Ordu'daki Aşıklı Şelalesi gölünde define olduğu iddiasıyla sunulan define arama projesi reddedildi. Daha önce 12 bin yıllık Dipsiz Göl'ün yok edilmesiyle yükselen tepkilerin ardından değişen mevzuata göre karasal ortam dışındaki göl, dere ve denizlerde kazılar yasaklandı Avukat Karagöz, "Yapılan mevzuat değişikliği ikinci bir Dipsiz Göl vakasını engelledi" dedi.
Ordu'nun Çaybaşı ilçesindeki Aşıklı Şelalesi gölünde define olduğunu ileri süren B.B., hazırlattığı 51 sayfalık define arama faaliyeti proje tanıtım dosyası ile Ordu Valiliği ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne başvurdu.
Define araması sırasında dere yatağında suyun akış yönünün 50 metre uzaklıktaki değirmene yönlendirileceği, göle su akışının doğal taşlarla yapılacak bentle kesileceği, kırıcı ekskavatör kullanılarak göl dibinin kazılacağı belirtildi. Ayrıca gölün en derin noktasının yaklaşık 1 metre olduğu belirtilen dosyada akışın kesilmesinin ardından gölde kalacak suyun dalgıç pompa ile dere yatağına verileceği ve 50 metrekare alanda, 5 personelin 15 gün boyunca arama yapacağı belirtildi.
Proje tanıtım dosyasında şelale alanında hassas ya da önemli flora ve fauna türleri bulunmadığı ileri sürüldü ve Uluslararası Bern Sözleşmesi’ne göre koruma altına alınan türlerin koruma kriterlerine uyulacağı taahhüt edildi. Bununla birlikte alanda ve yakın çevresinde bulunması muhtemel türlerin özel habitatlara ihtiyaç göstermeyen, ülkenin her yerinde rastlanabilen türler olduğu iddia edilerek faaliyet alanındaki hayvanların aynı ekolojik koşulları gösteren diğer bölgelerde de mevcut olması ve bu türlerin ekosistemde şu an için herhangi bir tehlike sinyali vermiyor olmasının faaliyetinin işletilmesine bir engel oluşturmayacağı denildi.
BAŞVURU REDDEDİLDİ
Proje dosyası, 1/25000 ölçekli topoğrafik, jeoloji ve deprem haritaları, uydu fotoğrafları, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Çevre Düzeni Planı, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü görüşü ve acil eylem planını içeren ekleri ile birlikte Ordu Valiliği ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne teslim edildi. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Aşıklı Şelale gölü için yapılan define arama başvurusunu son değişen yönetmeliğe aykırı olduğu gerekçesiyle reddetti.
‘İKİNCİ DİPSİZ GÖL VAKASI ENGELLENDİ’
Hukukun ve mevzuatın açıkça belirlendiğinde ne derece çevre felaketleri ve tahribatının önüne geçildiğinin görüldüğünü belirten Avukat Ozan Karagöz, "Dipsiz Göl'de hassasiyetin oluşmasından sonra yapılan mevzuat değişikliği ikinci bir Dipsiz Göl vakasını engelledi. Aşıklı Şelalesi bugün olduğu gibi gelecek kuşaklar için de korunmasına sebebiyet verdi. Şelale gibi doğal değeri yüksek, binlerce yılda oluşmuş alanlarda tüketmeye veya define aramaya yönelik tutumların aslında ne derece kabul edilemez olduğunu da gözlemlemiş olduk. Hukuk devleti, her şeyin hukuka ve mevzuata uygun yapıldığı bir devlet değil, aslında hataların hukuk eliyle düzeltildiği devlettir. Dipsiz Göl vakasından sonra yapılan mevzuat değişikliği idarelere hakim olan prensip ve bakış açılarının değişmesi sonucu şelalenin kurtarılması çok sevindiricidir” dedi.
'BURAYA KAZMA VURDURMADIK'
İlküvez Mahallesi halkı da, Aşıklı Şelalesi'nde define arama talebinin reddedilmesini sevinçle karşıladı. Ali Karayiğit, "Burası bizim tarihi yerimiz. Tüm çocukluğumuz burada geçti. Sözde altın varmış. Burayı define için yıkacaklardı, doğasını bozacaklardı" derken, Veli Karayiğit ise, "Bazı uyanıklar, bizim bu şelalemizi 'hazine var' diyerek tahrip etmeye kalktılar. Biz köy halkı olarak buna karşı çıktık. Buraya kazma vurdurmadık" ifadesini kullandı.
NE OLMUŞTU?
Gümüşhane’nin Taşköprü Yaylası'nda Buzul Çağı'ndan kalma, 12 bin yıllık Dipsiz Göl, 6 Kasım 2019’da 'define' söylentisi üzerine yapılan yasal kazıda yok olmuştu. Gölün yok olması büyük tepki çekmiş ve gölün eski haline getirilmesi için çalışma başlatılmıştı.
DİPSİZ GÖL'ÜN ÖNCESİ VE SONRASI
'DİPSİZ GÖL' SONRASI YÖNETMELİK DEĞİŞTİ
12 bin yıllık gölün yok olmasının ardından Çevre ve Şehircilik ile Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yönetmelikte değişiklik yapıldı. Buna göre define arama koşulları sınırlandırıldı ve başvuru sürecinde, define araması yapacaklara noter tasdikli muvafakatname ve Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu alma şartı getirildi.
Yönetmelikte yapılan değişiklikle 100 metrekare olan define arama sınırı 50 metrekareye düşürüldü. Karasal ortam dışındaki göl, dere ve denizlerde kazılar yasaklandı.
