Türkiye'de yaşanan iklim değişikliğiyle birlikte son 50 yılın en büyük felaketlerinden birisi gerçekleşti. Böylesi görülmeyen felakette, çiftçiler çaresiz bir şekilde bekliyor. O ürünleri şimdiden stok yapanlar ise kazanacak. İşte felaketin etkileri...
BURAK ÖZTOPRAK
Türkiye'de yaşanan felaket hakkında yetkililerden açıklamalar geldi. Çiftçiyi çaresiz bırakan olayın nedeni olarak iklim değişikliği işaret edildi. Rekoltenin çökmesiyle gözler fiyatlara çevrildi. Bazı bölgelerdeki kayıp yüzde 100'e kadar ulaştı. O ürünleri stok yapanlar kazanacak. İşte tüm detaylar...
ZİRAİ DON 65 İLDE FELAKETE YOL AÇTI
Türkiye tarımı, son yılların en büyük doğal afetlerinden biriyle sarsılıyor. Mart sonunda başlayıp Nisan başında zirveye ulaşan dondurucu soğuklar, tam 65 ilde zirai don felaketine yol açtı. Özellikle baharın gelişiyle çiçek açan meyve ağaçları bu felaketten en ağır darbeyi aldı. Elma, kayısı, şeftali, kiraz, ceviz ve badem gibi kritik ürünlerde bazı bölgelerde kayıp %100'e ulaştı! Bu durum, milyonlarca çiftçiyi kara kara düşündürüyor.
REKOLTE ÇÖKTÜ, GÖZLER FİYATLARDA!
Felaketin vurduğu Malatya, Karadeniz, Ege ve İç Anadolu'da hasar büyük. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), sadece kayısıda 1 milyon tonluk rekolte kaybı beklendiğini açıkladı. Malatyalı üreticiler, "Böyle bir don görmedik, ağaçlar tamamen yandı" diyerek durumun vahametini anlatıyor. Bu devasa kayıp, sadece çiftçinin cebini değil, market raflarını, gıda tedarik zincirini ve ihracatı da doğrudan etkileyecek.
Nitekim etkiler görülmeye başlandı bile: Kayısı gibi ürünlerde fiyat artışları şimdiden %300'ü buldu! Meyve ve sebze fiyatlarında genel bir yükseliş kaçınılmaz görünüyor.
DESTEKLER YETERSİZ, ÇİFTÇİ ÇARESİZ
Açıklanan destek paketleri, yaşanan felaketin boyutları karşısında "devede kulak" kalıyor. Zarar gören ağaçların yeniden verimli hale gelmesi yıllar alacak. Çiftçiler, "Bu yıl bitti, gelecek yıllar da tehlikede. Ayakta kalmak için acil ve kapsamlı desteğe ihtiyacımız var" diyor. Felaket sadece kayısıyı değil; Karadeniz'de fındığı (%30 kayıp), Ege'de zeytini (%20 kayıp), Akdeniz'de narenciyeyi ve İç Anadolu'da elmayı da vurdu.
UZMANLAR UYARDI: ASIL NEDEN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ!
Ziraat mühendisleri ve iklim uzmanları, bu felaketin tesadüf olmadığına dikkat çekiyor. Mevsim normallerinin üzerindeki sıcaklıklar nedeniyle erken çiçeklenen ağaçlar, ani gelen dona karşı savunmasız kaldı. Uzmanlar, iklim değişikliğinin bu tür riskleri artırdığını ve erken uyarı sistemleri ile iklime dayanıklı tarım modellerine acilen geçilmesi gerektiğini vurguluyor.
GELENEKSEL YÖNTEMLER ÇARE OLAMADI
Çiftçiler, tarlada ateş yakmak, samanı yakarak duman oluşturmak (sisleme) veya rüzgar makineleri kullanmak gibi yöntemlerle donla mücadele etmeye çalışsa da, felaketin büyüklüğü karşısında bu çabalar yetersiz kaldı. Bir çiftçinin dediği gibi: "Doğanın gücü karşısında bazen hiçbir şey yeterli olmuyor."
ŞİMDİ NE OLACAK?
TZOB ve diğer tarım kuruluşları, çiftçilerin borçlarının ertelenmesi, tarım sigortası (TARSİM) kapsamının genişletilmesi ve tazminat ödemelerinin hızlandırılması çağrısı yapıyor. Tüm zorluklara rağmen üretime devam etmek isteyen çiftçiler ise devletten ve toplumdan destek bekliyor. Bu felaket, Türkiye'nin tarımsal üretimde iklim değişikliğine karşı ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
