaçak yapılaşma yaygınlaşırken İmar Barışı Yasa maddesine ilişkin düzenleme ile yapılar kaçak olmaktan sorumluları da suçlu olmaktan kurtuldu.
Bu nedenle de göstermelik kaymakam görev yeri değişikliği ile asıl gerçeğin üzeri kapatılıyor.
KARAR: İmar Barışı Yasası ile ne oldu?
Figen Çalıkuşu: İmar Barışı Yasa düzenlenmesi ile kaçak yapılar kayıt altına alındı, yıkım kararları ve para cezaları iptal edildi, ruhsata bağlandı. Kaçak yapıyı yaparak imar kirliğine neden olanların Ceza davaları düşürüldü. İmar Barışı Yasa maddesinin gerekçesi de çok şaşırtıcı;
“Bu hüküm; vatandaşlarımızın devletle ihtilaflı durumunu ortadan kaldırmak, imara aykırı, ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı olan yapıların kayıt altına alınması yoluyla bu yapılara yasallık kazandırmak amacıyla yürürlüğe konulmuştur.” denilerek adına da 'imar barışı' denmiştir. Halbuki kaçak yapı ile işlenen suçlar , yasa yapılarak barıştırılıyor bir yerde.
İMAR BARIŞI ANA YASANIN TAM TERSİ
Halbuki 3194 sayılı İmar Kanunu ise yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla yürürlüğe konulmuş bir kanundur. Bütün amacı budur. Varlık nedeni de budur. İmar Barışı geçici maddesi ile yapılan ana yasanın ise tam tersi.. Düşünün kaçak binaya yasallık kazandırmak için ana mevzuat olan İmar Kanunu’nun amacına aykırı yasa yapıldı.
İmar Barışı Yasası ile bu kaçak ya da fen, sağlık ve çevre şartlarına uymayan binalar yasallık kazandı. Ülkenin düzgün yapılaşması ortadan kaldırıldı. İmar yasası kadük edildi.
SORUMLULAR ZİNCİRİNİN İLK HALKASI MİLLETİN VEKİLLERİ
Bu binalara kim yasallık kazandırdı? Böyle bir yasasının çıkması da başlı başına skandal. Suç işlemeye yeşil ışık yakan bu yasa Meclis’te yasalaştı.
Elbette öncelikle yasal olmayan binaya yasallık kazandıran kanun için hangi partiden olursa olsun oy kullanan milletin vekilleri bu sürecin siyasal sorumluları. Manevi suçluları.
Bu binalara kim ruhsat verdi? Ardından sökün edenlere gelince...
Belediye sınırları içinde Belediye Başkanları, Belediye Encümen Üyeleri, Belediye Yöneticileri. İl-İlçe Özel İdare Yöneticileri yani Kaymakamlar ve Valiler.
KARAR: İmar Barışı yapılmasaydı ne olacaktı?
Bu İmar Barışı yapılmasaydı, ruhsatsız ya da ruhsatına aykırı binalar ya da dere yatağı gibi fen ve çevre şartlarına uygun olmayan yapılara göz yumulmasının TCK anlamında sorumlular için suç olan yaptırımları olacaktı.
Böylesi ağır ve çaresiz kalınan bir sel felaketi ile yitip giden canların, yaşamların sorumluları yargılanabilecekti.
Çünkü İmara aykırılıkların bilindiği halde tespit edilmemesi, imara aykırılıkların tespit edilmesine rağmen yapılaşma faaliyetinin durdurmayarak yapının mühürlenmemesi, tespit ve yapı tatil tutanağının tutulmaması, tutulan tutanağın inşaata asılmaması, bu yüzden ilgilisine yapı tatil tutanağının tebliğinin engellenmesi, inşaatın ruhsata bağlanmasının mümkün olmaması durumunda ruhsatın iptal edilmemesi ve yıkımı için olayın encümene sevk edilmemesi, sevke rağmen yıkım kararının alınmaması, alınan yıkım kararının makul süre içinde uygulanmaması, geç uygulanması, kaçak yapılaşmanın sorumluları hakkında idari para cezasının kesilmemesi, kesilen idari para cezasının tahsil edilmemesi, imar kirliliğine sebebiyet verenler hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmaması, hukuka aykırı yapılaşmada rol alan müteahhitler ve teknik sorumlular hakkında meslekten men kararının alınmaması ve bu kararların ilgili yerlere bildirilmemesi, Belediye Başkanı, Meclis Üyeleri, Encümen üyeleri ve görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri açısından Ceza Kanunu kapsamında “görev suçu” nu oluşturur.
İmar Barışı hükümlerine göre, 31.12.2017 tarihinden önce yetkili kurullarca alınan yıkım kararlarının uygulanmaması, ya da işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadığı halde işletilen işyerine göz yumulması veya mevzuata aykırı işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi ceza yasası yönünden suç oluşturmaktaydı. Bu suçun failleri; yapı ve bina sahipleri ile yıkım kararını uygulamayan, işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadığı halde işletilen işyerine göz yuman ve ya mevzuata aykırı işyeri açma ve çalışma ruhsatı veren Belediyeler çalışan seçilmiş ve atanmış kamu görevlileridir.
SUÇLULARIN HİÇ BİRİ CEZALANDIRILAMAYACAK ÇÜNKÜ CEZA OLMAKTAN ÇIKARILDI
Ancak; Başbakanlık’ta kanun ve kararnamelerin hukuka uygunluğu için yıllarca emek sarf eden değerli bürokrat ve şimdi Avukatlık yapan İbrahim Pınar’ın da makalelerinde ısrarla vurguladığı gibi Kastamonu Bozkurt, Giresun Dereli Artvin Arhavi, Rize ve diğer yerlerdeki dere yataklarındaki kaçak yapılara göz yumanlar, yasaya aykırı ruhsat verenler ya yıkım kararını
uygulamayanların tümü bu İmar Barışı Yasası ile cezalandırılamayacaklar. Eylem, TCK/7. Md.ye göre artık sonradan çıkan İmar Barışı Yasası ile suç olmaktan çıkartıldı. TCK ‘Zaman bakımından uygulama’ başlıklı 7. Maddesinde yer alan; “İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar.” Düzenlenmesine göre yasal olmayan yapılaşmadan sorumlu olanların tamamı dolaylı olarak yararlanmışlardır.
YİNE KARLI ÇIKAN DEVLET OLDU: HAZİNENİN GELİR HANESİNE YAZILDI
Kaçak binaların yıkım kararları artık yok. Kaçak binalar hakkında yıkım kararı
olmayınca yıkmakla yükümlü olanların da sorumluluğu artık kalmadı. Yasalar, idareye hukuka aykırı bir yapılaşmayı ortadan kaldırma yükümlülüğü getirmiş iken bu yükümlülük böylelikle son buldu hem de yasal düzen kullanılarak.
Ayrıca yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edildi, bu yasa ile para karşılığı verilen yapı kayıt belgesi bedelleri de belediyeler değil, hazineye gelir kaydedildi.
NELER OLDU?
AFETLERİN FATURASI KAYMAKAMLARA KESİLDİ
Sel felaketinin en çok etkilediği Kastomonu, Bartın ve Sinop'ta hayatını kaybedenlerin sayısı 81 olarak açıklanırken 11 Ağustos'tan beri kayıp 34 kişinin arama kurtarma çalışmaları ise hala devam ediyor.
FELAKETTEN 5 GÜN SONRA KAYMAKAM GÖREVDEN ALINDI
Selin en çok etkilediği Kastamonu'nun Bozkurt ilçesi felaketin boyutu kadar kaymakam değişikliği ile de gündem oldu. Bozkurt'ta HES'in patladığı iddiaları tartışılmaya devam edilirken, fatura ise ilçe kaymakamı Okan Yenidünya'ya kesildi. Yenidünya'nın görev yeri değiştirilerek Giresun Dereli'ye atandı. Bozkurt ilçesine ise Süleyman Soylu'nun 'sel tecrübesi olan kaymakam' vurgusu yaptığı Dereli Kaymakamı Murat Atıcı getirildi. Soylu kaymakam Atıcı'nın Bozkurt'un yeniden ayağa kaldırılması sürecinde görev yapacağını da belirtti.
BOZKURT KAYMAKAMINDAN SONRA BİR GECEDE KÜRE KAYMAKAMI GÖREVDEN ALINDI
Faturanın kaymakama kesilmesi tartışılırken 17 Ağustos'ta ise Kastamonu Küre Kaymakamı Furkan Berber de görevden alındı. Berber'in yerine ise atama yapılmayarak Mehmet Miraç Topaloğlu Kaymakam V. olarak görev yapıyor.
SİNOP VE VAN KAYMAKAMLARI DA GÖREVDEN ALINDI
Sel felaketi'nin Karadeniz'den sonra en çok yaşandığı Van'da 6, Sinop'ta ise 5 kaymakam değişti. Rize'de 8, Trabzon'da yine 8 , Giresun'da ise 9 kaymakam değişti.
20 AĞUSTOS'TA İSE YANGIN FELAKETİNİN YAŞANDIĞI İLÇELERİN NEREDEYSE TÜMÜNDE KAYMAKAMLAR DEĞİŞTİ
20 Ağustos'ta ise Resmi Gazete'de yayımlanan bir kararname ile yurt genelinde 624 mülki amirin görev yerinin değiştirildiği acıklandı. Kararname ile Sel bölgesinde bir kaymakam daha giderken yangın felaketi yaşayan Akdeniz kıyılarının kaymakamları neredeyse komple değişti. Muğla'da 13 ilçenin 9'unun kaymakamları değiştirilirken Antalya'da ise 4 ilçede değişime gidildi. Hatay'da 8, Isparta'da 5, Denizli'de 9 Aydın'da ise 7 kaymakam değişti.
