Yozgat’ın Yerköy ilçesinde, sebze fidesi tezgahları dolup taşıyor. Kendi üretimini yapmak isteyen vatandaşlar, yerli fide çeşitlerine yoğun ilgi gösterirken, fide satışları adeta kapış kapış gidiyor. Artan fiyatlar ve doğal ürünlere olan yönelim, vatandaşları yeniden toprağa yöneltti.
TEZGAHLARDA HAREKETLİLİK BAŞLADI
İlçenin birçok noktasında kurulan seyyar tezgahlar, bahçesine sebze dikmek isteyenlerin uğrak noktası haline geldi. Özellikle domates, biber ve patlıcan gibi fide çeşitleri en çok tercih edilenler arasında yer alıyor. Fide satıcıları, sezonun oldukça hareketli başladığını belirtiyor. Sezonun neredeyse ortası gelmişken rağbette hiç azalmıyor.
Yalnızca bahçesi olanlar değil, apartman dairesinde yaşayan vatandaşlar da fideye yöneliyor. Balkon ve teraslarda yetiştirilebilen çeşitler sayesinde şehir yaşamında da kendi sebzesini üretmek mümkün hale geliyor. Saksıda tarım yapma fikri özellikle gençler arasında da ilgi görüyor.
YERLİ FİDEYE YOĞUN İLGİ
Yıllardır Yerköy'de fide satışı yapan Şevket Akkaya, ilginin her yıl daha da arttığını vurguluyor. Akkaya, “Yerli fidelerimiz bölgenin iklimine alışık, tutmama gibi bir riski yok. Özellikle köy domatesi çok ilgi görüyor. 3-4 tanesiyle koca bir kucak dolar,” diyerek üretici memnuniyetine dikkat çekiyor.
Sarıfatma Köyü Muhtarı Necip Kocaer ise gelen misafirler için taze sebze bulundurmak adına her yıl fide aldığını belirtiyor. Kocaer, “Bahçem var, fideleri hanım dikiyor. Çok da güzel ürün alıyoruz. Herkese tavsiye ederim,” diyerek vatandaşları üretime teşvik ediyor.
SEZON KISA, TALEP YÜKSEK
Fide satıcılarının belirttiğine göre satışlar genellikle Mayıs ayının başında başlayıp Haziran ortasına kadar sürüyor. “Gün dönümü” olarak adlandırılan bu süreçten sonra fide dikiminin başarı şansı düşüyor. Bu nedenle vatandaşlar ellerini çabuk tutuyor. Ancak Temmuz, Ağustos gibi de ekim yapıldığı oluyor.
FİDE YETİŞTİRMENİN PÜF NOKLARI
1. Doğru Zamanda Dikim Yapın
Fideler, genellikle don tehlikesi geçtikten sonra dikilmelidir. Bahar aylarında (özellikle Nisan sonu – Haziran başı) toprak yeterince ısındığında dikim yapmak başarı oranını artırır.
2. Toprak Hazırlığı Önemlidir
Fideler verimli ve iyi havalanan bir toprakta daha sağlıklı büyür. Organik madde açısından zengin, humuslu toprak tercih edin. Eğer bahçede dikim yapılacaksa toprak en az 20 cm derinliğinde belenmeli ve havalandırılmalıdır.
3. Fideleri Alıştıra Alıştıra Dikin
Fideleri doğrudan güneşe maruz bırakmadan önce birkaç gün boyunca yarı gölgeli alanda dış ortama alıştırın. Buna “sertleştirme” denir. Direkt güneşe ve rüzgara karşı hazırlıksız bırakılan fideler şok yaşayabilir.
4. Dikim Derinliğine Dikkat
Fideler, kök boğazı toprak seviyesinde kalacak şekilde dikilmelidir. Çok derin veya yüzeysel dikilen fideler gelişim göstermeyebilir.
5. Sulamayı Doğru Yapın
Fideler ilk dikildiğinde can suyu mutlaka verilmelidir. Toprak kurudukça ama çamur gibi de olmayacak şekilde düzenli sulanmalıdır. Aşırı sulama kök çürümesine neden olabilir.
6. Güneşli Alanlar Tercih Edin
Sebze fideleri genellikle günde en az 6-8 saat güneş alan yerlerde verimli olur. Balkon ya da bahçenizde güneşi iyi alan bir nokta seçin.
7. Gübrelemeyi İhmal Etmeyin
Fideler büyürken ihtiyaç duyduğu besinleri almak için gübreye ihtiyaç duyar. Doğal hayvan gübresi, kompost ya da sıvı gübreler kullanılabilir. Kimyasal gübre kullanılacaksa oranlara dikkat edilmeli.
8. Bitkiler Arası Mesafeyi Koruyun
Fideler arasında yeterli boşluk bırakmak, hava sirkülasyonu sağlar ve hastalık riskini azaltır. Örneğin domatesler arası 40-60 cm, biberler arası ise 30-40 cm bırakılması önerilir.
9. Zararlılara Karşı Tedbirli Olun
Salyangoz, yaprak biti, kırmızı örümcek gibi zararlılar fide döneminde büyük kayıplara yol açabilir. Doğal yöntemlerle (örneğin sarımsak spreyi, sabunlu su) ya da uygun ilaçlarla önlem alınabilir.
10. Rüzgardan Koruyun
Özellikle fide döneminde bitkiler nazik olur. Sert rüzgarlar gelişimi olumsuz etkileyebilir. Bahçede ise çevresine doğal perde (çit, yüksek bitki) yapılabilir; balkonda ise rüzgârın yönüne göre saksılar uygun yere taşınabilir.
