Kastamonu’nun geleneksel fanilası, hem tarihi hem de sağlıklı yapısıyla dikkat çekiyor. Yüzyıllardır üretilen ve her mevsim rahatlıkla kullanılabilen Kastamonu fanilası, 2020 yılında coğrafi işaret alarak tescillendi.
Kastamonu'nun soğuk ikliminde sıcak tutan, yazın ise serin tutarak teri emme özelliğiyle ün kazanan Kastamonu fanilası, tarih boyunca önemli bir yer edinmiştir. 2020 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretle tescillenen bu geleneksel ürün, günümüzde de büyük ilgi görmektedir. Pamuk ipliğinden dokunan Kastamonu fanilası, sadece yerel halkın değil, tüm Türkiye'nin gözdesi haline gelmiştir.
MEHMETÇİĞE GÖNDERİLEN FANİLA: KURTULUŞ SAVAŞI’NIN GİZLİ KAHRAMANLARI
Kastamonu fanilasının tarihindeki en anlamlı anlardan biri, Kurtuluş Savaşı dönemine dayanır. Kastamonu’daki kadınlar, evlerdeki tezgahlarda dokudukları fanilaları, cephedeki askerlerin üşümemesi için gönderirlerdi. Bu gelenek, yüzyıllar boyunca sürmüş ve bu ürünün hem savaş zamanında hem de normal hayat şartlarında ne denli önemli bir rol oynadığını göstermiştir. Bugün hala bu mirası devam ettiren üreticiler, hem geçmişe saygı gösteriyor hem de Kastamonu’nun bu geleneğini yaşatıyor.
KASTAMONU FANİLASININ SAĞLIKLI VE DOĞAL YAPISI
Kastamonu fanilasının en belirgin özelliği, tamamen doğal pamuktan üretilmiş olmasıdır. Pamuk ipliği sayesinde, kışın sıcak tutarken yazın da serin kalmasını sağlar. Teri emme özelliği sayesinde vücudu rahat tutan bu geleneksel giysi, sağlıklı bir kullanım sunar. Kastamonulu fanila üreticisi Melahat Çetinyalçın, fanilanın yıllar boyunca sağlık açısından tavsiye edildiğini belirtiyor ve "Eskiden Ankara’daki doktorlar Kastamonu fanilasını giymeyi önerirdi. Bu, o fanilalardan biri." diyerek, bu ürünün geleneksel tıptaki yerini vurguluyor.
FARKLI MODELLERLE YAZA HAZIRLIK
Kastamonu fanilasının üreticileri, sadece kışa değil, yaz mevsimine de hitap eden farklı modeller üretiyor. Yazın, özellikle kadınlar için tasarlanan askılı ve dantelli fanila modelleri büyük ilgi görüyor. Çetinyalçın, "Yazın da farklı modellerle kadınlara yönelik fanilalar üretiyoruz. Her mevsime uygun tasarımlar yaparak, Kastamonu’nun geleneksel ürününü modern hale getiriyoruz." diye konuşuyor.
KASTAMONU’NUN SOĞUK İKLİMİ VE FANİLA İLİŞKİSİ
Kastamonu’nun soğuk iklimi, fanilanın bölge halkı tarafından yaygın bir şekilde kullanılmasını sağlamaktadır. Özellikle kış aylarında, bu pamuklu fanilalar sıcak tutma özellikleri sayesinde oldukça popülerdir. Bunun yanı sıra, yazın teri emme özellikleriyle serin tutan Kastamonu fanilasına olan talep de büyümeye devam etmektedir.
KOOPERATİF GELENEĞİ: KASTAMONU’NUN EKONOMİSİNE KATKI
1960’lı yıllarda kurulan fanila kooperatifi, Kastamonu’nun ekonomisinde önemli bir rol oynamıştır. O dönemde, evlerde üretilen fanilalar kooperatife teslim edilir, ardından askerlere gönderilirdi. Bu gelenek, hem bölgeye ekonomik katkı sağlarken hem de Kastamonu halkının sosyal dayanışmasını pekiştirmiştir. Bugün de bu gelenek devam etmekte, üreticiler ürünlerini kooperatifler aracılığıyla ya da internet üzerinden satmaktadır.
ANNE–OĞUL GELENEĞİ: FANİLA ÜRETİMİ BİR YAŞAM TARZI
Ahmet Çolakhüseyinoğlu, 10 yıldır Kastamonu fanilası üretiyor. Annesinden devraldığı örgü makinesiyle üretime devam eden Çolakhüseyinoğlu, "Annem 50 yıl boyunca bu işi evde yaptı. O vefat ettikten sonra biz de bu geleneği sürdürmeye çalışıyoruz. Kastamonu fanilasının geleneksel yapısı bizim için sadece bir iş değil, bir yaşam tarzıdır." diyerek, işin ailevi önemini vurguluyor.
KASTAMONU FANİLASI TÜM TÜRKİYE’YE ULAŞIYOR
Kastamonu fanilaları sadece Kastamonu’da değil, Türkiye’nin birçok şehrine de gönderilmektedir. Üreticiler, Konya, Bursa, Balıkesir, Afyon gibi illere fanila gönderiyor, aynı zamanda internet üzerinden de satış yaparak ürünlerini daha geniş bir kitleye ulaştırıyor. Çolakhüseyinoğlu, "Fanilaların sağlık açısından doktorlar tarafından önerildiği bilinmektedir. Bu sebeple, özellikle çocuklar için bizimle iletişime geçiyorlar." ifadeleriyle, Kastamonu fanilasının sağlık açısından ne kadar önemli bir yer tuttuğunu anlatıyor.
Kastamonu fanilasının, yüzyıllardır süregelen geleneksel üretimi, sağlıklı yapısı ve tarihi önemi ile hem yerel halkın hem de Türkiye'nin dört bir yanındaki kullanıcıların ilgisini çekmeye devam ediyor. Bugün de geçmişten gelen bu kültür, modern üretimle birleşerek hem sağlıklı hem de geleneksel bir yaşam tarzının parçası olmayı sürdürüyor.
