Devlet teşviğiyle tatil beldelerine akın edilmesi Kovid eğrisini tırmandırınca vatandaş ‘duyarlı olmaya’ çağrıldı... Marmara depreminin üzerinden 21 yıl geçmesine rağmen kentsel dönüşümde bir mesafe kat edilmedi. Toplanma alanları AVM oldu, acil geçiş yollarına otopark yapıldı. Yine vatandaşların ‘sorumluluk’ gösterip depreme karşı tedbirli olmaları istendi. Devletin göstermesi gereken sorumluluk ve duyarlık ise ortada kaldı.
Kademesiz normalleşme sürecinde ‘6 ay ödeme yok, iki taksiti bizden’ denilerek tatil kredisi sunulan vatandaş, bu teşvikle sahilin yolunu tuttu. Vaka sayıları son 45 günün en yüksek seviyesine ulaşınca fatura topluma kesildi. Sağlık Bakanı’nın ‘yeniden mücadele’ çağrısı yaptığı paylaşımlarının altına tepki yağdı. Milli Eğitim Bakanı da topu halka attı, “Okulları birlikte açacağız, sorumluluk sizde” mesajı verdi.
"ARAMA YAPARSANIZ HATLAR KİLİTLENİR"
AFAD, 1. Derece Acil Ulaşım Yolu’nun ‘işgal altında’ olduğunu savunarak, telefonlara “Afet anında bu yolları boş bırakın” mesajı gönderdi. Çevre Bakanı ise “Belediyeye müracaat edip evlerinizin risk tespitlerini yaptırın” ifadelerini kullandı. İçişleri Bakanı da “Deprem olduğu zaman cep telefonuyla konuşmayın. O hatlar sağlık ekiplerine lazım. Kilitlendiği an bizim adım atabilme kabiliyetimiz söz konusu değil” diye konuştu.
TİK-TAK YAPAN BİR BOMBANIN YANINDAYIZ
Uzmanlardan felaketin yıldönümünde ‘depremin eli kulağında’ uyarısı geldi.
PROF. DR. MİKDAT KADIOĞLU: Fay hattına 20 kilometre uzaklıkta yaşıyoruz. Artık çok daha tehlikeli. Tik-tak yapan bir bombanın yakınındayız. Süremiz yaklaşıyor.
DR. OĞUZ GÜNDOĞDU: 26 Eylül’deki Silivri depremi son uyarı. Tek çare kentsel dönüşüm ama uygulanmıyor. 21 yılda doğru dürüst bir yapılanma yok.
MİLLET BAHÇELERİ YENİ TOPLANMA ALANLARI OLACAK
17 Ağustos’un 21’inci yılında atılmayan adımlar için tartışmalar sürerken hükümetten peş peşe sorumluluğu vatandaşın üzerine bırakan açıklamalar geldi. İçişleri Bakanı Soylu “Deprem sonrası yollara çıkmayın ve telefonla konuşmayın” AFAD ise “Afet anında yollar boş bırakılmalı” çağrısı yaptı. Çağrılar “Peki krizi yönetmesi gereken devlet ne için var, ne yapacak?” sorularına neden oldu.
18 bin kişinin öldüğü 17 Ağustos Depremi’nin yıl dönümünde yetkililerin yaptığı ve sorumluluğu vatandaşın üzerine bırakan açıklamaları “Geride kalan 21 yılda devletin atması gereken adımlar neden atılmadı?. Vatandaş önlemleri kendisi alacaksa devletin görevi ne? “sorularına neden oldu. Çevre ve Şehicilik Bakanı Murat Kurum’un şehir dışında yer alan ve mevcut ormanlık alanların veya boş arazilerin dönüşümüyle hazırlanan Millet Behçeleri’nin toplanma alanı olacağını söylemesi de şehir içindeki toplanma alanlarının AVM veya otoparka dönüştürülmesi tartışmlarını tekrar gündeme getirdi.
MİLLET BAHÇELERİ TOPLANMA ALANI
17 Ağustos’un 21. yılı dolayısıyla konuşma yapan Bakan Murat Kurum, millet bahçelerinin toplanma alanlarının olacağını açıkladı. Twitter’daki hesabından paylaşımlarda bulunan Kurum bugüne kadar 6 milyon kişinin yaşadığı 1 milyon 410 bin konutun dönüştürüldüğünü 5 yıl içinde de 1,5 milyon konutun dönüştütüleceğini söyledi. Devletin ücretsiz yapması gereken risk incelemesi için vatandaşlara çağrıda bulunan Bakan Kurum “Bizlere, belediyelerimize müracaat edip evlerinizin risk tespitlerini yaptırın. Devlet millet işbirliği ile deprem dönüşümünü hep birlikte gerçekleştirelim. Bize ulaşan, bizden risk tespiti isteyen tüm vatandaşlarımıza aynı şartlarda yardım elimizi uzatacağız. Bakanlık olarak ilgili kurumlarımızla birlikte her türlü projeyi gerçekleştireceğiz” dedi.
AFAD’DAN YOLLAR AÇIK KALSIN SMS’İ
Bakan Kurum’un tepkiye neden olan açıklamaları sonrasında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) SMS’le vatandaşlara gönderdiği mesaj da tepki çekti. Mesajda “Bugün 17 Ağustos, hatırlatıyoruz. Afet anında yollar, acil yardım araçları için boş bırakılmalıdır. Gerekmedikçe özel araçlarla yola çıkılmamalıdır” ifadeleri yer aldı. Mesaja tepki gösteren bazı vatandaşlar, deprem sonrası toplama alanı bile yokken vatandaşların riskli duruma gelen veya tamamen yıkılan evinde veya tehlikeli olan sokaklarda nasıl bekleyeceğini sordu. Krizi yönetmesi gereken kurumların vatandaştan yola çıkmayın biryere gitmeyin uyarısında bulunmasını eleştirdi.
YOLLARA ÇIKMAYIN
Bakan kurum ve AFAD’dan sonra İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’da deprem anında ve sonrasında devletin değil de vatandaşın yapması gerekenleri sıralaması dikkat çekti. İstanbul Afet Eğitim Merkezi Açılış töreninde konuşan Bakan Soylu, beklenen İstanbul depremiyle ilgili bir korkusunu dile getirdi. Soylu “Allah muhafaza İstanbul’da deprem olduğu zaman yapacağı ilk iş vatandaşımzı arabalarını alacak yollara çıkacak. Arabalar yola çıkarsa korkum ve endişem şudur ki; Yollar tıkanacak, ambulanslar gidemeyecek. Arama-kurtarma ekiplerimiz, arama kurtarma mahallerine ulaşamayacak ve İstanbul kilit olacak” dedi.
CEP TELEFONUYLA KONUŞMAYIN
Ülke genelinde 18 bin 130 adet acil durum toplanma alanının olduğunu söyleyen Soylu “Bugün Türkiye’ye beş mesaj gönderiyoruz. Biri iletişimle alakalı. Diyoruz ki, Allahınızı severseniz deprem olduğu zaman cep telefonuyla konuşmayın. Ya mesaj atın, ya internet tabanlı konuşun. O hatlar ambulanslar ve sağlık ekiplerine lazım. Kilitlendiği an bizim adım atabilme kabiliyetimiz söz konusu değil. İkinci mesaj da ne olursunuz özel araçlarınızla yola çıkmayın. Hemen toplama merkezlerimiz var. Toplama merkezlerine gidin. Ondan sonrasına biz hemen biz müdahale edeceğiz ve adım atacağız. Ama herkes aracıyla yola çıktığı an yolların tıkanacağını biliyoruz.”
BAKANLARIN 60 SANİYELİK DEPREM TECRÜBESİ!
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Afetlere Hazırlık Haftası kapsamında İstanbul’da “Afet Eğitim Merkezi” açılış törenine katıldı. Program sonunda Soylu ve Kurum simülasyon merkezinde depremi yaşadı. Bakanlar eğilerek depremin sona ermesini bekledi. 60 saniye süren depremin ardından, Bakan Kurum deprem çantasını sırtına alarak simülasyondan çıktı. Daha sonra sel simülasyonu incelendi.
UZMANLARDAN İSTANBUL İÇİN KORKUTAN DEPREM UYARISI
Tik tak yapan bombanın Tik tak yapan bombanın yanındayız, süre doluyor
Mikdat Kadıoğlu ile Jeofizik Uzmanı Oğuz Gündoğdu, Gölcük Depremi’nden bu yana geçen 21 yılda olası İstanbul depremi için risk oranının büyüdüğünün altını çizdi. Silivri’deki 5.8’in son uyarı olduğunu söyleyen iki bilim insanı ekledi: Tiktak yapan bir bombanın yanındayız, süre doluyor.
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Jeofizik Mühendisliği Bölümü eski öğretim üyesi Jeofizik Uzmanı Dr. Oğuz Gündoğdu, Gölcük’teki 17 Ağustos 1999 Depremi’nden bu yana 21 yıl geçtiğini, olası İstanbul depremi için riskin her geçen yıl biraz daha arttığını belirtti. “Geçen yıl 26 Eylül’te Silivri açıklarında 5.8 büyüklüğünde deprem oldu. Onu, İstanbul için beklenen deprem konusunda son uyarılardan biri olarak kabul etmek mümkün” diyen Dr. Gündoğdu sözlerine şöyle devam etti: “Onun arkasından 4.7 büyüklüğünde deprem kaydedildi. Silivri’de daha önce de 5.6 büyüklüğünde deprem oldu. Bunlar Marmara Denizi’nin gittikçe enerji topladığını ve bunu ortaya çıkarmaya hazır olduğunu gösteriyor. Bu durumda alınacak önlemlere gelmek lazım. Kentsel dönüşüm bunun tek çaresi. Ancak bizim anlayışımızda tam olarak uygulanan bir yer yok. Herkes kendi binasını sağlamlaştırma derdinde. Yanındaki bina umurunda değil. Sanki ‘yandaki bina üzerine yıkılmaz’ gibi bir tutum, anlayış var. Devletin de bu işin arkasında olması, bu işe girişenleri desteklemesi ve yanında olması lazım. Halkın daha çok desteğe ihtiyacı var. 21 yılda doğru dürüst bir yapılanma göremiyorum.”
DEPREMİN ELİ KULAĞINDA
Dr. Gündoğdu, Gölcük Depremi’nden sonra yapılan değerlendirme sonunda, olası İstanbul depreminin yüzde 62 oranında 30 yıl içinde olacağının söylendiğini hatırlatırken “21 yıl geçti. O hesaplar doğru çıkarsa eli kulağında demektir. Marmara çok aktif halde. Bunu Silivri’de 5.8 büyüklüğünde depremle hissettirdi. Ama bunlar çok çabuk unutuluyor. Eğitim yönünden zayıflıklar var. Eğitimi hiçbir zaman tam olarak veremedik” dedi.
SİLİVRİ UYARDI 9 YILIMIZ KALDI
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisi ve Afet Yönetim Uzmanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu ise hafta şunları söyledi: “1999 Gölcük depreminde İstanbul’da 30 yıl içerisinde deprem beklentimiz yüzde 60‘tı. Yani 9 yılımız kaldı. Silivri’deki 5.8 büyüklüğündeki deprem bana göre ‘İlahi bir uyarıydı.’ Çünkü fay hattına 20 kilometre uzaklıkta yaşıyoruz. Kocaeli depremi kaç kilometre uzaklıktaydı. Şimdi 20 kilometre uzağımızda. Artık çok daha tehlikeli tik tak yapan bir bombanın yakınındayız. Süremiz yaklaşıyor arkadaşlar. Her geçen gün deprem olma riski artıyor. Yüzde 6570’lere yükselmeye başladı.”
EVDE HAYAT KURTARACAK TEDBİRLER
Cerrahpaşa Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Güvenlik Bölümü Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Erhan Bakırcı ev ve binalada alınacak önlemlerin hayat kurtardığını belirtti. Bakırcı alınması gereken önlemleri şöye sıraladı: “Dairelerde tavan dolgularının kopması, bina kaçışlarının-çıkışlarının kapanması can kayıplarına neden oldu. Duvarlara asılacak ayna, tablo ve diğer nesnelerin baş yüksekliği altında olması ve duvara güçlü montajı depremde bu eşyaların başımıza düşmesini önleyecektir. Özellikle asmolen dolgularının, tavana asılı abajurların, tavan panellerinin montajının sağlam olduğundan emin olmalıyız. Cam gibi kırılabilir eşyalar ile çatal bıçak takımları alt dolaplarda saklanmalı.”
