İstanbul Barosu, 19-29 Mart tarihleri arasında kentte yaşanan toplumsal olaylara ilişkin hazırladığı ön raporda, protestolar sürecinde gerçekleştirilen kitlesel tutuklamaların Anayasa’ya aykırı olduğunu vurguladı. Baro Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, hukuki koşullar sağlanmadan gerçekleştirilen bu tutuklamaların, demokratik hakların kullanımı önünde bir engel oluşturduğunu belirtti.
İstanbul Barosu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından başlayan ve kamuoyunda geniş yankı uyandıran protestolar sürecinde yaşanan hak ihlallerine ilişkin kapsamlı bir ön rapor yayımladı. Raporda, 19-29 Mart tarihleri arasında İstanbul genelinde gerçekleşen toplumsal olaylarda gözlemlenen hak ihlalleri ele alındı. İstanbul Barosu’nun Avukat Hakları, Çocuk Hakları, Kadın Hakları ve İnsan Hakları merkezlerinin katkısıyla hazırlanan raporda, gözaltılar, kötü muamele iddiaları ve hukuki sürecin işleyişine ilişkin ciddi eleştiriler yer aldı.
“ANAYASA’NIN BAĞLAYICI HÜKÜMLERİ İHLAL EDİLİYOR”
Raporun kamuoyuyla paylaşıldığı toplantıda konuşan İstanbul Barosu Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, tutuklama kararlarının hukuki zeminden yoksun olduğunu belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“İstanbul Barosu Yönetim Kurulu üyesi avukat Fırat Epözdemir’den İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na kadar uzanan bu kitlesel tutuklamalar zincirinde, yüzlerce öğrenci dahil olmak üzere hiçbirinde tutuklama için gerekli hukuki şartlar oluşmamıştır. Anayasamızın bağlayıcı hükümleri vardır ve herkes bu hükümlere uymak zorundadır. Bu nedenle tüm bu tutuklamalar anayasa dışıdır.”
Kaboğlu, yaşanan hak ihlallerinin hukuki gerekliliklerden değil, siyasal koşullardan kaynaklandığını ifade ederek, “İhlallerin kaynağı hukuk değil, siyasal ortamdır. Anayasa’nın yalnızca 19. maddesi değil, 20, 21 ve 22. maddeleri de sistematik olarak ihlal edilmiştir” diye konuştu.
GENÇLERE VE AVUKATLARA YÖNELİK BASKILAR RAPORDA YER ALDI
Rapor, gözaltına alınan avukatlar ve çocuklar başta olmak üzere, çeşitli meslek gruplarına ve toplumun farklı kesimlerine yönelik hak ihlallerini de ortaya koydu. Avukat Hakları Merkezi Başkanı Mustafa Rüzgar, son süreçte Çağlayan Adliyesi’nde avukatların yaşadığı baskılara dikkat çekerek, toplam 15 avukatın gözaltına alındığını, iki avukatın ise şiddete maruz kaldığını açıkladı.
Çocuk Hakları Merkezi Başkanı Kardelen Ateşci ise, gözaltına alınan çocukların uzun süre ters kelepçeyle bekletildiğini ve 12’sinin şiddet gördüğünü belirtti. Ateşci, “Demokratik hakkını kullanan çocuklar için gözaltı en son çare olmalıdır” ifadesini kullandı.
KADINLARA YÖNELİK CİNSEL TACİZ VE KÖTÜ MUAMELE İDDİALARI
Kadın Hakları Merkezi Başkanı Özlem Özkan ise kadınların gözaltı süreçlerinde yaşadığı ihlalleri aktardı. Özkan, bazı kadınların saçlarından sürüklenerek gözaltına alındığını, ters kelepçeye maruz kaldıklarını ve gözaltı sırasında cinsel taciz ve saldırıya uğradıklarını, hijyenik ihtiyaçlarına erişemediklerini dile getirdi.
POLİS ŞİDDETİ VE KİMLİK GİZLEME ELEŞTİRİSİ
İnsan Hakları Merkezi Başkanı Tora Pekin, polislerin kask numaralarının olmaması ve yüzlerini gizlemeleri nedeniyle şiddet vakalarının önlenemez hale geldiğine dikkat çekti. Pekin, gözaltı süreçlerinde yurttaşların yalnızca su ve ekmekle beslendiğini, dört güne varan gözaltı sürelerinde temel ihtiyaçlarının karşılanmadığını belirtti.
Pekin, Sulh Ceza Hakimlikleri’nin yatarı olmayan suçlarda dahi tutuklama kararı vererek tutuklamayı bir cezalandırma yöntemi haline getirdiğini ifade ederek, “Bu uygulamalar Anayasa’ya aykırı, sistematik bir hukuksuzluk söz konusudur” dedi. Pekin, şu ana dek 784 kişinin 12 Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılandığını bildirdi.
