Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) tarafından geliştirilen Deprem Erken Uyarı Sistemi, Türkiye'nin deprem tehlikesi yüksek bölgelerinden Marmara'da yürütülen çalışmalarda yeni bir aşamaya geçti. Geliştirilen sistem, son olarak Tekirdağ'ın Marmaraereğlisi açıklarında meydana gelen 5 büyüklüğündeki depremde başarıyla test edildi.
MARMARA DEPREMİ GERÇEK ZAMANLI TEST OLDU
2 Ekim günü Tekirdağ'ın Marmaraereğlisi açıklarında kaydedilen 5 büyüklüğündeki deprem, sistemin performansı için önemli bir gerçek zamanlı test niteliği taşıdı.
Sistem, depremin hızlı yayılan ilk dalgalarının (P dalgaları) karadaki istasyonlara yaklaşık 5 saniyede ulaşmasının ardından, hızlı analiz yazılımlarıyla ilk uyarı sinyalini toplam 8,4 saniyede üretti. Bu başarı, depremin en hızlı yayılan ilk dalgalarını tespit ederek saniyeler içinde uyarı üretebilen altyapının Türkiye'de hayata geçirilmesi açısından kritik önem taşıyor.
VERİ GECİKMESİ 0,2 SANİYEYE İNDİRİLDİ
KRDAE, Marmara bölgesindeki erken uyarı istasyonlarının veri iletim altyapısını yenileyerek önemli bir iyileştirme gerçekleştirdi. Yapılan bu çalışma sonucunda, Kandilli'ye ulaşan sismik sinyallerin gecikme süresi 0,2 saniyeye düşürüldü. Gerçek zamanlı olarak elde edilen bu veriler, özel erken uyarı yazılımlarına aktarılıyor ve yazılımlar, depremin konumunu ve tahmini büyüklüğünü anlık olarak değerlendirerek uyarı sinyalini oluşturuyor.
MOBİL UYGULAMA VE GELİŞTİRME PLANLARI
KRDAE, erken uyarı sinyallerinin kullanıcılara ulaştırılması amacıyla bir yazılım firmasıyla ortaklaşa iOS tabanlı mobil uygulama geliştirdi. Şu anda yaklaşık 2 bin 500 cihazın yer aldığı bir test grubu oluşturulmuş durumda ve sistemin performansı bu test grubundaki gerçek depremler üzerinden ölçülüyor.
Enstitü, deprem erken uyarı sisteminin ülke genelinde etkin şekilde kullanılabilmesi için kapsamlı bir geliştirme planı hazırladı. Bu plan dahilinde hedeflenen çalışmalar şunlardır:
Türkiye'nin dört bir yanında düşük gecikmeli yeni istasyonların kurulması.
Android uygulamasının geliştirilmesi.
Erken uyarı sinyallerinin aynı anda çok sayıda kullanıcıya ulaşmasını sağlayacak yazılım altyapısının güçlendirilmesi.
KRDAE, bu çalışmaların tamamlanmasıyla Türkiye'nin deprem erken uyarı kapasitesinin önemli ölçüde artmasını ve sistemin daha geniş kullanıcı kitlesine ulaşmasını planlıyor.
SINDIRGI DEPREMİ BAŞARISI
Daha önce de Kandilli Rasathanesi, 27 Ekim'de Balıkesir'in Sındırgı ilçesinde meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki depremde başarılı bir sonuç elde etmişti.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, test edilen yeni sistemin o depremde İstanbul'da sarsıntı hissedilmeden 37 saniye önce uyarı verdiğini açıklamıştı.
