İstanbul Havalimanı'nda 21 Aralık 2024'te hayvan kaçakçılığı operasyonu kapsamında ele geçirilen ve "Zeytin" adı verilen yavru gorilin Türkiye'de kalması kararına Nijerya'dan tepki geldi. Ele geçirildiğinde beş aylık olan goril, Nijerya'dan Tayland'a kaçırılmaya çalışılıyordu.
"TÜRK HÜKÜMETİNİN VERDİĞİ KARAR HİÇ MANTIKLI DEĞİL"
Nijeryalı hayvan hakları derneği Pandrillus Vakfı'nın direktörü Liza Gadsby, Ankara'nın kararından dolayı "büyük hayal kırıklığına uğradıklarını" ifade ederek "Türk hükümetinin yaptığı şeyde hiçbir mantık yok" açıklamasında bulundu.
Gadsby, "Eğer Türkiye onu Nijerya’ya göndermek yerine doğrudan bir goril barınağına göndermek istiyorsa bu sorun değil. Ama bu hayvan için doğru olanı yapmaları gerekiyor" diye ekledi. Vakıf yöneticisi, Türkiye'nin yavru gorile el koyarak ilk etapta doğru olanı yaptığını, ancak onu Türkiye'de tutmalarının Nesli Tehlike Altında Olan Yaban Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme'nin (CITES) gerekliliklerine "tamamen aykırı" olduğunu ifade etti.
Nijerya merkezli vakıf, "Zeytin"i aynı alt türe ait bir başka genç gorille bir araya getirmeyi ve ardından ikisini Orta Afrika’daki bir barınağa göndermeyi planlıyordu.
Pandrillus Vakfı'nın elinde Nijerya gümrüğü tarafından iki yılı aşkın süre önce el konulan başka bir goril daha bulunuyor. Bu gorilin doğal yaşam alanına sahip bir ülkeye iadesine yönelik süreci Pazartesi günü başlatacaklarını söyleyen Gadsby, "Onu elimizde tutmayı asla düşünmedik" diye konuştu.
"NİJERYA MENŞELİ OLMADIĞI ANLAŞILDI"
Ankara'daki Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP), Zeytin'e yapılan DNA testi sonucunda hayvanın Nijerya menşeli olmadığının tespit edildiğini ve Türkiye'de kalmasına karar verildiğini bildirmişti. Genel Müdürlük'ün sosyal medya hesabından Cuma günü yayımlanan yazılı açıklamada, yavru gorilin Nijerya'dan Tayland'a transit geçiş yapacak bir kargoda bulunduğu ve kontrolde CITES belgesinin bulunmadığı hatırlatılarak, bu nedenle hayvana el konulduğu ve Zeytin'in yakalandığı ilk andan itibaren hayvan refahı ve sağlığı gözetilerek hareket edildiği vurgulandı.
CITES'e göre, hayvanı ihraç eden ülkenin geri talep edebilme hakkına sahip olması sebebiyle Nijerya tarafından iade işlemi konusunda Türkiye'ye resmî talepte bulunulduğu kaydedilerek Eylül ayı içinde iade sürecinin tamamlanması için planlamalar yapıldığı ifade edildi.
Ancak genom dizilimiyle gerçekleştirilen DNA testinin geçtiğimiz günlerde sonuçlandığı ve Nijerya'nın Zeytin'in menşe ülkesi olmadığının tespit edildiği, hayvanın Batı Ova gorili olduğunun ortaya konduğu belirtildi.
Genel Müdürlüğün açıklamasında, CITES Taraflar Konferansı'nda (COP-19) alınan kararlara göre el konulan hayvanlar için yerleştirme yerleri belirlenirken hayvanlar için insancıl koşullar ve yaşam süreleri boyunca uygun bakım sağlamanın taahhüt edildiği hatırlatılarak bu kararlar doğrultusunda Zeytin'in Türkiye'de bir hayvanat bahçesine yerleştirilmesine karar verildiği duyuruldu.
