25 Şubat 2021 Perşembe
Altın 415,235 %0,69
BIST 1.483 %2,31
Dolar 7,1758 %1,40
Euro 8,7124 %1,36
KARAR
6°
İstanbul
Çok bulutlu
  • Güncel
  • Koronavirüs
  • Yazarlar
  • Dünya
  • Ekonomi
  • Spor
  • Hayat
  • Karar Tv
  • Foto Galeri
  • Görüşler
  • DİĞER
    • Şehir Haberleri
    • Sağlık
    • Kültür Sanat
    • Karar Nedir
    • Karar Biyografi
Foto Galeri
Hayat
Capsler
Spor
Teknoloji
Nostalji
Gündem
Ekonomi
Kültür Ve Sanat
SON DAKİKA :
Davutoğlu'ndan Erdoğan'a 'Albayrak' tepkisi: Derdimiz Türkiye’yi iflas ettiren Bakan'la
Turgut Kazan'dan Soylu’ya 'Buldan' uyarısı: Görüşmelerin nasıl yapıldığı kanunda yazıyor
Beşiktaş Belediyesi'nden örnek olacak dayanışma hareketi
AK Parti İstanbul İl Başkanı belli oldu
Lise öğrencilerinden sınavlar iptal edilsin çağrısı
Meclis Başkanı'ndan AYM'ye Berberoğlu' cevabı
2 gündür haber alınamayan telefon tamircisi ölü bulundu
Erdoğan'dan AK Parti kongresinde Kanal İstanbul mesajı: İnadına yapacağız
Twitter kullanıcısı yaşadığı korku dolu anları anlattı
5 milyonu zimmetine geçirdi, sigaraya çıkıp firar etti
  1. Anasayfa
  2. Foto Galeri
  3. Gündem
  4. Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır?
24/02/2016 16:21

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır?

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır? 1
1/9

Vücut dili ve göz hareketleri bu konuda güvenilir değil

Vücut dili ve göz hareketlerine odaklanmak makul bir seçenek gibi gözüküyor, değil mi? Ancak aslında bu kötü bir fikir. Yapılan birçok çalışma, bu konuda eğitilmiş polis görevlilerinin bile vücut dili ve yüz ifadelerine odaklanarak yalancıları tespit etmek konusunda çok da başarılı olamadıklarını gösteriyor.

Ormerod'un takımı ise farklı bir yol seçerek çoğu sahte yolcuyu tespit etmeyi başardı. Peki sırları neydi? Vücut dili ve yüz ifadeleri ile ilgili bilinen pek çok şeyi göz ardı edip daha basit ve dolambaçsız teknikler denediler. Son birkaç yıldır, yalan ile ilgili yapılan çalışmaların sonucu tam bir hayal kırıklığı oldu. Bu çalışmaların çoğu, yalan söyleyen birinin vücut dili veya yüzüne (kızaran yanaklar, gergin bir gülümseme, kocaman açılmış gözler gibi) odaklanarak onun niyetini anlayabileceğimiz fikrine dayanıyordu. 

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır? 2
2/9

Birmingham'daki Alabama Üniversitesi'nden Timothy Levine bu durumun geçerliliğini araştırıyor

Levine, bu inancın arkasında yatan fikrin, yalan söyleme eyleminin gerginlik ve suçluluk hissi gibi saklanması güç duyguları tetiklemesi olduğunu söylüyor.

Suratımızı elimizden geldiğince kontrol etmeye çalışsak da bazı "mikro-ifadeler" bizi ele verebiliyor. Daha sonra yapılan araştırmalar ise, kabul edilen ipuçlarının yetersiz olduğunu ortaya koyuyor "Burada temel sorun insan doğasının çeşitliliği. Yakından tanıdığınız birinin doğruyu söyleyip söylemediğini mimiklerinden anlıyor olabilirsiniz, ancak diğer insanlarla karşı karşıya gelince bu durum farklı olacaktır; zira elimizde vücut dilinin evrensel bir sözlüğü yok. Yalan söylemekle ilgili herkes için değişmez işaretler yok. Ben gergin bir şekilde kıkırdarım, başkaları daha ciddi bir yüz ifadesi takınabilir, bazıları göz teması kurarken, diğerleri bundan kaçınabilir."

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır? 3
3/9

Bu verimsiz sonuçlara rağmen, yine de bu sözde ipuçlarına bağlı kalarak yalan söylenip söylenmediğini anlamaya çalışıyoruz

Kıtalar arası yolculuklardan önce yolcuların geçmek zorunda olduğu güvenlik protokollerini düşünün. Ormerod bu süreci 2012 Olimpiyatları öncesinde inceleme imkanı bulmuş.

Genellikle, görevliler yolcunun maksadıyla ilgili "Evet/Hayır" soruları sorup, gergin bir vücut dili gibi şüpheli hareketleri tespit etmeye çalışıyorlarmış. "Bu protokol, yalanı tespit etmek için en önemli olan noktaları atlıyordu; yolcunun tutarlı olup olmadığını veya davranışlarındaki değişikliği gözlemlemek zor oluyordu." Ormerod'un belirttiğine göre, bu protokoller aynı zamanda önyargıyı da beraberinde getiriyormuş. Örneğin görevliler belli etnik gruplara mensup kişilerden daha fazla şüphelenmeye eğilimlilermiş.

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır? 4
4/9

Şüphesiz yeni bir metoda ihtiyaç vardı

Ancak araştırmalardan çıkan verimsiz sonuçlar göz önünde bulundurulursa bu yeni metod ne olmalıydı? Ormerod'un bu soruya verdiği cevap oldukça basit:

Vücut dili ve mimiklere odaklanmaktansa, insanların ağızlardan çıkan sözcüklere dikkat etmek gerektiğini ve böylece belli noktalardan bastırarak ortada bir yalan varsa bunun ortaya çıkarılabileceğini söylüyor.

Bunun üzerine Ormerod ve çalışma arkadaşı Wolverhampton Üniversitesi'nden Coral Dando yalanı ortaya çıkarmak için bir dizi ilke saptıyorlar.

- Sorularınız açık ve net olsun. Bu yalancının hikayesini detaylandırmasına sebep olacaktır, ta ki kendi aldatmaca ağına takılana kadar.

- Karşınızdakini şaşırtın. Beklenmedik ve kafa karıştırıcı sorular yöneltin ya da bir olayı tersinden anlatmalarını isteyin. Bu onların gözle görülür bir şekilde bocalamalarına sebep olacaktır.

- Küçük ayrıntılara dikkat edin. Örneğin bir yolcu Oxford Üniversitesi'nde çalıştığını söylüyorsa, işe gidiş yolunu anlatmalarını isteyin. Eğer çelişkili bir ifade kullanırlarsa, onları bozmadan dinlemeye devam edin, çünkü bir yalancının kendine güveninin artmasına izin verirseniz, daha fazla yanlış yapmaya meyilli olacak ve sizin de onun yalanını ortaya çıkarma ihtimaliniz artacaktır.

- Özgüvenlerindeki değişikliğe dikkat edin.

- Üstlerine gelindiğinde potansiyelin bir yalancının tavrındaki değişikliklere dikkat edin: Bir yalancı bir konuşmayı domine ettiğini düşündüğünde daha konuşkan olabilir, ancak rahatlık alanı sınırlıdır ve kontrolü kaybettiğini düşünürse susmaya başlayabilir. Burada amaç, karşınızdaki kişiyi sorguya çekmektense, onunla normal bir şekilde sohbet etmek. Ancak, bu hafif baskının etkisiyle, yalan söyleyen kişi kendi hikayesiyle çelişerek veya gözle görülür biçimde kaçamak veya dengesiz cevaplar vererek kendini ele verebilir.

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır? 5
5/9

Ormerod, stratejisinin kulağa sağduyu gibi gelebileceğini açıkça kabul ediyor

Ancak, elde ettiği sonuçlar da göz ardı edilemeyecek türden. Takım gerçek gibi görünen biletlere ve seyahat belgelerine sahip olan bir grup yolcu hazırlıyor. Bu yolculara da hikayelerini hazırlamaları için bir hafta veriliyor ve Avrupa'daki çeşitli havalimanlarındaki gerçek yolcuların aralarına karışmaları isteniyor.

Ormerod ve Dando'nun sorgulama tekniği ile eğitilen görevliler, yalnızca şüpheli hareketleri gözlemleyen görevlilerden 20 kat daha fazla başarı elde etmiş ve yalan söyleyenlerin %70'ini tespit etmişler. "Sonuçlar çok etkileyici." diyor Levine ve bu deneyin gerçek havalimanlarında yapılmış olmasının da oldukça önemli olduğunu söylüyor:

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır? 6
6/9

"Yapılmış en gerçekçi araştırma bu." Levine, kendi deneylerinden de benzer şekilde verimli sonuçlar elde ediyor Ormerod gibi o da vücut dilini incelemektense yalan söyleyen kişinin hikayesindeki boşlukları tespit etmeye yarayan zekice teknikleri yeğliyor. Bunun için, iki kişilik gruplar halinde oynanan ve verilen her doğru cevap için her grubun 5 dolar kazandığı bir bilgi yarışması oyunu tasarlıyor. Oyuna katılan üniversite öğrencileri, partnerlerinin aktör olduklarından habersizler ve oyun yöneticisi odadan ayrıldığı zamanlarda bu aktörler, öğrencilere cevaplara hızlıca bir göz atarak hile yapmayı öneriyorlar. Bir grup öğrenci de bu teklifi kabul ediyor.

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır? 7
7/9

Oyun sonrasında, öğrenciler, gerçek FBI ajanları tarafından hile yapıp yapmadıkları konusunda sorguya çekiliyorlar

Vücut dili ya da başka herhangi bir şeye odaklanmadan yalnızca ustaca sorular soran ajanlar, hile yapanları %90'ın üzerinde bir doğruluk payıyla tespit etmişler. Hatta, konunun uzmanı bir ajan bu sorgularda %100 oranında başarı elde etmiş, uzman olmayan kişiler de %80 doğruluk payı ile ondan çok da geri kalmamışlar.

Ajanlar, hile yapanları yaptıklarını açıkça itiraf etmeleri konusunda ikna etmekte de sıklıkla başarı sağlamışlar. Sırları ise ikna etme sanatının uzmanlarının iyi bildiği basit bir numara: Konuşmaya öğrencilere ne kadar dürüst olduklarını sorarak başlamışlar. Levine bu konu hakkında şunları söylüyor;

"İnsanlar dürüst olduklarını düşündürmek istiyorlar, bu da onları işbirliği yapmaya itiyor. Dürüst olmayan insanlar bile bu sorudan sonra işbirliği yapıyormuş gibi davranmak konusunda sıkıntı çektiler, bu yüzden kimin rol yaptığı kolayca anlaşılabiliyordu."

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır? 8
8/9

Yapılan deneyler, yalancıların yalanı tespit etmek konusunda daha başarılı olduğunu gösteriyor

College London Üniversitesi'nden Geoffrey Bird ve çalışma arkadaşları, deneklerin kendileri hakkında doğru ve yanlış beyanlarda bulunmalarını gerektiren bir oyun tasarlıyorlar.

Karşımızdakinin yalan söylediği nasıl anlaşılır? 9
9/9

Deneklerden, birbirlerinin güvenilirliği ile ilgili yorum yapmaları istendiğinde, yalan söylemekte daha başarılı olanların başkalarının yalanlarını tespit etmekte de başarılı oldukları gözlemleniyor. Elde ettikleri başarılara rağmen, Ormerod ve Levine başkalarının da kendi yaptıkları deneyleri kopyalaması ve farklı bağlamlarda uygulamasından yanalar. Siz de bu teknikleri günlük hayatınızda kullanabilirsiniz, ancak birinin gergin görünüyor olması veya önemli bir detayı unutmuş olması suçlu olduğu anlamına gelmeyebilir. Bunun yerine, daha genel tutarsızlıklar aramalısınız.

Bunlar da İlginizi Çekebilir
Portekiz'de literatüre girdi Türkiye'de ortaya çıktı
İstavrit avında yakalandı
Fotoğraf tutkunları akın ediyor! İşte doğanın 'özgür atları'
İşte doğanın 'özgür atları'
En fazla vakanın olduğu 10 il içinde ama... Pes dedirten görüntüler!
En fazla vakanın olduğu 10 il içinde ama... Pes dedirten görüntüler!
Mahalleliyi isyan ettiren navigasyon! 'Canımız tehlikede'
Mahalleliyi isyan ettiren navigasyon! 'Canımız tehlikede'
Mimar Sinan'ın 500 yıllık su kemerlerini kaçak kazılarla tahrip ettiler
Defineci talanı bitmiyor
Mahalleliyi tedirgin eden yarıklar! 'Felaket yaşanmadan çözüm bulunsun'
'Felaket yaşanmadan çözüm bulunsun'
Tarihin ilk apartmanlarından biri Türkiye'de... Görenler hayran kalıyor
Görenler hayran kalıyor
©Copyright 2019
Tüm Hakları Saklıdır
KARAR SON DAKİKA
  • İLETİŞİM
  • KÜNYE
  • KULLANIM ŞARTLARI
  • GIZLILIK BİLDİRİMİ
  • VERİ POLİTİKASI
  • HUKUK AYKIRILIK BİLDİRİMİ
KATEGORİLER
  • Güncel
    • Politika
    • Üçüncü Syfa
    • Türkiye
    • Çevre
    • Eğitim
  • Dünya
    • Orta Doğu
    • Amerika
    • Avrupa
    • Asya
    • Afrika
  • Ekonomi
    • Piyasa
    • Emlak
    • Otomotiv
    • Enerji
    • Sosyal Güvenlik
    • Şirketler
  • Spor
    • Futbol
    • Basketbol
    • Voleybol
    • Atletizm
    • Motor Sporları
    • Diğer
  • Hayat
    • Diziler
    • Magazin
    • Sağlık
    • Kültür Sanat
    • Eğlence
  • Teknoloji
    • Mobil
    • İnternet
    • Sosyal Medya
    • Yazılım
    • Bilim
  • Karar TV
    • Gündem
    • Dizi
    • Sinema
    • Komik
    • İlginç
    • Teknoloji
    • Spor
  • Foto Galeri
    • Hayat
    • Capsler
    • Spor
    • Teknoloji
    • Kültür ve Sanat
    • Gündem
    • Ekonomi
  • Görüşler
  • Yazarlar
SERVİSLER
  • Hava Durumu
  • Namaz Vakitleri
  • Puan Tablosu
  • Dolar Kaç TL
  • Şehir Haberleri
Google Play Uygulamamız
Apple Store Uygulamamız
Dünyadan en son haberler, Türkiye'den son dakika gelişmeleri, günün öne çıkan gündem haberleri, dünya ekonomi piyasalarından flaş haberler, en yeni spor haberleri ve magazin dünyasından son olaylar Karar.com’da
YUKARI