Deprem felaketi sonrası tüm Türkiye'den insanların yaşadığı uykusuzluk, kaygı/anksiyete ve stres Vertigo semptomlarını tetikledi. Nüfusun yüzde 15'inde denge sorunlarının arttığı belirtildi. Peki Vertigo nedir? Nasıl önlem alınır? Hastalığı hangi durumlar tetikliyor? Tedavisi var mı? Vertigo'dan nasıl korunabiliriz? İşte ayrıntılar...
Dünya Vertigo Farkındalık Haftası kapsamında konuşan Uluslararası Vestibüler Derneği Başkanı Prof. Dr. Nuri Özgirgin, 6 Şubat'ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi sonrası uykusuzluk, yoğun kaygı ve stresin vertigoyu tetiklediğini ve denge sorunlarının görülme sıklığının yüzde 15 arttığını kaydetti.
Hürriyet'te yer alan habere göre; Ankara Sheraton Otel’de düzenlenen Uluslararası Vestibüler Derneği’nin “Vertigoda Hayat Yolunda” bilgilendirme toplantısı Prof. Dr. Nuri Özgirgin'in yanı sıra Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Neşe Çelebisoy’un da katılımıyla gerçekleştirildi.
YÜZDE 15 ARTTI
Toplantıda konuşan Uluslararası Vestibüler Derneği Başkanı Prof. Dr. Nuri Özgirgin, insanların en sık doktora gitme nedenleri arasında vertigonun vertigonun bulunduğunu belirterek "6 Şubat’ta yaşanan deprem felaketiyle birlikte Türkiye nüfusunun yüzde 15’inde denge sorunları arttı. Bu bölgede yaşayan kişilerde bir akut baş dönmesi etkileşimi oluştu. Deprem anının yaşattığı sarsıntı, bir akut baş dönmesi gibi düşünülebilir. Kişinin denge platformu performansı bozuldu. Bu grup hastalarda vestibüler rehabilitasyon ve antidepresan ilaçlardan yararlanılıyor.” dedi.
YAŞLILAR ÇOĞUNLUKTA
Uluslarası Vestibüler Derneği 2. Başkanı Neşe Çelebisoy ise sadece depremi yaşayan değil, yaşamayan insanlarda da güvensizlik, denge hissinin kaybı ve algı bozukluğunun daha sık görülmeye başladığını ifade ederek “İleri yaştakiler daha çok etkilendi. Bu kişilerde tablo daha belirgin ve ağır” şeklinde konuştu.
VERTİGO NEDİR?
Çoğunlukla iç kulaktaki kristallerin oynamasından kaynaklanan vertigo, kişinin dengesini sağlamakta zorlanmasıyla ve baş dönmesiyle kendini belli eder. Latince "dönmek" anlamına gelen vertigo, sıradan baş dönmesinden çok daha ağır bir baş dönmesini ifade eder. Hastalar sıklıkla kendilerinin veya etraflarının döndüğünü hissettiklerini söylerler.
Esasen bir hastalık değil hastalık belirtisi (semptom) olan vertigo, bu hastaların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Adeta kendisi veya çevresindeki dünya dönüyormuş gibi hisseden bu kişiler soluğu acil servislerde alabiliyor.
HASTALIK DEĞİL, BELİRTİ
Hastalık değil hastalık belirtisi olduğu yani farklı farklı sebeplerle vertigo ortaya çıkabildiği için “Bana vertigo tanısı kondu” demek yanlış bir ifade.
Prof. Dr. Haluk Özkarakaş'ın aktardığına göre bu bir bir hastalık değil, çoğunlukla iç kulağı etkilemekte olan hastalıkların veya durumların bir belirtisi ve bu nedenle belirtiyi ortaya çıkaran sebebin mutlaka araştırılması gerekiyor.
BİLİNÇ KAYBI VARSA SEBEP BAŞKA
İç kulaktan kaynaklanan baş dönmelerinde bilinç kaybı durumunun yaşanmadığını belirten Prof. Dr. Haluk Özkarakaş “Baş dönmesi veya denge bozukluğu hissi olan bireyde bilinç kaybı, göz kararması da olmaktaysa veya çevresindekilerce fark edilmişse nörolojik veya metabolik (kan şekerinin düşmesi) gibi durumlar akla gelmelidir” diyor.
Beyin damar hastalıklarından kalp ve damar hastalıklarına pek çok sebep baş dönmesine neden olabilirken gerçek vertigo yüzde 90 iç kulaktan kaynaklanıyor.
TEDAVİSİ VAR MI?
Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, sanılanın aksine vertigonun ardında yatan hastalıkların önemli bir bölümünün kolay tedavi edilebilir nitelikte olduğunu kaydetti.
İyi karakterli, zaman zaman gelip geçici, belli pozisyonlarda ortaya çıkan ve birkaç saniye süren baş dönmesi özgün manevralar ile tedavi ediliyor.
Prof. Dr. Haluk Özkarakaş “Bu manevrayı takip eden gün kontrole çağırdığımız hastalarımızın iyileşme oranı yüzde 92 seviyesinde olup bir hafta sonraki kontrolde iyileşme oranı yüzde 98’e ulaşıyor. Manevra sonrasında da genellikle baş dönmesine yönelik ilaç kullanmayı tercih etmiyoruz” diyor.
Hastanın manevra sonrasında başının hafif yükseltilmesi, bir hafta boyunca hastalığın belirlendiği tarafa dönerek yatılmaması da önemli.
MENIERE HASTALIĞINDAN KAYNAKLANAN VERTİGO
iç kulakta aşırı basınç nedeniyle ortaya çıkan bir hastalık olan Meniere, iç kulakta bulunan denge organının etkilenmesi sonucu ortaya çıkıyor. Beklenmedik ani vertigo atakları, kulak çınlaması ve işitmede azalmayla belirti veren Meniere hastalığında ataklar tekrarladıkça işitme kaybı kalıcı hale gelebiliyor. Bu hastalık nedeniyle kaybolan işitme duyusunu yeniden sağlamak içinse işitme cihazları kullanılıyor.
İlaç tedavilerine dirençli ve bireyin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen durumlarda cerrahi tedavi gerekebiliyor. Cerrahi müdahale ile endolenf sıvısının drenajının sağlanması, denge bozukluğuna yol açan labirentin çıkarılması ve ilgili bölgedeki sinir yapısının ortadan kaldırılması gibi yöntemler uygulanıyor.
