Salgında ‘yeni pik’ önlemleri kapsamında toplu taşımada yolcu sayısı kısıtlandı. Ancak vatandaşı doğrudan etkileyen karardan önce sistemin aksamadan işlemesini sağlayacak tedbirler alınmadı. ‘Kağıt üzerinde yasak’la İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde kaosa kapı aralandı. ‘Otobüs, minibüs kullanan milyonlar geç kalmadan nasıl işe gidecek?’ sorusunun cevabı ise belediyelere bırakıldı.
Türkiye’de vaka sayılarının yükseliş eğrisini sürdürmesi yasakların genişlemesini bareberinde getirdi. En kritik adım ise toplu taşıma için geldi. Cumhurbaşkanı’nın “Toplu taşımalarda ayakta yolcu alınmasına izin verilmeyecek” açıklamasının ardından İstanbul’da İl Pandemi Kurulu minibüslerde ayakta yolcu alınmayacağını duyurdu. Ancak metrobüs ve otobüslerde ayaktaki kapasitenin 3’te 1’ine kadar yolcu alınacağı belirtildi.
ESNEK ÇALIŞMA DİKKATE ALINMADI
Metro ve tramvaylarda ise normal kapasitenin yarısı kadar yolcu alınabileceği belirtildi. Ankara’da da valilik benzer kararlar açıkladı. Büyükşehirlerdeki kısıtlamaların ardından “Yasakladık demek yeterli mi? Vatandaş işine gücüne nasıl gidecek” eleştirileri yükseldi. Uzmanların otobüslerdeki yoğunluğun azaltılması için ortaya koyduğu esnek çalışma gibi formüller de gündeme alınmadı. Gelinen noktada kaosun nasıl çözüleceği soru işareti olarak kaldı.
Bilim Kurulu üyeleri, Tabip Odaları ve uzmanlar salgının seyrini değerlendirdi. Kayseri Tabip Odası Başkanı Şahin “Yöneticiler insiyatif almaktan kaçındıkça Kayseri’de salgın kontrolden çıktı” dedi. TTB Başkanı Adıyaman ise pozitiflerin eve yollanmasının yanlış olduğunu savundu. Prof. Dr. Ceyhan da acilen dönüşümlü mesaiye geçilmesi ve şehirlerarası seyahat kısıtlaması getirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
VAKALARIN YÜZDE 12’Sİ İSTANBUL’DA
BİLİM KURULU ÜYESi PROF. DR. RECEP ÖZTÜRK: Tedbirlere uyulmaz ise kayıplar ve vakalar artarak devam eder. Gençlerin daha fazla kontrolsüz şekilde bir araya gelmesi gençler arasında vakaların artmasına neden oluyor. Yeni normal dönem için belirtilen kurallara uyulmaz ise salgın ciddi boyutlara ulaşır. Türkiye olarak birinci sürecin bitmediği ama dalgalanmaların devam ettiği bir süreci yaşıyoruz. Yedi günlük vakalara baktığımız zaman İstanbul vakaların yüzde 12 kadarını oluşturuyor. Bu ilk zamanlar yüzde 20 idi. Okulların açılmasında çok faktör var, Bu durum içim Bilim Kurulu bir araya gelecek. Okulda uyulması gereken kurallar baştan sona belirlendi. Genel duruma göre bakılarak gerekli çalışmalar hayata geçecek.
TENEFFÜSTE MESAFE KORUNAMAZ
BİLİM KURULU ÜYESİ PROF. DR. YEŞIM TAŞOVA: “Okullar, küçük çocuklar için sosyal mesafeyi koruyarak, maske konusunda sürekli uyarıcı olacaklar. Büyük çocuklarda bunun çok sıkıntı olmayacağını düşünmekle birlikte çevremize baktığımız zaman özellikle gençlerin maske takmakta imtina ettiğini görüyoruz. Sürekli olarak uyarı ve eğitim ile takılmasının sağlanması gerekiyor. Bunun yanı sıra okulların sık sık temizlenmesi, özellikle sık dokunulan yerlerin; sıralar, masalar, elektrik düğmeleri, kapı kollarını daha sık temizlemeleri gerekiyor. Okul yönetimlerine düşen en önemli görev sınıflarda sosyal mesafenin sağlanması. Teneffüsler de dahil sosyal mesafenin korunamayacağı her durumda mutlaka maske takılması gerekiyor.
SALGIN KONTROLDEN ÇIKTI
TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ BAŞKANI SİNAN ADIYAMAN: Ankara’da salgın devlet dairelerinde iç içe mesainin sürmesi nedeniyle büyüdü. Salgın kontrol edilemiyor. Toplumsal hareketlilik azaltılmalı. Ankara’da vaka sayısı uzun süredir iki binin altına düşmedi. Vakalar HES haritalarına da doğru yansımıyor. Çalıştığım klinikteki asistanların yüzde 30’u virüse yakalandı. Yoğun bakımlarda kapasite zorlanıyor. Çok yorulduk, bütün sağlık çalışanları feryat ediyor. 38’i hekim 80 sağlık çalışanı yaşamını yitirdi. Duyuyoruz ki bir vekile sekiz tane yapılmış. Bu testlerin kaç kişiye yapıldığı açıklanmalı ama açıklanmıyor. Sağlık Bakanı’na sorduk, o da yanıt vermedi. Testi pozitif çıkan hastaların evlerine gönderilmesi yanlış. Bu kişiler kamu gözetiminde olmalı, merkezi yönetim belediyelerle işbirliği yapmalı.”
ARTIK YETER KAYSERİ YANIYOR
KAYSERİ TABIP ODASI BAŞKANI MEHMET İLHAN ŞAHİN: Artık yeter. Kayseri yanıyor. Yönettiği şehir için sorumluluk alamayanlar koltuklarını hemen terk etsin. Her gün stres altında harap, bitap çalışan sağlıkçıların, korunduğu halde hastalığı kapanların, ihtiyacı olduğu halde hastaneye yatırılamayanların vebalini nasıl taşıyacaksınız? Yöneticiler insiyatif almaktan kaçındıkça Kayseri’de salgın kontrolden çıktı. Salgın yönetimindeki başarısızlığın bedeli yöneticiler için belki sadece itibar kaybı olacak. Ama hekimler, sağlık çalışanları ve tedbir almasına rağmen hastalığa yakalananlar o bedeli canıyla ödüyor.”
ACİLEN DÖNÜŞÜMLÜ MESAİYE GEÇİLMELİ
PROF. DR. MEHMET CEYHAN (HACETTEPE ÜNIVERSITESI): “Ankara’dan hep söz ediyoruz ancak salgında yükseliş sadece orayla sınırlı kalmayacak. Bugün sorunsuz olduğu söylenen iller, İstanbul, İzmir… Buralarda da bir kaç hafta içerisinde yoğunlaşma göreceğiz. Normalleşme süreci ile birlikte aşırı bir rahatlama yaşandı. Toplu taşımada ayakta yolcu almayı yasaklıyoruz ama işine yetişmeye çalışan insan ne olacak? Acilen dönüşümlü mesaiye geçilmeli. İller arası dolaşım kısıtlanmalı. Test sayısında dünyada 67. sıradayız. Bu çok yetersiz. Üstelik bunların önemli bir bölümünün de futbol takımlarına, organize iş merkezlerinde yapıldığını biliyoruz. Artışının nedeni tatil, politika, düğün gibi gerekçelerle düzenlenen kalabalık etkinlikler. Bu şekilde nüfus dolaşımı devam ettiği sürece salgın konusunda başarı sağlamak beklenmemeli.”
TOP YİNE VATANDAŞTA
Kapıdaki ‘ikinci dalga’ yeni tedbirlerin alınmasına neden oldu. Toplu taşımada ayakta seyahat edilmesi kısıtlandı. Ancak plansız şekilde atılan adım, bu kez duraklarda mağduriyete yol açtı. İşine gitmek zorunda olan vatandaş yine tıka basa araçlarda yolculuk yaptı.
Salgın vaka sayıları endişe veren boyuta ulaşınca Kovid’le mücadelede yeni kararlar alındı. ‘Mart’a dönüş’ sinyalleri içeren kararlara göre şehir içi ulaşımda ayakta yolcu yasaklandı. Cumhurbaşkanı’nın talimatıyla hayata geçirilen uygulamaya dair İstanbul ve Ankara Valiliği’nden açıklama geldi. İstanbul Valiliği’nden yapılan açıklamada minibüs haricindeki toplu ulaşım araçlarında koltukların tamamı ve ayakta yolcu kapasitesinin %50’sine kadar yolcu alınabileceği, metrobüsler ve koltuk kapasiteleri seyreltilmiş/ kaldırılmış otobüsler gibi ayakta yolcu taşıma ağırlıklı toplu ulaşım araçlarında; oturan yolcu sayısı kadar (karşılıklı dörtlü koltuklarda iki koltuğu kullanılmadan ve karşılıklı yüz yüze gelmeden çapraz oturma düzeniyle) ve ayakta yolcu kapasitesinin 1/3’üne kadar yolcu alınmasına, ayakta yolcuların yakın temasını engellemek için araç zemininde etiket uygulaması yapılacağı açıklandı.
İçişleri genelgesinde otobüslerde de ayakta olmayacağı belirtiliyordu ancak bu karar valilik açıklamasıyla ‘revize’ edildi. Bugün 81 ilde yoğun şekilde denetim yapılacağı belirtilirken, bir açıklama da Ankara’dan geldi. Başkent’te metro ve tramvayda ayakta yolcu kapasitesinin yarısına kadar yolcu alınabilecek. Minibüsler ile koltuk kapasitelerinde herhangi bir seyreltme ve kaldırılma yapılmayan otobüsler gibi iç hacim bakımından fiziki mesafe kurallarının uygulanamayacağı şehir içi toplu ulaşım araçlarında da ayakta yolcu alınmasına müsaade edilmeyeceği bildirildi. Metroda ayakta yolcu kapasitesinin yüzde 50’si kadar ayakta yolcu taşınabilecek.
İBB TAM KAPASITE ÇALIŞACAK
Öte yandan valiliğin kararının ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden toplu ulaşım araçlarında yeni önlemler kapsamında tam kapasiteyle ulaşım hizmeti verileceği açıklandı. Açıklamada “İBB bağlı kuruluşlarından İETT, yolcuların güvenli mesafede yolculuk yapmaları için tedbirlerine devam edecek. 2 bin 623 araç filosuyla günlük 18 bin 614 sefer gerçekleştiren İETT, hat ve sefer planlamalarını gerçekleştirdiği erguvan renkli Otobüs AŞ ve Özel Halk Otobüsleri de dahil edildiğinde toplam 5 bin 599 otobüs ile günlük 45 bin 10 sefer yapacak. Bu hatlara ek olarak 614 metrobüs aracı ile 6 bin 600 sefer gerçekleştirilecek” bilgileri yer aldı.
"BU ADIM YENİ AKSAKLIKLARA NEDEN OLACAK"
Ali Babacan’ın genel başkanlığını yaptığı DEVA Partisi, düzenlemeye ilişkin çözüm önerilerini sıraladı. “Toplu taşıma tedbirleri sadece yasaklardan ibaret olamaz. Hükûmet acil olarak maliyeti düşük, etkili, uygulanabilir, bütüncül çözümlerle virüsün yayılma hızını azaltacak önleyici tedbirleri hayata geçirmelidir” açıklaması yapan partinin önerileri şöyle: “Özellikle ayakta yolcu sınırı yoğun saatlerde etkili olmayacağı gibi, aksaklıklara da neden olabilir. Bu yüzden evden çalışmanın önü açılmalı ve toplu taşımaya olan yoğunluk azaltılmalıdır. Hayat Eve Sığar uygulaması, toplu taşımada daha etkili kullanılmalı. Temassız ödeme ve eve veya işe giden en sakin rotayı göstermesi, yolculara tedbir imkanı sunar.”
"MESLEK HASTALIĞI SAYILSIN"
Genel Sağlık ve Sosyal Hizmet Kolu Kamu Çalışanları Sendikası (Genel Sağlık-İş), sağlık çalışanlarının Kovid-19’a yakalanmasının meslek hastalığı sayılmasını istedi. Genel Sağlık-İş Genel Başkanı Zekiye Bacaksız, Cumhurbaşkanlığı’na gönderilen yazı ile sağlıkçıların Kovid-19’a yakalanmaları halinde bunun sağlık mesleği hastalığı olduğunun tespiti için Sosyal Sigortalar Yüksek Sağlık Kurulu’nun bir an önce toplanması ve gerekli kararı alması konusunda SGK’nın Cumhurbaşkanlığınca talimatlandırılmasını talep etti. Bacaksız, ilgili kanunlarda belirtildiği üzere hastalığın sağlık mesleğinin icrasından kaynaklandığını, Kovid-19’lu hastaları tedavi ederken hastalığa maruz kalındığının tartışılmaması gerektiğini ifade etti.
EVDEKİ POZİTİFE BİLEKLİK TAKILACAK
Mardin’da Kovid nedeni ile evlerinde karantinada olan hastalara tek kullanımlık bileklik takılmasına karar verildi. Hastaların bilekliği çıkarmaları durumunda idari para cezasına çarptırılacakları ifade edildi. İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu’nun kararına göre bilekliği çıkarana 3 bin 150 lira para cezası kesilecek.
ANTALTA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANI BÖCEK UYUTULUYOR
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek’in (58) koronavirüs nedeniyle yatırıldığı özel hastanenin yoğun bakım servisindeki tedavisi sürüyor. Akciğerlerindeki hasar nedeniyle tedbir amaçlı uyutulan astım hastası Böcek’in sağlık durumunun ciddiyetini koruduğu, kritik 24 saatin aşılmasının beklendiği kaydedildi. CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu ile Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun Böcek’in sağlık durumuyla ilgili sık sık bilgi aldığı belirtildi. 48 saatlik uyutulma süresinin yeniden değerlendirilececeği ifade edilen Böcek’in önceki güne durumunun daha iyi olduğu kaydedildi.
