Saadet Partisi, Türkiye'nin en çok görmezden gelinen kesimi 'mevsimlik işçiler' ile ilgili çarpıcı bir rapor hazırladı. 2019 verilerine dayanarak hazırlanan rapora göre, 5-17 yaş aralığında 720 bin çocuk çalışmak zorunda bırakıldı, aileleri ile tarlada çalışan çocukların yüzde 50'si okulu tamamen terk etti.
Saadet Partisi Tarım, Hayvancılık ve Orman Politikaları Kurulu, 'Mevsimlik Tarım İşçileri' raporu hazırladı.
"EN ÇOK CAYBININ YAŞANDIĞI ÇALIŞMA ALANI"
Türkiye'de yaklaşık yarım milyon ile 1 milyon arasında gezici tarım işçisinin olduğunun tahmin edildiği raporda ''Mevsimlik tarım işçiliği Türkiye'deki en güvencesiz ve en çok can kaybının yaşandığı çalışma alanlarından birisidir'' denildi.
"YÜZDE 50'Sİ TAMAMEN OKULLARI TERK ETTİ"
Rapora göre 2019'un dördüncü çeyreğinde 5-17 yaş aralığında 720 bin çocuğun çalışmak zorunda bırakıldığı, aileleri ile tarlada çalışan çocukların yüzde 50’sinin okulu tamamen terk ettiği, geri kalanların ise okula düzensiz olarak devam ettiği belirtildi.
Aileleri ile göçe çıkan ancak tarlada çalışmayan çocukların yüzde 23'ünün okulu tamamen terk ettiği belirtilen raporda, yüzde 43’ünün ise okula düzensiz olarak devam ettiği belirtildi.
Raporda şu bilgilere yer verildi: ''Tarım aracılarının çalışma ilişkileri 2010 yılında yayınlanan 'Tarımda İş Aracılığı Yönetmeliği'ne göre belirlenmiştir ve aracılık yapabilmeleri için bir aracı belgesine ihtiyaçları bulunmaktadır. Ancak birçok tarım aracısı halen belgesiz olarak çalışmaktadır.
"KAYITSIZ VE GÜVENCESİZ ÇALIŞTIRILIYORLAR"
Mevsimlik gezici tarım işçileri, 4857 sayılı İş Kanunu gereği, bir iş yerinde 50’den daha az işçi çalışıyorsa herhangi bir sosyal güvenceye sahip değillerdir (Madde 4). Türkiye’de 50 ve üstü sayıda işçi çalıştıran tarım işletmesi sayısı kesin bilinmemekle birlikte oldukça azdır. Bu sebeple mevsimlik tarım işçileri kayıtsız ve güvencesiz çalışmaktadırlar.
"ULAŞIM MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞ YEVMİYEDEN FAZLA"
"Mevsimlik tarım işçileri günlük yevmiye ile çalışmaktadır. TÜİK’in son açıklanan verilerine göre, 2019 yılında bir önceki yıla göre mevsimlik tarım işçilerinin ücretleri ortalama yüzde 17.1 artarak 87 TL olmuştur. Ancak Kalkınma Atölyesi’nin 1 Haziran 2020 tarihinde yayımlanan raporuna göre, ulaşım maliyetlerindeki artış yevmiye artışının üzerinde seyretmektedir.
"PATRONAJ VE SÖMÜRÜ İLİŞKİSİ..."
2019 yılında sadece yolculuk masrafları için geçen yıl 17 gün çalışılması gerekirken, bu yıl aynı masraf kalemi için 50 gün çalışılması gerekmektedir. Ayrıca kanunen tarım aracılarının işçilerden ücret talep etmemesi gerekirken, 2017 yılında yapılan bir araştırmaya göre işçi ücretlerinin yaklaşık yüzde 10’u komisyon olarak tarım aracılarına ödenmektedir. Komisyon kesintileri işçi ile aracı arasındaki patronaj ve sömürü ilişkilerinin boyutunu göstermektedir.''
"KORONAVİRÜS ÖNLEMLERİ YETERSİZ"
Koronavirüs salgınının var olan koşulları daha da zorlaştırdığı belirtilen raporda, Sağlık Bakanlığı ve Koronavirüs Bilim Kurulu’nun tavsiyeleri doğrultusunda oluşturulan 'Mevsimlik Tarım İşçileri Koordinasyon Kurulu'nda alınan önlemlerin yetersiz ve belirsiz olduğu vurgulandı.
Raporda alınması gereken önlemler de şöyle sıralandı:
1-Ekonomik önlemler açısından çiftçiye ürün desteği, pazara sorunsuz erişim, işçiye ayni ve parasal destek sağlanması mevsimlik tarım işçilerinin yaşadığı maddi problemleri hafifletecektir. Pandemi sürecinde işsiz kalan ve herhangi bir sosyal yardımdan yararlanamayan geçici işsizlerin tarımsal işlere yönlendirilmesi, çeşitli sosyal güvenlik haklarından yararlanmasına olanak sağlayan önlemlerin hayata geçirilmesi gerekir. Bu çerçevede il ve ilçe düzeyinde bulunan İŞKUR müdürlükleri koordinasyonunda ihtiyaç duyulan işgücünün arz ve talebi bir araya getirebilir.
2-Altyapı ihtiyaçları bakımından mevsimlik tarım işçileri için korunaklı çadırlar, elektrik ve temiz içme suyu, kişi sayısına uygun olarak tuvalet ve banyolar, çevresel ilaçlama, rutin dezenfeksiyon ve çöp toplama hizmetleri temin edilmelidir.
3-Sosyal yardım hizmetleri olarak gıda desteği, gebe, lohusa, bebek, yaşlı ve engelli bakım hizmetleri sağlanmalıdır.
4-Mevsimlik tarım işçileri ve ailelerine yönelik iş güvenliğinin arttırılması, tarla çalışma koşullarının iyileştirilmesi, maske ve eldiven temini, sosyal izolasyonun ve sosyal mesafenin sağlanması önem arz etmektedir.
5-Mevsimlik tarım işçileri ile beraber gelen çocukların eğitimlerini devam ettirebilmeleri için işçilerin yoğun bulunduğu bölgelerde özellikle uzaktan eğitimin en önemli parçası olan Wi-Fi bağlantısı ve bilgisayarın bulunduğu ortamların oluşturulması, ders ve yardımcı kitap temini ile bu çocukların sınavlara katılımlarının sağlanması gerekmektedir.''
