Girmeler Höyüğü’nde keşfedilen 14 bin yıllık yerleşimde bulunan iskeletler, Batı Anadolu’daki en eski insan kalıntıları olarak tarihlendirildi. Gen analizleri ise, bu insanların "erken Anadolu geni" taşıdığını ortaya koydu. Bilim insanları bu keşifle, bölgenin ilk yerleşik tarım topluluklarının anavatanı olabileceğini belirtiyor.
Muğla’nın Seydikemer ilçesine bağlı Girmeler Mahallesi’nde yürütülen arkeolojik kazılarda, Batı Anadolu tarihine ışık tutacak çarpıcı bulgulara ulaşıldı. Akdeniz Üniversitesi ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle yürütülen çalışmalarda ortaya çıkarılan iskeletler üzerinde yapılan antik DNA analizleri, tarihin bilinen akışını adeta yeniden yazıyor.
GİRMELER'DE TARİHİN SIRLARI GÜN YÜZÜNE ÇIKIYOR
Muğla’nın Seydikemer ilçesine bağlı Girmeler Mahallesi’nde, tarih öncesi dönemlere ışık tutan önemli arkeolojik kazılar sürüyor. Prof. Dr. Taner Korkut başkanlığında ve kazı alanı sorumlusu Prof. Dr. Burçin Erdoğu liderliğinde yürütülen çalışmalarda, hem mağara içlerinde hem de mağara önünde yer alan höyük tabanında titiz bir kazı süreci işletiliyor.
Kazılarda ortaya çıkan ilk yerleşim izlerinin, günümüzden yaklaşık 14 bin yıl öncesine dayandığı tespit edildi. Bu veriler, Girmeler’in sadece yerel değil, aynı zamanda küresel ölçekte de tarih öncesi insan yerleşimleri açısından önemini ortaya koyuyor.
TARIMIN BATI ANADOLU'DAKİ İLK İZLERİ
Kazı çalışmaları sonucunda elde edilen arkeolojik veriler, Batı Anadolu’da ilk defa tarımın denendiği bir yerleşime işaret ediyor. Erken döneme tarihlenen yapılar, yuvarlak planlı kulübeler şeklinde inşa edilmiş ve bu alanlarda yaşayan toplulukların, avcı-toplayıcılığın yanı sıra tarımı da denedikleri anlaşılıyor.
Kazı alanı sorumlusu Prof. Dr. Burçin Erdoğu, bu gelişmenin Batı Anadolu tarihini yeniden yorumlamamıza neden olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Bölgede tarımın M.Ö. 7. binyılda, doğudan gelen göçlerle başladığı varsayılıyordu. Ancak Girmeler buluntuları, bu yerleşimin kendi içinde bağımsız olarak tarıma geçtiğini gösteriyor. Bu da bugüne kadar kabul gören göç ve kolonizasyon teorilerini geçersiz kılıyor.”
ERKEN ANADOLU GENİ TESPİT EDİLDİ
Kazı alanında keşfedilen iskeletler üzerinde yapılan antik DNA analizleri, bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Elde edilen genetik veriler, bu bireylerin taşıdığı genlerin, Orta Anadolu’daki Pınarbaşı iskeletlerinde görülen ve "erken Anadolu geni" olarak tanımlanan genetik yapıyla benzerlik gösterdiğini ortaya koydu.
Bu bulgu, Girmeler yerleşiminin sadece Batı Anadolu değil, aynı zamanda Anadolu genelindeki ilk yerleşik tarımcı toplumların atası olduğunu gözler önüne serdi. Erdoğu, “Girmeler’de yaşayanlar, Batı Anadolu’daki tarımcı toplumların kökenini oluşturuyor. Bu genetik miras, bugünkü Anadolu halklarıyla da bağlantılı olabilir” dedi.
SERAMİĞİN DOĞUŞU: BATI ANADOLU'DA BİR İLK
Girmeler yerleşimi, aynı zamanda Batı Anadolu’da ilk defa çanak çömlek üretiminin başladığı yer olarak da tarihe geçiyor. Arkeolojik buluntular arasında yer alan seramik parçaları, bu bölgede seramiğin ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığını gösteren en erken kanıtları sunuyor.
RİTÜEL YAPILAR VE GÖMÜLER DİKKAT ÇEKİYOR
Kazı alanının kenarında ortaya çıkarılan üç özel yapı, arkeologları heyecanlandıran bir başka önemli keşif oldu. Bu yapılar, sönmüş kireçle karıştırılan küçük taşlardan yapılmış terrazzo tabanlara sahip ve üzerlerinde geometrik desenlerle süslemeler bulunuyor. Yapıların, toplantı, tören ve ritüel amaçlarla kullanıldığı düşünülüyor.
En dikkat çekici bulgulardan biri ise, bu özel yapılardan birinin altında gömülerin bulunması oldu. Prof. Dr. Erdoğu, bu detayın Batı Anadolu arkeolojisinde bir ilk olduğunu vurgulayarak, “Bu gömüler, hem sosyal yaşam hem de inanç sistemleri hakkında değerli bilgiler sunuyor” ifadelerini kullandı.
GİRMELER, ANADOLU TARİHİNİN ANAHTARI OLABİLİR
Kazı çalışmalarında elde edilen tüm bulgular, Girmeler’in Anadolu tarihinde bugüne kadar bilinmeyen bir merkezî rol oynadığını gözler önüne seriyor. Erken yerleşim, tarımın doğuşu, seramiğin kullanımı, ritüel yapılar ve genetik miras gibi pek çok başlıkta ilklere ev sahipliği yapan bu yerleşim, sadece arkeoloji için değil, insanlık tarihine bakış açımız açısından da devrim niteliğinde veriler sunuyor.
Bilim dünyası şimdi, Girmeler’den elde edilen bu bilgilerin ışığında Anadolu’nun kadim geçmişini yeniden yazmaya hazırlanıyor.
