ABD'deki Washington Üniversitesi'nden paleontologlar, 4,4 milyon yıllık bir ayak bileği kemiği sayesinde insan evrimi nasıl oldu sorusuna yeni bir bakış açısı getiriyor.
En eski insan atası olarak bilinen Ardipithecus ramidus'a (Ardi) ait fosil, maymunlar ve insanlar arasındaki geçiş türü nedir tartışmalarına bilimsel bir kanıt sundu.
Kemik incelemesi, Ardi'nin hem dik yürüme hem de ağaçlara tırmanma becerilerini bir arada taşıdığını ortaya koydu.
ARDİ, LUCY'DEN BİR MİLYON YIL DAHA ESKİ
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Washington Üniversitesi St. Louis kampüsünden Thomas Prang liderliğindeki araştırma ekibi, 1994 yılında keşfedilen Ardipithecus ramidus'a ait bir ayak bileği kemiğini detaylıca analiz etti.
Ardi olarak da anılan bu önemli primat türünün yaklaşık 4,4 milyon yıl önce yaşadığı belirtiliyor.
Bu tarih, ünlü insan atası Lucy'den (Australopithecus) bir milyon yıl daha eski olduğu anlamına geliyor.
Bu nedenle Ardi'nin kalıntıları, insan evriminin erken dönemlerini anlamak için büyük bir imkan sunuyor.
Aşktan deliriyoruz! Kontrol bizde değil, hormonlar bizi yönetiyor
ESKİ ÇALIŞMALAR ÇELİŞKİLİYDİ
Ardi'nin keşfini takip eden ilk çalışmalarda, canlının Afrika maymunlarına benzer bir hareket tarzına sahip olmadığı sonucuna varılmıştı.
Bu erken dönem homininin, maymunlara benzemediği yönündeki çıkarım, o dönemde paleoantropoloji dünyasında şaşkınlık yarattı ve tartışmalara neden oldu.
Thomas Prang ve ekibinin bulgularıysa bu eski görüşe adeta meydan okuyor.
Araştırmanın detayları, hakemli dergi Communications Biology'de 15 Ekim 2025 Çarşamba günü yayımlandı.
AYAK BİLEĞİ KEMİĞİ YÜRÜYÜŞ BİÇİMİNİ AÇIĞA ÇIKARDI
Araştırmacılar, Ardi'nin ayak bileği kemiğini milyonlarca yıllık geçmişe sahip diğer primatların bilekleriyle karşılaştırdı.
Bu tür kemikler, bir hayvanın hareket tarzı ve kaç ayak üzerinde yürüdüğü gibi kilit bilgileri belirlemede kritik bir rol oynar.
İncelemeler sonucunda Ardi'nin ayak bileğindeki açısal eğimin, günümüzde yaşayan Afrika maymunlarınınkine oldukça benzediği görüldü.
Bu bulgu, erken insan atasının aynı anda hem dikey olarak tırmanabildiğini hem de el ve ayaklarını kullanarak yere tam basan dört ayaklı bir yürüyüş biçimine sahip olduğunu gösteriyor.
Beynimizin 25 milyon yıl önceki özelliği meğer hâlâ aktifmiş!
İNSANLARA ÖZGÜ İTME MEKANİZMASI TESPİT EDİLDİ
Kemik analizinde maymun benzeri özelliklerin yanı sıra, ayak bileğinde 'gelişmiş bir itme mekanizması' da saptandı.
Bilim insanları bu gelişmiş özelliğin, modern insanın iki ayak üstünde yürüme biçiminin (bipedalizm) gelişiminde temel bir rol oynadığını ifade ediyor.
Bu çifte özellik, Ardi'yi hem maymunlara hem de insanlara özgü nitelikleri sergileyen benzersiz bir konuma taşıyor.
ARDİ GERÇEK BİR GEÇİŞ TÜRÜ
Thomas Prang, yaptıkları bu keşfin en büyük sürprizlerinden birinin, Ardi'nin dik yürüme yeteneğine sahip olmasına rağmen, aynı zamanda kavrama yetisine sahip ayaklar gibi maymun benzeri pek çok özelliği koruması olduğunu söylüyor.
Şempanzeler ve goriller gibi maymunların yaşam tarzları gereği ağaç dallarına tutunmalarını sağlayan büyük ayak parmakları ve anatomik yapıları olduğunu belirten Thomas Prang, Ardi'nin aynı zamanda insan soyuyla uyumlu özelliklere de sahip olduğunu vurguluyor.
Bu durum, Ardipithecus ramidus'u bilimsel olarak gerçek bir geçiş türü haline getiriyor.
Thomas Prang, daha önceki çalışmaların bu önemli bağlantıyı net bir şekilde gösteremediğini, hatta Ardi'nin şempanzelere veya gorillere benzemeyen daha genel bir ataya dair kanıt sunduğunu düşündüklerini ekliyor.
Mevcut bulgular, insanların doğrudan maymunlardan değil, onlarla ortak özellikler taşıyan maymun benzeri atalardan evrimleştiği tezini destekleyen kanıtlar sunuyor.
Patatesin dramatik hikayesi! Meğer domates genleri sayesinde hayatta kalmış
