Çanakkale Zaferi kutlamalarında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ‘Osmanlı’nın 1893 Vecbe Savaşı’nda kullandığı’ iddiasıyla takdim edilen sancağın hikâyesinin spekülasyon olduğunu söyleyen Dr. Mehmet Tütüncü: “Müzayede evinin sancağın Vecbe Savaşı ile ilişkili olduğuna dair bir kanıtı yok. Bayrağın savaşta kullanıldığını kesin olarak bilmediklerini söyleyip, üzerindeki 1111 tarihini 1311 olarak okuyarak, tahmin yürütüyorlar.
Sancağın devlet katına böyle sunulması tuhaf. Tarihte ciddi bir tahrifat söz konusu, düzeltilmeli.”
SALİHA SULTAN
Çanakkale Zaferi’nin 107’nci yılı kutlamalarında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a İngiltere’deki bir müzayededen satın alınan Osmanlı sancağı hediye edildi. KARAR’ın 29 Eylül 2021’de ‘Katar’daki son Osmanlı sancağı Avrupa mezatında’ başlığıyla gündeme getirdiği sancağın, 28 Ekim’de Londra’daki Christie’s müzayedesinden Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından satın alındığı ortaya çıktı. Sancağın Türkiye tarafından satın alındığının basına yansımasının ardından tarihçiler ise müzayede evinin 1893 tarihli olduğunu ve Vecbe Savaşı’nda Katarlıların eline geçtiğini iddia ettiği sancakla ilgili hikâyenin spekülasyon olduğunu iddia etti.
‘MÜZAYEDE EVİNİN KANITI YOK’
Müzayededen 23 bin pounda (yaklaşık 450 bin lira) satın alınan sancakla ilgili KARAR’a konuşan tarihçi Dr. Mehmet Tütüncü, “Yurt dışında satışa çıkan eserleri sürekli takip ediyorum. Bu sancağı da müzayede evinin ilanında görünce dikkatimi çekti, yıpranmamış ve yeni görünüyordu. Şüphelendim ve bu sebeple incelemeye aldım. ‘Katarlıların eline geçmiş Osmanlı sancağı’ olarak ilan edildi. Ben de müzayede evine bir mail yazdım, yer ismi, arkasında bilgi var mı gibi sorularla Katar’dan geldiğine dair iddiaya kanıtlar istedim. Ben mail yazdıktan bir gün sonra hatta siz de 29 Eyül’de KARAR’da sancağın satışa çıktığını gündeme getirdiniz, Türkiye’de epey yankı buldu.” Dr. Tütüncü, Christie’s müzayede evinin resmi temsilcisi Behnaz Atighi Moghaddam’a gönderdiği maile 1 Ekim’de cevap geldiği bilgisini vererek, şunları kaydetti: “Behnaz hanım gelen cevapta, sancağın arkasının olmadığını, 1917 yıllarındaki bir fotoğrafta görülen bayrakla benzer bulduklarını, üzerinde yazılan tarihin 1111 olmasına rağmen ipek değişiminden dolayı bir yanlışlık olabileceğini, tarihin savaşın gerçekleştiği 1311 olarak okunması gerektiğini belirtti. Bayrağın savaşta kullanıldığını kesin olarak bilmediklerini, ancak 1893’te yapılmış olmasının kuvvetle muhtemel olduğunu kaydetti. Yani, bu sancağın Katar’da olduğu ve savaşta kullanıldığı konusunda hiçbir kanıtları yok. Tahmin yürüterek spekülasyon yapıyorlar.”
‘CUMHURBAŞKANINA YANLIŞ BİLGİ AKTARILARAK TAKDİM EDİLDİ’
Filistin bölgesindeki Osmanlı sancakları üzerine yaptığı çalışmalarla da bilinen Dr. Tütüncü, şu bilgileri verdi: “Sancaklarda nerede kullanıldığı yazar. Müzayede evinin satışa sunduğunda ise hiçbir bilgi yok ve yeni duruyor. Tamamen spekülatif bir iddia, yani bu bayrak sonradan dikilmiş olabilir.” Dr. Tütüncü, araştırmalarını tamamladıktan sonra 14 Ekim’de sosyal medya hesaplarından kamuoyunu bilgilendirdiğini ve uyardığını belirterek, şunları aktardı: “Duyurumda, müzayede evinden gelen maili de paylaşarak, sancağın Katar’daki Vecbe Savaşı ile ilişkili olduğuna dair bir kanıt olmadığını vurguladım, konuyu satın almak isteyenlerin dikkatine sundum. Şimdi öğreniyoruz ki Kültür ve Turizm Bakanı sancağı satın almış. Sancağı almadan önce bir araştırma yapılmamış ki, Çanakkale Zaferi kutlamaları sırasında Cumhurbaşkanına yanlış bilgi aktarılarak takdim edildi. Sancağı araştırmış biri olarak bu tarih tahrifatından rahatsız oldum. Çünkü elimde belgeler var ve şüphelerim müzayede evi tarafından da teyit edildi. Müzayede evi tahmin yürüterek, yanlış bir okuma yaparken, sancağın devlet katına böyle sunulması tuhaf.”
‘AMAÇ KATARLILARA PAZARLAMAKTI BİZİMKİLER ALMIŞ’
Dr. Tütüncü, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi’nden Prof. Dr. Zekeriya Kurşun ve askeri tarih uzmanı Prof. Dr. Mesut Uyar’ın da sosyal medya hesaplarından sancağın ‘Vecbe muharebesinde ele geçirilme’ iddiasını pazarlama taktiği olarak gördüklerini beyan ettiklerini kaydederek, sözlerini “İki hoca da hikayeyi inandırıcı bulmadıklarını belirterek şüphelerini belirtti. Zekeriya hoca ‘Katarlılara pazarlamak için böyle bir şey uyduruldu’ diyor ama gördüğümüz gibi Katarlılar değil bizimkiler almış. Yani tarihte ciddi bir tahrifat söz konusu, bunun düzeltilmesi lazım” ifadeleriyle tamamladı. Dr. Tütüncü’nün iddiasının ardından 1893 yılında Katarlı aşiretler ile Osmanlı askerleri arasında geçen Vecbe Savaş sırasında Katar’da kaldığı iddiasıyla satılan sancağın gerçek olup olmadığı merak konusu oldu.
İLK OLARAK KARAR GÜNDEME GETİRMİŞTİ
KARAR, sancağın Londra’da Christie’s müzayedesinde satışa çıkacağını 29 Eylül’de ‘Katar’daki son Osmanlı Sancağı Avrupa mezatında’ haberiyle gündeme getirdi. “Sancağın Türkiye’deki bir kurum veya kişi tarafından satın alınarak evine dönüp dönmeyeceği merak konusu” ifadeleriyle yayınlanan haberde sancağın müzayede evinin ilanda verdiği bilgilere yer verildi. Müzayede evi ilanda, sancağın 1917’de Gazze’de ilk İngiliz ataşesini püskürten Osmanlı alayını resmeden ve ABD Kongre Kütüphanesi’nde bulunan bir fotoğraftaki sancak resmini kullanarak, benzerlik olduğuna dikkati çekti. 12 bin sterline satışa çıkarılan sancağın yeşil renkli bir benzerinin Sakıp Sabancı Müzesi’nde yer aldığını da belirtti. Haberimize söz konusu olan sancak, 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi’nin 107’nci yıl dönümü töreninde ortaya çıktı. İHA’nın haberine göre Osmanlı sancağı törende Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a takdim edildi. Cumhurbaşkanı ise sancağı Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’a teslim etti. Haberlerde, sancağın Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katkılarıyla Türkiye’ye getirildiği belirtilirken, sancağın müzayededen kimin tarafından satın alındığı konusunda net bir bilgiye yer verilmemesi ise kafa karıştırdı.
