Ege ve Akdeniz’de savaş gemilerini burun buruna getiren gerilim, tarafların 'masada müzakere' uzlaşmasıyla ortadan kalktı. Erdoğan’ın 'Diyaloğa fırsat tanıyoruz' sözlerinin ardından Brüksel de liderler zirvesi öncesi ‘yaptırım’ kartını çekmeceye kaldırdı. Türkiye’nin Ege adaları ve kıta sahanlığı konusundaki hak ve çıkarlarını tehdit eden girişimlere yönelik itirazları yeniden, Ankara ile Atina arasında 18 yıldır çeşitli aralıklarla yapılan istikşafi görüşmelerde ele alınacak.
Başkentlerin hamle yarışına sahne olan Akdeniz aşkentlerin hamle yarışına sahne olan Akdeniz satrancında ipler, özellikle Atina ve Paris’in ateşe satrancında ipler, özellikle Atina ve Paris’in ateşe benzin dökmesiyle gerildi. Suların köpürdüğü süreçte benzin dökmesiyle gerildi. Suların köpürdüğü süreçte Ankara ‘Görüşmelere hazırız’ mesajları verdi. Jest olarak Ankara ‘Görüşmelere hazırız’ mesajları verdi. Jest olarak dillendirilen gelişmelerin ardından Türkiye’ye yaptırımı dillendirilen gelişmelerin ardından Türkiye’ye yaptırımı gündemine alan AB’den de yumuşama sinyalleri geldi. gündemine alan AB’den de yumuşama sinyalleri geldi. Çarşamba günü başlayacak AB Liderler Zirvesi öncesi, Çarşamba günü başlayacak AB Liderler Zirvesi öncesi, AP parlamenterleri ‘önce diyalog’ önergesi yayınladı. AP parlamenterleri ‘önce diyalog’ önergesi yayınladı.
KALIN: İKLİM İSTİKŞAFİ GÖRÜŞMELERE UYGUN
Ön koşulsuz diyaloğa alan kazandırılması çözüm n koşulsuz diyaloğa alan kazandırılması çözüm umudunu artırdı. Erdoğan ile Macron’un ‘makul umudunu artırdı. Erdoğan ile Macron’un ‘makul diyalog’ mesajları da 24 Eylül’e zemin kazandırdı. Çatışdiyalog’ mesajları da 24 Eylül’e zemin kazandırdı. Çatışma ve yaptırım bypass edilince Atina ile kriz başlıkları, ma ve yaptırım bypass edilince Atina ile kriz başlıkları, 2002’de başlayıp kesilen ‘Görüşmeler sürsün’ noktasına 2002’de başlayıp kesilen ‘Görüşmeler sürsün’ noktasına döndü. İstikşafi görüşmeleri işaret eden Cumhurbaşdöndü. İstikşafi görüşmeleri işaret eden Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın da “İklim görüşmelerin başlamakanlığı Sözcüsü Kalın da “İklim görüşmelerin başlamasına çok daha müsait hale geldi” dedi.
ORUÇ REİS JESTİ AMBARGOYU ÖNLEDİ
Yunanistan Doğu Akdeniz’de iç siyaset kaygısıyla krizi tırmandırırken NATO’nun inisiyatifiyle Ankara ve Atina arasında ‘teknik’ müzakereler başlatıldı. Geçen hafta yaşanan kritik gelişmeyle eş zamanlı olarak Türkiye’nin, sıcak bölgede araştırma yapan Oruç Reis gemisini Antalya Limanı’na çekmesi çözüm yolunda bir dönüm noktası oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan da “Oruç Reis’i diplomasiye fırsat tanımak için limana çektik” dedi. Anlamlı adımların ardından AB yaptırımı ikinci plana itildi.
TANSİYON DÜŞTÜ SIRA DİPLOMASİ MASASINDA
Doğu Akdeniz ve Ege’de Yunanistan ile Türkiye arasında yaşanan gerilim NATO’nun devreye girdiği temas süreciyle gerileme seyri izledi. Türkiye’nin Oruç Reis’in Antalya limanına dönüşüyle attığı jest adımı ise çözüm yolunda en önemli nokta oldu. Avrupa yaptırım kartını cebine koydu. 24-25 Eylül’de gerçekleştirilecek liderler zirvesi öncesi süreç yeniden ‘istikşafi görüşme’ aşamasına döndü.
Satranç tahtası haline gelen Akdeniz ve Ege’de en krtik hafta... Türkiye, 21 Temmuz’da yayımladığı bir Nevtex ile Oruç Reis araştırma gemisinin Rodos ile Meis adaları arasında yeni bir sismik araştırma faaliyetinde bulunacağını duyurdu. Türkiye’nin meşru hak zemininde attığı adamı kriz fırsatına çeviren Atina ise Türkiye’yi kıta sahanlığına girmek ve egemenlik haklarını ihlal etmekle suçladı. Yunanistan Başbakanı Miçotakis ise yaptırımı dillendirerek bölgedeki tansiyonu yükseltti. Miçotakis, Türkiye’nin Akdeniz’de doğalgaz arama çalışmalarından vazgeçmemesi durumunda Avrupa Birliği’nin yaptırım uygulamak dışında başka bir seçeneğinin olmadığını savundu. Dışişleri Bakanlığı ise “Oruç Reis gemimizin araştırma yapacağı deniz alanı, ülkemizin Birleşmiş Milletler’e bildirdiği kıta sahanlığı sınırları ve 2012’de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) verilen ruhsat sahaları içinde. Sözkonusu sahanın bir bölümünde Barbaros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemimiz esasen geçmiş yıllarda faaliyette bulunmuştu” açıklaması yaptı. Dışişlerinin açıklalmasında “Yunanistan iddiasını başta Meis olmak üzere, kendi ana karasından uzaktaki adalarının varlığına dayandırmaktadır. Yunanistan’ın bu maksimalist kıta sahanlığı iddiası uluslararası hukuka, içtihata ve mahkeme kararlarına aykırı” ifadeleri yer aldı. Savaş tamtamlarının çaldığı sonraki süreçte gemiler burun buruna geldi. Yunan silahlı kuvvetleri teyakkuz durumuna geçti. Doğu Akdeniz açıklarında çalışma yüürüten Oruç Reis’e de TSK’ya ait korvetler eşlik etti.
Almanya mekik diplomasisi yürütürken Yunanistan’la birlikte Fransa krizi tırmandıracak adımlar attı. Önce bölgeye bir uçak gemisi gönderen Fransa Cumhurbaşkanı Macron Atina ile de 18 savaş uçağı satışı için de müzakere yürüttü. Suların ısındığı süreçte müzakere girişimi bu kez NATO’dan geldi. Her iki başkentle yürütülen temas diplomasisi sonucu Ankara ile Atina’nın askeri heyetleri ‘teknik ayrıştırma’ müzakereleri için NATO karargâhında bir araya geldi. Çözüm yolunda umutları artıran süreç işlerken Ankara’dan diyalogla çözüm mesajları geldi.
Diplomasiye alan açan Oruç Reis jestinin ardından Türkiye’nin masada çözüm iradesi Avrupa’nın tavrına da yansıdı. Yaptırım gündemiyle toplanacağı dile getiirilen 24-25 Eylül’de gerçekleştirilecek Avrupa Birliği Liderler Zirvesi’ne çerçeve niteliğindeki Avrupa Parlamentosu zirvesinde yaptırım ikinci planda tutuldu. AP Genel Kurulu’nda Doğu Akdeniz önergesi 601 oyla kabul edildi. Metinde, diyaloğun sürmesi gerektiğine vurgu yapııldı. Kritik kararın ardından yine diyalog vurgusu yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan “Biz, samimi her çağrıya kulak vererek diplomasiye olabildiğince alan kazandırmak, sorunları diyalog yoluyla herkesin kazanabileceği bir çözüme kavuşturmak niyetindeyiz. Ülkemizin bir damla suyunu da bir karış toprağını da bu vizyonla savunmayı sonuna kadar sürdüreceğiz” dedi. Bu sözlerin ardından Fransa Cumhurbaşkanı Macron da Twitter’dan Türkçe mesaj yazdı. Med7’deki toplantısını hatırlatıp yaptırımı işaret eden Macron “Ajaccio’da, Türkiye’ye net bir mesaj gönderdik. İyi niyetli, naiflik olmaksızın sorumlu bir diyaloğu yeniden açalım. Bu çağrı bundan böyle Avrupa Parlamentosu’nun da çağrısı. Görünüşe göre de işitilmiş. İlerleyelim” ifadelerini kullandı. Karşılıklı mesaj trafiğinde bir dikkat çeken açıklama da Cumhurbaşkaanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’dan geldi. Türkiye ile Yunanistan arasında istikşafi görüşme gündemine değinen Kalın “ Şu anda geldiğimiz noktada iklim bu görüşmelerin başlamasına çok daha müsait hale gelmiş durumda. Yakın bir vadede bununla ilgili görüşmelerimiz devam ediyor, istikşafi görüşmeler tekrar başlayabilir” değerlendirmesinde bulundu.
"YAPTIRIM TÜRKIYE’YI AB’DEN UZAKLAŞTIRIR"
Çarşamba günü başlayacak AB Zirvesi öncesinde TBMM Dışişleri Komisyonu üyesi CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’den Brüksel’e çağrı geldi. Çakırözer şunları söyledi: Türkiye’ye haksız yaptırımlar getirmek Doğu Akdeniz’deki sorunları çözmez. Tersine Türk halkındaki AB yönelimini, reformlara desteği yok eder. Yaptırım yerine işbirliğini artıralım, Gümrük Birliğini güncelleyelim, tam üyelik sürecini canlandıralım” dedi. Çakırözer, Yunanistan ile ‘önkoşulsuz görüşme’ mesajı veren iktidara da “Ege ve Akdeniz’de sorunlar tabi ki diyalog ile diplomasi ile çözülmeli. Ama karşılıksız tavizler barış getirmez. Meseleyi TBMM’ye getirin muhalefetin desteğini isteyin.
