İstanbul Barosu, Meclis gündemine gelmesi beklenen 11. Yargı Paketi’ndeki infaz düzenlemesine ilişkin kapsamlı bir değerlendirme yayımladı. Baro, teklif edilen erken salıverme hükmünün depremle ilgili ceza soruşturmaları ve yargılamalarda “cezasızlık” yaratacağı uyarısında bulundu.
İstanbul Barosu Afet Hukuku ve Koordinasyon Merkezi’nin yazılı açıklamasında, paketin 27. maddesinin deprem suçlarına doğrudan etki edeceği vurgulandı.
Açıklamada şu değerlendirme yer aldı:
Düzenleme, suç ayrımı yapılmaksızın ve infaz kurumunda bulunma şartı aranmaksızın erken salıverme imkânı tanıyor.
Bu nedenle, taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma suçlarına ilişkin devam eden dosyaların cezai yaptırımlarının fiilen ortadan kalkabileceği belirtiliyor.
Baro, henüz tamamlanmamış yüzlerce deprem davası bulunduğunu hatırlatarak, böyle bir düzenlemenin “hukuki öngörülebilirliği ve kamu güvenini zedeleyeceği” görüşünü dile getirdi.
“DOSYALARIN ÇOĞU BİLİRKİŞİ AŞAMASINDA; İNFAZ REJİMİ DEĞİŞİKLİĞİ CAYDIRICILIĞI YOK EDER”
Merkez, 6 Şubat 2023 depremlerine ilişkin çok sayıda dosyanın hâlâ bilirkişi incelemesi, keşif ve teknik rapor aşamalarında olduğunu belirtti:
“Bu süreç devam ederken infaz rejimini kapsamlı biçimde değiştirmek yargılamaların somut etkisini zayıflatacak, cezaların infazını anlamsızlaştıracak, cezanın genel ve özel önleme fonksiyonunu ortadan kaldıracaktır.”
Açıklamada, deprem suçlarında cezanın yalnızca bireysel sorumluluğu belirleme amacı taşımadığı; aynı zamanda yapı güvenliği, kamusal güvenlik ve yaşam hakkının korunması için caydırıcı bir rol üstlendiği vurgulandı.
“CEZASIZLIK ALGISI, YAPI ÜRETİMİNDE STANDART DIŞI UYGULAMALARI ARTIRIR”
Açıklamada, deprem yargılamalarında oluşabilecek olası cezasızlık riskinin, yapı üretiminde maliyet baskısıyla standart dışı uygulamaların artmasına, belediyelerde ruhsat ve proje süreçlerinde keyfiyete yol açmasına ve denetim kuruluşlarında sorumluluktan kaçınmayı teşvik etmesine neden olacağı vurgulandı. Bu nedenle ceza adaletinin, yalnızca geçmişte yaşanan ihlallerin hesabını sormak için değil, gelecekte benzer felaketlerin ve can kayıplarının önüne geçmek için de hayati bir araç olduğu ifade edildi.
DÜZENLEME 31 TEMMUZ 2023 ÖNCESİ SUÇLARI KAPSIYOR
Baro, teklifin en kritik yönünün 31 Temmuz 2023 öncesini kapsaması olduğuna dikkat çekti.
Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Bu kapsam nedeniyle 6 Şubat 2023 depremlerinde hayatını kaybeden binlerce insanın ölümünde sorumluluğu bulunanlar, mahkûm olsalar dahi kapalı infaz kurumunda fiilen yalnızca 1 ila 3 ay arası kalabilecek, hatta çoğu durumda denetimli serbestlik hükümleriyle cezaevine hiç girmeyeceklerdir. Bu durum, deprem yargılamalarında fiilen bir cezasızlık rejimi yaratacaktır. Ve deprem yargılamalarında cezasızlık politikası kabul edilemez.”
“BU DÜZENLEME YAŞAM HAKKINA AYKIRIDIR; DEPREM SUÇLARI KAPSAM DIŞI BIRAKILMALIDIR”
İstanbul Barosu Afet Hukuku ve Koordinasyon Merkezi, açıklamasını şu sözlerle sonlandırdı:
“Adaletin tesisi için deprem yargılamalarında etkin soruşturma ve caydırıcı yaptırımlar kaçınılmazdır. Deprem yargılamalarında cezasızlık öngören infaz taslağı kabul edilemez. Bu düzenleme bu haliyle yürürlüğe girerse, toplumun yaşam hakkı korunamaz; gelecekte daha ağır felaketlerin önü açılır. Bu nedenle kamu yararına ve yaşam hakkına açıkça aykırı bu düzenleme deprem suçları yönünden kapsam dışı bırakılmalıdır. 6 Şubat 2023 tarihi ve sonrasında yaşananlar afetin katliama dönüşmüş halidir. Deprem yargılamalarında cezasızlık zırhını kabul etmiyoruz.”
