Sakarya'nın Ferizli ve Kaynarca ilçelerinde yaşanan kahverengi kokarca böceği (halyomorpha halys) istilası, bölge halkını derin bir endişeye sevk etti.
Bu istilacı türün popülasyonu, son dönemde özellikle Sakarya'da artarak evlerin, okulların ve binaların dış cephelerini kapladı.
Binaların üzerinde yoğunlaşan zararlı böcekler, sadece tarım ürünlerine verdiği zararla değil, saldığı kötü koku ve kışlamak için kapalı alanlara sığınma eğilimiyle de vatandaşların günlük yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor.
KAHVERENGİ KOKARCA BÖCEĞİ HANGİ ÜLKEDEN GELDİ?
Ana vatanı Çin, Japonya ve Tayvan gibi Uzak Doğu ülkeleri olan kahverengi kokarca böceği, küresel ticaret ve ulaşım araçları vasıtasıyla önce ABD'ye, ardından Avrupa'nın tamamına yayıldı.
Türkiye'ye ise 2017 yılında Gürcistan üzerinden giriş yaptığı belirlendi.
Halihazırda 17 ilde varlığı tespit edilen bu canlı, tehdit altında hissettiğinde veya ezildiğinde yaydığı keskin kokuyla biliniyor ve bu koku, türünün diğer bireylerini de bölgeye çekerek çoğalmasına neden olabiliyor.
KAHVERENGİ KOKARCA BÖCEĞİ TARIMSAL ÜRÜNLERE ZARAR VERİYOR MU?
Kahverengi kokarca böceği, polifag (çok yiyen) bir tür olup, fındık başta olmak üzere üzüm, mısır, sebze ve diğer meyveler dahil yüzlerce bitki türünün öz suyunu emerek besleniyor.
Bu beslenme şekli, ürünlerde büyük ölçüde verim ve kalite kayıplarına yol açıyor.
Örneğin, fındıkta boş, şekilsiz ve lekeli meyve oluşumuna neden olarak üreticilerin kabusu haline geldi.
Sakarya'daki çiftçiler, bu zararlının ürünlerine verdiği hasar nedeniyle ekonomik olarak zor günler geçiriyor.
KAHVERENGİ KOKARCA BÖCEĞİ KÖTÜ MÜ YAYIYOR?
Böcek istilası, tarımsal zararın ötesinde, vatandaşların sosyal hayatını da derinden etkiliyor.
Sakarya'nın Ferizli ilçesi Bakırlı Mahallesi'nde çiftçilik yapan Ahmet Gezer, yaşanan istila nedeniyle büyük bir mağduriyet yaşadığını dile getirdi.
Ahmet Gezer, evlerinin duvarlarını ve ağaçları saran böcekler yüzünden torunlarının korkarak yanlarına gelemediğini, bu yüzden torun hasreti çektiklerini belirtti.
Bölge sakinleri, camları ve pencereleri açamadıkları için ev içinde havalandırma yapamamaktan muzdarip.
KAHVERENGİ KOKARCA BÖCEĞİ NASIL HIZLI ÇOĞALIYOR?
Çiftçi Ahmet Gezer, bu böcek türünün çoğalma hızına dikkat çekerek, bir böceğin senede iki, hatta hava ısınırsa üç kez yumurtlayabildiğini ve her seferinde ortalama 200 yumurta bıraktığını ifade etti.
Bu durum, bir böceğin yılda yaklaşık 400 yeni birey oluşmasına katkıda bulunabileceği anlamına geliyor.
Popülasyonu azaltmak için başlatılan biyolojik mücadele kapsamında, zararlının doğal düşmanı olan samuray arıcığının (trissolcus japonicus) doğaya salınmasına rağmen, böceğin yayılım hızı kontrol altına alınamadı.
Bu nedenle, kimyasal ve mekanik mücadele yöntemlerinin birlikte ve toplu bir şekilde uygulanması büyük önem taşıyor.
KAHVERENGİ KOKARCA BÖCEĞİNE KARŞI NASIL ÖNLEM ALINMALI?
Bakırlı Mahalle Muhtarı Ali Rıza Durmuş, mahallelerinde yaşanan böcek yoğunluğunun tarım ürünlerine verdiği zararın boyutunun tehlikeli olduğunu vurgulayarak, "Bir an önce bu böceği yok etmemiz lazım yoksa o bizi yok edecek" uyarısında bulundu.
Ali Rıza Durmuş, devlet ve belediye desteklerinin yanı sıra, vatandaşların da evlerini, çatılardaki kışlak alanlarını ilaçlamaları gerektiğini, mücadelenin ancak el birliğiyle mümkün olacağını belirtti.
Uzmanlar, kahverengi kokarca böceklerinin kışlamak için kapalı alanlara sığındığı sonbahar aylarında, bu kışlaklarda yapılacak toplama ve imha işlemleriyle kimyasal mücadele kombinasyonunun en etkili yöntem olacağını ifade ediyor.
