Koalisyona var mısın?

7 Haziran'da yapılan genel seçimlerinin ardından herkesin merakla beklediği seçim sonucunda sandıktan koalisyon çıktı. Peki, 13 yıl aradan sonra yeni bir döneme uyanan Türkiye’nin geçmişinden günümüze uzanan koalisyon hükümetleri nasıl kuruldu? Hangi partiler koalisyon ittifakına girdi?

Koalisyona var mısın? 1
1/19
Koalisyon senaryolarının konuşulduğu şu günlerden yeni neslin aklında "Koalisyon nedir?", koalisyon dönemlerini yaşamış vatandaşların ise "Yine mi istikrarsızlık olacak" sorusu var.
Koalisyona var mısın? 2
2/19
Koalisyon senaryoları ve partilerin kırmızı çizgileri belirlenirken, Türkiye'de geçmişte hangi partiler koalisyon kurdu? Kurulan koalisyon ve azınlık hükümetleri ne kadar süre görev yaptı? Geçmiş koalisyonlarda partilerin kırmızı çizgileri nelerdir? İşte Türkiye siyasi tarihine damga vuran koalisyon hükümetleri ve yaşananlar…
Koalisyona var mısın? 3
3/19
Türkiye'nin koalisyon karnesi: Türkiye’de 1961- 1980 ile 1990-2002 yılları arasında görev yapan koalisyon hükümetleri Türkiye siyasi hayatına damga vurdular. Türkiye'nin demokrasi tarihinde 15 kez koalisyon hükümeti kuruldu. Bu hükümetlerin bazıları uzun, bazıları kısa ömürlü oldu. Türkiye en uzun ömürlü koalisyon hükümeti 1999-2002 yıllarında görev yapan Demokratik Sol Parti(DSP), Milliyetçi Hareket Partisi(MHP) ve Anavatan Partisi(ANAP) arasında kurulan koalisyon hükümeti oldu.
Koalisyona var mısın? 4
4/19
Dönemin Başbakanı ise DSP lideri Bülent Ecevit. En kısa ömürlü koalisyon hükümeti ise 1993’de Doğru Yol Partisi(DYP) ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti(SHP) arasında kurulan ve sadece 1 ay 8 gün süren 49. Hükümeti oldu. Koalisyon hükümetlerinde en çok başbakanlık yapan 2 isim var. Bülent Ecevit ve Süleyman Demirel ikisi de 4 kez koalisyon dönemi hükümeti başbakanlığı yaptılar. Demirel’in ve Ecevit’in ardında koalisyon hükümeti başbakanlığı yapan isimler ise İsmet İnönü ve Tansu Çiller...
Koalisyona var mısın? 5
5/19
Tek parti döneminin ardından koalisyon dönemine geçiş: Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulmasının ardından Türkiye’de 1923’ten 1960’a kadar sürecek tek parti iktidarı dönemi yaşandı. Bu dönemde Cumhuriyet Halk Partisi 1950 yılına kadar ülkeyi tek başına yönetti.
Koalisyona var mısın? 6
6/19
Ardından CHP’nin içinde oluşan çatlak nedeniyle partiden ayrılan Celal Bayar, Adnan Menderes gibi isimler Demokrat Parti’yi kurdular. DP’nin kurulmasıyla 1950-60 yılların halk CHP’yi iktidardan indirdi yerine liberal politikaları ile dikkat çeken DP’yi getirdi. 27 Mayıs 1960’ta askeri darbeyle indirilen DP ile birlikte de ülkede tek parti iktidarı ile kurulan hükümetler dönemi de kapandı. Yaşanan askeri darbenin ardından Türkiye’de koalisyon hükümetleri dönemi başladı.
Koalisyona var mısın? 7
7/19
Türkiye’deki ilk koalisyon CHP-AP arasında yaşandı. Türkiye kurulan ilk koalisyon hükümeti 1961’de kuruldu. Bu dönemde tek başına iktidar olmayı sağlayacak oyu partiler alamadı. CHP ve Demokrat Parti’nin selefisi olarak öne çıkan Adalet Parti'si koalisyon kurma kararı aldı. 1960 askeri darbesinin gerçekleştiren ve ardından Cumhurbaşkanı olan Cemal Gürsel koalisyon kurma görevini CHP'nin lideri İsmet İnönü’ye verdi. Fakat yaşanan anlaşmazlık nedeniyle bu koasliyonu ömrü sadece 7 ay kadar sürdü.
Koalisyona var mısın? 8
8/19
İnönü, çok partili koalisyon ittifakına gitti. 1962-1963 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Yeni Türkiye Partisi( YTP), Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi( CMKP) ve Bağımsızlar Koalisyonu kuruldu. Hükümeti kurma görevi, yeniden İsmet İnönü'ye verildi. İnönü, aynı gün görüşmelere başladı. Fakat ekonomik alanlarda gerçekleştirilmesi gereken planlarda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle krizler yaşandı. Yaşanan siyasi krizin ardından İnönü hükümeti kurmaktan vazgeçti. Fakat Türkiye’de siyasi ve ekonomik istikrarsızlık sürmesi üzerine askerden uyarı geldi. Ve yeniden CHP, CKMP, YTP ve bağımsızlardan oluşan bir koalisyon hükümeti kuruldu.
Koalisyona var mısın? 9
9/19
İsmet İnönü koalisyon için bağımsızlarla anlaştı. 1963 ile 1965 yılları arasında Türkiye’de yine bir koalisyon hükümeti kuruldu. İsmet İnönü, Meclis'teki 33 bağımsız milletvekili bir kabine kuracağını açıkladı. Fakat bağımsızlarla yeterli oy sahip olamayan İnönü’ye destek Yeni Türkiye Partisi' nden geldi. Böylece 1 yıl 1 ay sürecek CHP-Bağımsızlar koalisyon hükümeti kuruldu.
Koalisyona var mısın? 10
10/19
En tartışmalı koalisyon “Karpuz” : 37. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, Bülent Ecevit tarafından kurulan CHP ve Milli Selamet Partisi ( MSP) koalisyon hükümetidir. "I. Ecevit Hükümeti" olarak adlandırıldı.  20 Temmuz 1974 Kıbrıs Harekâtı bu hükümet dönemde yapıldı.
Koalisyona var mısın? 11
11/19
Hükümetin kurulurken, CHP ve MSP arasında kurulan koalisyon hükümetinin ortaklık şartlarını ve hükümetin hedefini belirlediği bir protokol imzalandı. Hatta o dönemde ciddi tartışmalara neden olan bu koalisyona “karpuz” koalisyonu benzetmesi yapıldı. Soğuk Savaş döneminde gerçekleştirilen ve dönemi şartları nedeniyle iki ideolojik kamplarda yer alan MSP’nin İslamcı duruşu nedeniyle 'yeşil', Bülent Ecevit'li CHP’nin sol ideolojik tavrı nedeniyle 'kırmızı' olarak ifade edilmeleri “içi kırmızı, dışı yeşil” karpuz koalisyon benzetmelerine neden oldu.
Koalisyona var mısın? 12
12/19
1975'ten itibaren Türkiye'de Milliyetçi Cephe Hükümetleri Dönemi başladı. Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti,  Süleyman Demirel başbakanlığında kurulan bir ittifak hükümeti oldu. "Milliyetçi Cephe" koalisyonu Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi Cumhuriyetçi Güven Partisi tarafından kuruldu.
Koalisyona var mısın? 13
13/19
Bu hükümetin 2 yıl 2 ay görev yaptı. İkinci Milliyetçi Cephe Hükümeti ise 5 Temmuz 1977 yılında kuruldu. “Sağ ittifak” olarak adlandırılan bu koalisyon içinden yaşanan anlaşmazlıklar koalisyonda sallantıların yaşandığını hissetiriyordu. Yaşanan gerginliklerin ardından “Güneş Motel Olayı” olarak tarihe geçen yeni bir siyasi kriz doğdu. AP'den ayrılan 11 milletvekilinin CHP'ye katılımıyla Milliyetçi Cephe Hükümeti düştü ve yerine CHP hükümeti kuruldu.
Koalisyona var mısın? 14
14/19
Koalisyonlara zorunlu “askeri“ mola: Soğuk Savaş döneminde seyreden iki kutuplu atmosfer, Türkiye’nin siyasi, sosyal ve ekonomik sıkıntıları her gün devam eden sokak olayları ve koalisyon hükümetleri ile devam eden istikrarsızlık ülkeyi kaosa götürdü. Tüm yaşanan bu gelişmelere ordu sessiz kalmadı ve 12 Eylül 1980 darbesi gerçekleştirdi.. Darbenin ardından Türkiye’de sivil siyaset rafa kaldırıldı. Darbeyi gerçekleştiren Orgeneral Kenan Evren Cumhurbaşkanı oldu. Askeri siyaset girmesiyle yeni bir dönem başladı.
Koalisyona var mısın? 15
15/19
Özal’ın ölümü ile DYP-SHP koalisyonu düştü. Askeri yönetiminin ve Özal Hükümetleri döneminin ardından 1990 yılında Türkiye'de yeniden koalisyon dönemine girildi. 49. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti 1991 erken genel seçimlerinin ardından Doğru Yol Partisi (DYP)  ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ortaklığıyla kuruldu. 17 Nisan 1993'te Cumhurbaşkanı Turgut Özal 'ın ölümü ve ardından Başbakan Süleyman Demirel’in 6 Mayıs'ta Cumhurbaşkanı seçilmesiyle beraber hükümet sonlandı.
Koalisyona var mısın? 16
16/19
50. Türkiye Cumhuriyeti Hükümet  Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller tarafından 25 Haziran 1993 tarihinde kuruldu. Doğru Yol Partisi ile Sosyal demokrat Halkçı Parti  arasında kurulan koalisyon hükümeti, 5 Ekim 1995 tarihine kadar görev yaptı. 1995 yılında SHP, CHP ile birleşti ve bu sefer de DYP-CHP koalisyonu 6 Mart 1996'ya kadar devam etti. 1995 Türkiye genel seçimleri sonrasında hiçbir parti tek başına hükümeti kurma yetkisine ulaşamadı. Cumhurbaşkanı Demirel hükümet kurma yetkisini 132 milletvekiliyle ikinci parti gelen ANAP genel başkanı Mesut Yılmaz'a verdi. Fakat yeterli oya sahip olmayan Yılmaz, Doğru Yol Partisi ile 3 Mart 1996’da koalisyon hükümeti kurdu.
Koalisyona var mısın? 17
17/19
1995'da yapılan genel seçimlerin ardından hükümeti kurma görevini seçimden birinci parti olarak çıkan Refah Partisi'nin genel başkanı Necmettin Erbakan'a verildi ancak Refah Partisi'nin mecliste güvenoyu almak için yeterli milletvekiline sahip olmadığı için hükümeti kuramadı. Bu nedenle Tansu Çiller ile bir koalisyon kurdu. Fakat 28 Şubat postmodern darbesinin ardından bu hükümet düştü. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Demirel seçimde ikinci gelen Anavatan Partisi genel başkanı Mesut Yılmaz'a hükümet kurma görevini verdi ve Anavatan Partisi ile Doğru Yol Partisi ortaklaşa 53. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ni kurdular. Ancak bu hükümet yalnızca üç ay sürdü.
Koalisyona var mısın? 18
18/19
ANASOL-D’yi CHP’nin gensoru düşürdü. 1997-1999 yılları arasında ANAP-DTP-DSP Koalisyonu kuruldu.Hükümeti ANAP, DSP ve Demokrat Türkiye Partisi tarafından oluşturulan azınlık koalisyonu kurdu. CHP de hükümeti dışarıdan destekledi. Türk bank ihalesindeki yolsuzluk iddiaları üzerine CHP hükümete desteğini geri çekti. CHP hükümet aleyhinde gensoru önergesi verdi. Önerge TBMM tarafından kabul edilince güvenoyu almayan ANASOL-D hükümeti düştü.
Koalisyona var mısın? 19
19/19
En uzun süren koalisyon: DSP- MHP-ANAP ittifakı da oldu. 18 Nisan 1999 genel seçimlerinden 1. parti olarak çıkan DSP tek başına hükümet kuracak çoğunluğa sahip olmadığı için koalisyona gidildi. Birinci parti çıkan DSP genel başkanı Bülent Ecevit’e 3 Mayıs 1999 Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel Tarafından Hükümeti kurma görevi verildi. Bülent Ecevit, MHP ve ANAP ile koalisyon hükümetini kurdu.
Bunlar da İlginizi Çekebilir
Adriana Lima, TOGG tişörtü giydi, sosyal medya yıkıldı! Görenler şaştı kaldı
Adriana Lima, TOGG tişörtü giydi, sosyal medya yıkıldı
Kurtlar Vadisi'nin 'Doğu Bey'i Altan Akışık'ın son haline yorum yağdı! Vay be adam karizma dede olmuş...
Kurtlar Vadisi'nin 'Doğu Bey'inin son hali şaşırttı
Doğa canlanıyor... Amik Ovası baharla renklendi
Amik Ovası baharla renklendi
Depremzedeler kovalarla tek tek topladı: Kendilerini unutup onlara koştular
Depremzedeler kovalarla tek tek topladı
Ukrayna'da ordu Bahmut cephesinde konuşlandı
Ukrayna'da ordu Bahmut cephesinde konuşlandı
Kız Kulesi darmadağın olmuş! Son hali tartışma konusu oldu, işte restorasyonda son durum...
'Kız Kulesi darmadağın olmuş!'
Ekipler havadan, karadan seferber oldu: Fatma hemşire ile bebeği 5 gündür aranıyor
Fatma hemşire ile bebeği 5 gündür aranıyor