Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulan son torba yasa teklifinde, prim borcu bulunan BAĞ-KUR sigortalılarını yakından ilgilendiren önemli bir BAĞ-KUR ihya düzenlemesi yer alıyor.
Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren bu düzenleme ile durdurulan sigortalılık sürelerinin yeniden canlandırılması ve böylece erken emeklilik imkanının genişletilmesi hedefleniyor.
YENİ TORBA YASA İLE İHYA PRİM ORANI YÜZDE 45'E ÇIKIYOR
NTV'de yer alan habere göre, AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, TBMM'ye sunulan ekonomi paketine dair yaptığı resmi açıklamalarda, "Durdurulan BAĞ-KUR ihya prim oranlarının yüzde 45 olarak belirlenmesini sağlayacağız" dedi.
Bu açıklama, 2025 yılından önceki dönemlere ait prim borçlarının daha güncel bir oran üzerinden ödenebileceği anlamına geliyor.
Önceki düzenlemelerde bu oran yüzde 34,75 olarak uygulanıyordu.
Yeni yasa teklifi ile ihya prim oranı yüzde 45 seviyesine yükseliyor.
Bu yeni oran, ihya yapmak isteyenler için ödeme yükünü artırsa da, sigortalılık günlerini tamamlama yolunu açıyor.
Primler, vergiler ve harçlar kökten değişiyor!
2025 YILI İÇİN AYLIK İHYA TUTARI 11 BİN 702 TL OLACAK
Yeni düzenlemenin yasalaşması halinde, BAĞ-KUR ihya hesaplama yöntemi de güncellenecek.
AK Parti'den yapılan açıklamalara göre, 2025 yılı için belirlenen asgari ücretin brüt tutarı üzerinden, ihya edilecek bir aylık (30 günlük) prim borcu 11 bin 702 TL olarak hesaplanacak.
Bu tutar, asgari ücretin brüt günlük kazancı olan 26.005,50 TL'nin yüzde 45'i esas alınarak belirleniyor.
İhya edilecek toplam prim borcu, borçlanılacak ay sayısı ile bu tutarın çarpılmasıyla ortaya çıkacak.
Örneğin, 2 yıl (24 ay) geriye dönük prim borcunu ihya etmek isteyen bir BAĞ-KUR'lu, yaklaşık 281 bin TL ödeme yapacak.
Mevcut uygulamada sigortalı ya da hak sahipleri, bu tutarı beyan ettikleri prime esas kazancın 9 katına kadar çıkarabilme hakkına da sahip.
İHYA SÜRESİ 2021 YILI ÖNCESİNİ DE KAPSAYACAK
Gündemdeki düzenleme, en son 31 Aralık 2021 tarihi öncesine ait Bağ-Kur borçları olanların ihya yapabilme imkanını netleştirecek.
Bilindiği gibi, 12 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe giren önceki düzenlemede de geriye dönük prim borçları için yeniden canlandırma (ihya) hakkı tanınmış, ancak bu yasa sadece 2021 yılına kadarki borçları kapsıyordu.
Yeni torba yasada ise bu sürenin kapsamı ve ne kadar geriye dönük prim borcunun ödenebileceği daha net bir şekilde belirtilecek.
Emeklilik yaşı tartışması alevlendi: 'İhanet' sözleri gündem oldu!
İHYA İLE EYT'DEN EMEKLİLİK YOLU AÇILACAK
Durdurulan prim günlerinin ihya edilmesi, özellikle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanmak isteyen BAĞ-KUR'lular için kritik bir öneme sahip.
BAĞ-KUR EYT kapsamında, ilk sigortalılık başlangıç tarihini 8 Eylül 1999 öncesine çekmek isteyenler, ödenmemiş prim borçlarını ihya ederek emeklilik şartlarını tamamlayabilecek.
Örneğin, 1997 yılında BAĞ-KUR kaydı olup primlerini ödememiş, ancak 8 Eylül 1999 sonrası prim ödemeye başlamış bir kişi, 1997 yılına ait borçlarını ihya ederek sigortalılık başlangıç tarihini geri çekebilir ve EYT'den emekli olma hakkı kazanabilir.
İHYA NEDİR VE NASIL YAPILIR?
İhya, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) düzenlemelerinde, kanunlarla durdurulan sigortalılık sürelerinin primlerinin geriye dönük ödenerek bu sürelerin yeniden hizmet olarak sayılması anlamına gelir.
Prim borcu bulunan BAĞ-KUR'luların sigortalılıkları, geçici kanun maddeleriyle en son prim ödeme tarihlerine göre durdurulmuş ve bu dönemlere ait prim borçları SGK takibinden çıkarılmıştı.
İhya, tam olarak bu dondurulmuş süreleri 'canlandırma' işlemi.
İhya talebinde bulunmak için sigortalı veya hak sahiplerinin, ilgili başvuru formuyla dosyalarının bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezi'ne müracaat etmeleri gerekir.
Başvuru sahiplerine, belirlenen prime esas kazanç tutarı üzerinden ihya borcu hesaplanır.
Emekliye yüzde 10,25 zam farkı: Hesaplar sil baştan!
İHYA İŞLEMLERİNDE ÖNEMLİ USUL VE ESASLAR
Durdurulan sigortalılık sürelerinin ihya edilmesine yönelik usul ve esaslar, daha önce 17 Aralık 2020 tarihli ve 31307 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7256 sayılı 'Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun' ve buna ilişkin 18/11/2020 tarihli ve 2020/46 sayılı SGK Genelgesi ile belirlenmişti.
Başvuru: İhya talebi, SGK'nın ilgili birimine müracaat ile yapılır.
Kapsam: İhya edilecek süreler belirlenirken önceki kanunlara göre durdurulan sürelerin tamamı dikkate alınır.
Kısmi İhya: Yasal olarak kısmi ihya mümkün değildir; talep edilen kapsamdaki sigortalılık sürelerinin tamamı ihya edilmeli.
Ödeme Şartı: Hesaplanan ihya borcunun tamamı, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödenmeli. Bu süre içinde ödeme yapıldığı takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir ve borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılır.
Ödenmeme Durumu: Borcun üç aylık süre içinde tamamen ödenmemesi durumunda, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve ödenen tutarlar (ilgili kişinin başka prim borcu yoksa) faizsiz olarak iade edilir.
