İş insanı Murat Ülker, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Özel Kalem Müdürü Büyükelçi Prof. Dr. Hasan Doğan'ın "Osmanlı Devleti’nin Son Döneminde Çalışma İlişkileri ve Çalışan Hakları" isimli eserini kişisel internet sitesinde değerlendirdi. Ülker, Osmanlı'daki çalışma ahlakı ve sosyal güvenlik ağlarını günümüz ekonomik verileriyle harmanlayarak dikkat çekici bir asgari ücret analizi yaptı.
Ülker, Prof. Dr. Doğan'ın Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemindeki işçi-işveren ilişkilerini, grevleri ve yasal düzenlemeleri ele alan kitabını okurlarıyla paylaştı. Ülker, yazısında tarihten aldığı referansları günümüzün en sıcak tartışma konularından biri olan asgari ücret ve enflasyon verileriyle karşılaştırdı.
OSMANLI'DA ÇALIŞMA HAYATI VE GÜVENLİK AĞLARI
Murat Ülker, Doğan'ın eserinde İslam hukukunun çalışma hayatına etkisinin ve Hz. Peygamber'in "İşçi çalıştıran ücretini bildirsin ve alın teri kurumadan versin" hadisinin, dönemin düzenlemelerinin düşünsel dayanağını oluşturduğuna dikkat çekti.
Kitabın Tanzimat'tan II. Meşrutiyet'e uzanan süreçte sanayileşme, demiryolu ve tütün işçilerinin örgütlenmesi gibi konulara ışık tuttuğunu belirten Ülker, Osmanlı toplumsal yapısına dair şu tespitlerde bulundu: "Arşivden yararlanarak çalışma hukukunun yanında sosyal örgütlenme, mahalle hayatı ve mesleki dayanışma anlatılıyor. Osmanlı’da güçlü olan aile, hane ve mahalle ilişkileri çalışanlar için bir güvenlik ağı işlevi görüyormuş. Ahilik geleneği, usta ile çırak ilişkisinin güven ve sorumluluk üzerine kurulması, üretime sadece ekonomik değil, sosyal bir boyut kazandırmış."
TARİHTEN GÜNÜMÜZE ASGARİ ÜCRET KIYASLAMASI
Yazısında tarihsel perspektifi güncel ekonomik verilerle birleştiren Ülker, "günümüzdeki kısır tartışmalara örnek" olarak nitelediği bir asgari ücret hesabı paylaştı. Ülker, Aralık 2025'te yapılan yüzde 27'lik zammı hariç tutarak, 2022 yılı Ocak ayı ile Kasım 2025 dönemi arasındaki değişimi şu verilerle ortaya koydu:
- Asgari Ücret Artışı: Yüzde 420
- Enflasyon Artışı: Yüzde 356
- Dolar/TL Kur Artışı: Yüzde 212
- Euro/TL Kur Artışı: Yüzde 218
"TARTIŞMALAR KÖR DÖVÜŞÜ ŞEKLİNDE SÜRÜYOR"
Ülker, asgari ücretin tanımı konusunda toplumsal bir mutabakat olmadığını belirterek, mevcut tartışmaları "kör dövüşü" olarak nitelendirdi. İşverene maliyet ve eldeki net ücret arasındaki farka değinen Ülker, bugünkü kurla brüt asgari ücretin 777 Dolar (666 Euro) seviyesinde olduğunu, ancak işverene maliyetinin 930 Doları (797 Euro) bulduğunu vurguladı.
Ülker yazısını, "Biz asgari ücretin tanımında anlaşmadığımız için, kimimize göre bireyin, kimimize göre evli ve çocuklu bir ailenin geçimi hedeflenmektedir. Günümüzde tüm bunlar konuşulmadan tartışmalar kör dövüşü şeklinde sürmektedir" ifadeleriyle sonlandırdı.
