Nobel Fizik Ödülü'nü alan ilk kadın olan Marie Curie, eşi Pierre ile radyum ve polonyumu keşfetti. Madam Curie olarak bilinen Marie'nin radyoaktiviteyi keşfi ve X ışınlarının geliştirilmesine sağladığı katkı bugünkü birçok teknolojinin temelini oluşturdu.
Fizik alanında aldığı Nobel ödülünden sonra Kimya alanında da Nobel ödülüne layık görülen Marie Curie, Nobel ödülünü iki kez alan ilk insan oldu. Eşi Pierre Curie ile polonyum ve radyum elementlerinin keşfinde rol oynadılar. Eşinin ölümünden sonra Madam Curie, X ışınlarının daha da gelişmesini sağladı. Ünlü bilim insanı Marie Curie 1934’te, radyasyona maruz kalmanın neden olduğu aplastik anemiden öldü.
MADAN CURIE'NİN ÇOCUKLUĞU VE EĞİTİMİ
Maria Sklodowska olarak dünyaya gelen Curie, 7 Kasım 1867’de Varşova’da doğdu. Zosia, Jozef, Bronya ve Hela isminde dört kardeşi olan Curie, aralarında en küçük kardeşti.
Curie’nin anne ve babası öğretmendi. Babası hem matematik hem fizik öğretmeni olan Marie Curie daha on yaşındayken, annesini tüberkülozdan kaybetti.
Curie, babasına çekmişti. Parlak ve meraklı bir zihni vardı. Ancak okulunda en iyi öğrenci olmasına rağmen, yalnızca erkek öğrencilere yönelik ders veren Varşova Üniversitesi’ne katılamadı. Bunun yerine Marie Curie, yer altı okulunda gayri resmi olarak okumaya devam etti.
Hem Curie hem kardeşi Bronya yurt dışına giderek resmi olarak mezun olmayı hayal ediyorlardı, ancak okul ücretini ödeyebilecek yeterli durumları yoktu. Bu duruma aldırmayan Marie Curie, kardeşi Bronya ile bir anlaşma yaptı: Bronya okula giderken kendisi çalışacaktı ve Bronya okuldan mezun olduktan sonra Curie okuyacak Bronya çalışacaktı.
Yaklaşık beş yıl boyunca Curie, öğretmen ve mürebbiye olarak çalıştı. Boş zamanlarını fizik, kimya ve matematik çalışarak değerlendirdi.
1891’de Paris’e giden Curie, Sorbonne’a kaydoldu. Kendini çalışmalarına adayan Curie, bunun bedelini sadece tereyağlı ekmek ve çay ile beslendiği için zarar görerek ödedi.
1893’te, fizik alanında yüksek lisansını tamamlayan Curie, ertesi sene matematik alanında da lisans yaptı.
PIERRE CURIE İLE EVLİLİĞİ
26 Temmuz 1895’te Fransız fizikçi Pierre Curie ile evlenen Marie, eşi ile bilimsel çalışmalar konusunda dinamik bir ikili oldular. İlk başta ayrı projeler üzerinde çalışan çift, Marie radyoaktiviteyi keşfedince beraber çalışmaya başladılar.
1906’da, Paris’te atlı vagon kazasında ölen Pierre Curie, Marie’ye büyük bir acı yaşattı. Marie Curie, yaşadığı acıya rağmen Sorbonne’da Pierre Curie’nin öğretmenlik görevini devralarak oradaki ilk kadın profesör oldu.
Marie ve Pierre Curie çiftinin 1897’de Irene ve 1904’te Eve adlı iki kızları oldu. Irene Joliot-Curie, annesinin yolundan giderek 1935’te Nobel Kimya Ödülünü aldı. Bu onuru eşi Frederic Joliot ile paylaşan Irene, ödülü yeni radyokaktif elementlerin sentezi üzerine yaptıkları çalışmalar üzerine aldılar.
Küçük kızları Eve Curie ise, annesi Madame Curie’ye adanmış, bir kaç yıl sonra film olarak adapte edilen birçok biyografinin ilkini yazdı.
MARIE CURIE NEYİ KEŞFETMİŞTİ?
Tek başına radyoaktiviteyi keşfeden Curie, eşi Pierre’le beraber de polonium ve radyum elementlerini keşfettiler. Ayrıca, Marie Curie, X ışınlarının geliştirilmesinde önemli bir rol oynadı.
Uranyumun X ışınlarından daha zayıf ışınlar yaydığını keşfeden Fransız fizikçi Henri Becquerel’den etkilenen Marie Curie, onun çalışmalarını daha da ileri götürdü.
Uranyum ışınları üzerinde kendi deneylerini yapan Marie Curie, uranyumun durumu veya şekli ne olursa olsun, bunların sabit kaldığını keşfetti. Curie’nin teorisine göre bu durum, uranyumun yapısından kaynaklanıyordu. Bu devrim niteliğindeki fikir, atom fiziği alanını oluşturmuştu. Curie, uranyumda gerçekleşen bu durumu kendi icat ettiği bir kelimeyle betimledi: RADYOAKTİVİTE.
Curie’nin radyoaktiviteyi keşfinden sonra eşi Pierre’le çalışan Marie, mineral katranlı blend kullanarak 1898’de yeni bir radyoaktif element keşfetti. Bu yeni elemente, Marie Curie’nin anavatanı Polonya’nın ismini verdi: POLONYUM.
Ayrıca, Marie - Pierre Curie çifti, yine katranlı blendi kullanarak radyum adındaki radyoaktif elementi keşfetti. 1902’de, Curie çifti, saf radyumun bir gramın onda biri kadarını ürettiklerini duyurdular.
X IŞINLARININ GELİŞİMİ
Birinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde Curie, zamanını ve kaynaklarını bilimsel amaçlara yönelik harcadı. Daha sonra “Little Curies” adı verilen taşınabilir X ışını makinelerinin kullanımını savundu.
Savaştan sonra araştırmalarını ilerletmek için ününü kullanan Marie Curie, Radyum satın almak ve Varşova’da bir radyum araştırma enstitüsü kurabilmek adına sermayesini arttırmak için 1921 ve 1929’da Amerika Birleşik Devletleri’ne gitti.
İKİ KEZ NOBEL ÖDÜLÜ ALAN İLK KİŞİ
Kimya ve fizik alanında Nobel Ödülüne layık görülen Marie Curie fizik alanında Nobel Ödülü alan ilk kadın olurken, iki kez Nobel Ödülü alan ilk insan oldu. Aynı zamanda, Curie, iki ayrı bilim dalından ödüller alan tek kişi olmaya devam ediyor.
Radyoaktivite konusundaki çalışmaları nedeniyle eşi Pierre Curie ve Henri Becquerel’le beraber Fizik Nobel Ödülüne layık görülen Marie Curie, uluslararası üne kavuştular ve ödü paralarını bilimsel araştırmalarına devam edebilmek için kullandılar.
1911’de radyum ve polonyum keşfinden dolayı ikinci Nobel Ödülüne kimya alanında layık görülen Marie Curie, ödülü tek başına alırken, kabul dersinde bu onuru ölen eşiyle paylaştı.
Marie Curie, bu süre zarfında Max Planck ve Albert Einstein gibi ünlü bilim insanlarıya birlikte fizikte ilk Solvay Kongresi’ne katıldı ve fizikteki çığır açan birçok keşifi tartıştılar.
ÖLÜMÜ
Marie Curie, 4 Temmuz 1934’te, uzun süre radyasyona maruz kalmanın neden olduğu sanılan aplastik anemi hastalığından öldü. Laboratuvar önlüğünde test tüpleri taşıdığı bilinen Curie’nin sağlığını uzun yıllar radyoaktif maddelerle çalışması bozmuştu.
