2025 yılı, Türkiye’de üniversite öğrencileri açısından yalnızca akademik değil, aynı zamanda ekonomik zorluklarla örülü bir yıl olarak kayda geçti. Artan kira bedelleri, yüksek yaşam maliyetleri ve yetersiz burs-kredi desteği, öğrencilerin üniversite eğitimini sürdürmesini her geçen gün daha da güçleştirdi. Özellikle büyükşehirlerde kiraların tarihi seviyelere ulaştığı yıl boyunca, öğrenciler “Nasıl okuyacağız?” sorusuyla hayatta kalmaya çalıştı.
7 MİLYONA YAKIN ÖĞRENCİ BARINMA KRİZİNİN GÖBEĞİNDE
Yükseköğretim Kurulu’nun Kasım 2025 verilerine göre, Türkiye genelinde örgün, açık ve uzaktan öğretim dahil olmak üzere toplam 6 milyon 715 bin 761 öğrenci bulunuyor. Bu öğrencilerin 3 milyon 714 bin 449’u örgün öğretimde yer alıyor. Lisans düzeyinde öğrenim görenlerin sayısı 2 milyon 571 bin 297’ye ulaşırken, 1 milyon 143 bin 152 öğrenci önlisans programlarında yer alıyor. Açık ve uzaktan öğretim programlarında ise 3 milyon öğrencinin üzerinde kayıt bulunuyor.
Sayıları 7 milyona yaklaşan öğrencilerin büyük bölümü, 2025 yılı boyunca barınma sorunuyla karşı karşıya kaldı. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde kiralar yıllık bazda çift haneli oranlarla arttı. Üniversitelere yakın semtlerde 1+1 ve 2+1 daire kiralarının birçok şehirde asgari ücretin üzerine çıkması, öğrencileri zorladı. İstanbul’da 30 bin liraya dayanan ortalama kiralar, Ankara ve İzmir’de 25 bin lirayı aştı.
Devlet yurtlarının kapasite sorunu 2025 boyunca çözülmedi. Yerleşemeyen öğrenciler özel yurtlara veya evlere yönelmek zorunda kaldı. Ancak özel yurt ücretleri de yıl içinde büyük artış gösterdi. Büyükşehirlerde bazı özel yurt ücretleri aylık 60–70 bin liraya kadar yükseldi. Bu durum, dar gelirli ailelerin çocukları için barınmayı imkânsız hale getirdi. Öğrenciler, yüksek kira ve yurt ücretleri nedeniyle kalabalık evlerde yaşamak zorunda kaldıklarını veya üniversiteyi bırakma noktasına geldiklerini dile getirdi.
GIDA, ULAŞIM VE EĞİTİM GİDERLERİNDE HIZLI ARTIŞ
Barınma dışındaki yaşam giderleri de öğrencilerin bütçesini aşındırdı. Gıda, ulaşım ve kırtasiye gibi temel harcamalar yıl boyunca hızla artarken, KYK burs ve kredileri bu maliyet artışlarını karşılamada yetersiz kaldı. Birçok öğrenci geçimini sağlamak için yarı zamanlı işlerde çalışmaya yöneldi. Ancak kayıt dışı çalışma koşulları, akademik başarıyı ve eğitim sürekliliğini olumsuz etkiledi.
“ÜNİVERSİTE ARTIK BİR LÜKS”
Eğitim sendikaları da öğrencilerin eğitimden uzaklaşma eğilimini ekonomik koşullarla ilişkilendirdi. Eğitim-İş Sendikası, 2025 yılı değerlendirmesinde “üniversite eğitiminin artık bir lüks haline geldiğini” belirtti. Sendikanın verilerine göre KYK burs ve kredisi ortalama 3 bin lirada kalırken, büyükşehirlerde aylık barınma maliyeti 12 ila 18 bin lira arasında değişti. Bu tablo, burs ve kredilerin yalnızca barınma giderlerinin %10–15’ini karşılayabildiğini ortaya koydu.
Sendika, üniversite öğrencilerinin yaklaşık üçte ikisinin eğitim sürecinde çalışmak zorunda kaldığını; öğrencilerin yarıdan fazlasının öğün atladığını ve temel ihtiyaç harcamalarını kısmak zorunda kaldığını açıkladı. Ayrıca, ekonomik nedenlerle kaydını donduran ya da eğitimini bırakmayı düşünen öğrenci sayısında artış yaşandığı belirtildi.
“28 BİN LİRA KİRA ÖDÜYORUM”
Hacettepe Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü öğrencisi Canan, 2025’in ekonomik açıdan ağır geçtiğini belirtti. İlk yıllarda devlet yurdunda kaldığını söyleyen Canan, koşulların yetersizliği nedeniyle eve çıktığını, ancak ekonomik baskılar nedeniyle eğitim sürecinin üçüncü yılından itibaren çalışmaya başladığını dile getirdi.
Canan, “Burs ya da krediye zam yapılmazken, tükettiğimiz her şeye zam geldi. 2025, her geçen gün daha da zorlaştı” dedi. 1+1 bir evde yaşadığını ve aylık 28 bin lira kira ödediğini belirten Canan, “Sadece ev kirası değil; faturalar, mutfak masrafları eve çıkan tüm öğrencileri olumsuz etkiliyor. Üstelik bu faturalar öğrenci indirimi uygulanmış hali. Gelecek kaygısının yanı sıra ekonomik kaygılar da hayatımızın kalıcı bir parçası haline geldi” diye konuştu.
“BARINMA TEMEL KRİZ ALANINA DÖNÜŞTÜ”
Makina mühendisliği son sınıf öğrencisi Cihan ise ekonomik krizin en çok barınma alanında etkili olduğunu ifade etti. “Gelirim ya da aldığım burs sabitken, ev kiralarının her yıl, hatta bazen birkaç ayda bir artması barınmayı temel bir kriz alanına dönüştürdü” diyen Cihan, büyük şehirlerde öğrenciler için ev tutmanın imkansızlaştığını vurguladı.
“Ev arkadaşlığı artık bir tercih değil, zorunluluk” diyen Cihan, tek başına eve çıkmanın hayal haline geldiğini, barınma giderlerinin bütçenin en büyük kalemi olduğunu söyledi. “Ay sonunda cebimde ne kaldığını değil, kirayı ödedikten sonra neye yetebildiğimi hesaplar oldum” diyen Cihan, temel ihtiyaçlar dışında sosyal hayattan da feragat etmek zorunda kaldıklarını aktardı.
Barınma krizinin sadece maddi değil, aynı zamanda psikolojik bir etkisi olduğunu dile getiren Cihan, “Ev bulma kaygısı, kira artışı korkusu ve ‘Seneye burada kalabilecek miyim?’ düşüncesi sürekli zihnimi meşgul ediyor” dedi.
