17 Temmuz 2020 tarihinde Kazakistan Sağlık Bakanlığı tarafından Nur-Sultan’da düzenlenen toplantıya video konferans üzerinden katılan DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Kluge, “Son birkaç aydır COVID-19 enfeksiyonu hakkında yeni bilgiler edinen ve onunla mücadelede önlemler alan DSÖ, bu hastalığı sınıflandırmada yeni kodlar getirmektedir. Bu bağlamda Kazakistan’dan son dönemde pnömoni vakalarında belirgin bir artış rapor edilmektedir ki bu da COVID-19 ile açıklanabilir.” şeklinde konuştu.
Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği, konferans ile ilgili bildirisinde şu ifadelere yer verdi:
Dr. Kluge, Kazakistan Sağlık Bakanlığı’na DSÖ referans laboratuvarlarında test yapma olasılığını kabul ettiği için teşekkür etmiştir. Bu nedenle, Kazakistan’da yeni bir tehlikeli enfeksiyonun olmadığı doğrulanmıştır. DSÖ sınıflandırmasına göre, önceden bildirilmiş olan tüm pnömoni vakaları COVID-19 ile ilgilidir. Daha önce, bazı yabancı medya organları yanlışlıkla Kazakistan’da bilinmeyen hastalıkların ortaya çıktığını bildirmişti. Bu da dünyada önemli bir kargaşaya neden olmuştu.
Kazakistan, yardım için derhal Dünya Sağlık Örgütü’ne başvurmuştu. Bilgilerin dikkatle incelenmesinden sonra DSÖ, Kazakistan’daki yaz pnömonisi salgınının COVID-19’un bir sonucu olduğunu doğrulamıştır. Bu pnömoninin özelliği şudur ki, tüm vakaların PCR test sonucu negatif gösterirken, klinik ve epidemiyolojik olarak koronavirüs belirtilerine rastlanmaktadır. Ayrıca, Kazakistan’daki DSÖ ofis başkanı Caroline Clarinval’in açıklamasına göre, örgütün ek bir uzman grubu Kazakistan’a gelecektir.
Görüldüğü gibi, Kazakistan salgına karşı mücadele çerçevesinde DSÖ ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. Örgüt ile düzenli işbirliği, Kazakistan’a salgının gelişimini raporlama yöntemini ayarlamasına ve çeşitli biçimlerini belirlemesine yardımcı olmaktadır. Şimdiye kadar, çoğu ülkede olduğu gibi Kazakistan’da sadece laboratuvar onaylı COVID-19 vakaları kaydedilmekteydi.
Ülkedeki durum aşağıdaki gibi gelişmiştir. Haziran ayı sonuna doğru, patojen belirtisi olmadan, yani laboratuvarda doğrulanmamış bir şekilde ülkede viral pnömonide belirgin bir artış gözlenmiştir. Bu da, salgınla mücadelede uluslararası tecrübeyi zenginleştirmektedir. Çünkü yeni koronavirüs henüz tam olarak çalışılmamıştır ve tüm olası belirtiler onun tedavisi için önemlidir. Kazakistan’ın deneyimi, DSÖ tahminlerine göre aşırı ölüm oranının gözlemlendiği diğer ülkeler için faydalı olması muhtemeldir. Nitekim bu ülkelerdeki ölüm oranları muhtemelen COVID-19 ile bağlantılıdır. Uzmanlar, benzer vakaların sadece Kazakistan’da mevcut olmadığını, ancak diğer yerlerin kendine özgü özelliklerinin olduğunu belirtmektedirler.
18 Temmuz’dan itibaren Kazakistan’daki COVID-19 hasta ve ölüm oranları, iki veri kaynağından derlenecektir: laboratuvar onaylı COVID-19 vakaları ve belirtilmemiş viral pnömoni. Bu durum, otomatik olarak onaylanmış vaka sayısında artışa yol açacaktır. Ancak bu yaklaşım; insidans oranının doğru tahminlerinin yapılmasını, tıbbi personel, yataklar, tıbbi ekipman, ilaçlar gibi gerekli kaynakların doğru planlanmasını ve istatistiklerin şeffaflığının sağlanmasını mümkün kılacaktır.
Kazakistan’da uluslararası hastalık sınıflandırmasının yeni kodlarının kullanılması şekliyle COVID-19 kodlamasına tam bir geçiş, 1 Ağustos’tan itibaren gerçekleştirilecektir. Kazakistan Hükümeti, yeni bir yönteme geçişin ve yeni birleşik istatistiklerin yayınlanmasının Kazakistan’ın koronavirüs enfeksiyonlarıyla ilgili uluslararası hasta ve ölüm sıralamasında üste doğru kaymasına yol açacağının farkındadır. Bununla birlikte, bu Hükümet önlemleri Kazakistan’ın açıklığını ve koronavirüs pandemisiyle diğer ülkelerle birlikte savaşmaya ve sonuçlarını uluslararası toplumla yakın işbirliği içinde incelemeye istekli ve hazır olduğunu ortaya koymaktadır.
Kazakistan’daki COVID-19 salgınında yeni bir patlama ve yeni hastalık vakalarında ani bir artış söz konusu değildir. Johns Hopkins Üniversitesi veya worldometer.com verilerinde olduğu gibi, ülkenin uluslararası istatistiklerdeki pozisyonundaki keskin bir değişiklik, DSÖ’nün COVID-19 sınıflandırmasına uygun bir şekilde tüm pnömoni vakalarının Koronavirüs sayısına eklenmesi ile ilişkilidir.
Tüm hastalık vakaları (doğrulanmış COVID-19 ve pnömoni vakalar) başlangıçtan itibaren Kazakistan sağlık sistemi tarafından kaydedilmektedir. Ancak pnömoni vakalarının COVID-19 ile bağlantılı olduğuna dair bir kanıt bulunmadığından, bu vakalar genel epidemiyolojik istatistiklere dâhil edilmemiştir.
Sonuç olarak, 5 Temmuz-2 Ağustos tarihleri arasında Kazakistan’da uygulanan karantina önlemleri, ülkede COVID-19 insidansı ile ilgili durumun gözle görülür bir şekilde dengelenmesine yol açmıştır. Yeni vakaların büyümesinin dinamikleri şu anda günde 1700-1800 kişi düzeyinde kalmaktadır. DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Bölgesel Acil Durum Direktörü Dorit Nitzan’a göre, mevcut veriler göz önünde bulundurulduğunda, Kazakistan’daki epidemiyolojik durum dikkat çekici bir şekilde iyileşmektedir. Şu aşamada ülke bir yandan insanlara kitlesel olarak test programını uygularken, diğer yandan maske takmak, sosyal mesafe korumak ve grup toplantılarını kısıtlamak gibi temel gereksinimlerin yerine getirilmesini kontrol etmektedir.
