Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Dalı Başkanı Prof. Dr. Orhan Yıldız, koronavirüsle mücadele kapsamında ‘evde kal’ çağrılarına uymayanları çarpıcı sözlerle uyardı. Yıldız “Açıkçası benim hastane görevim olmasa işin bitti deseler, koronavirüsten ölenlerin nasıl öldüğünü gördüğüm için kapımı kilitler kimseye açmam” diye konuştu. Erciyes Üniversitesi’nde aşı çalışmaları kapsamında virüsün zayıf yönünün araştırıldığını ifade eden Yıldız “Hastalık ortadan kalkmadı, mayıs ayı virüsün süresi hakkında belirleyici olacak” dedi. Yıldız, koranavirüs, gen haritası ve aşı çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’nin İtalya, İspanya gibi kontrolsüz durumda olan ülkelerden çok daha iyi olduğunu söyleyen Yıldız “Türkiye ile diğer dünya ülkeleri kıyaslandığında biz bu işin ortalarında yer alıyoruz. Biz, İtalya, İspanya gibi kontrolsüz durumda kalan bir ülke değiliz. Yaptığımız hatalar olduğu gibi, başarılı olduğumuz noktalar da var. Hastaların tedavisi ve takibi konusunda oldukça başarılı bir durumdayız” ifadelerini kullandı. Hastalığın yavaşlamasına rağmen insanların ‘Evde kal’ çağrısına uyması gerektiğini söyleyen Orhan Yıldız “Ventilatör ve yoğun bakım yatağı konusunda pek çok Avrupa ülkesinden daha iyi gidiyoruz. Çok iyi saha kontrolü yapıyoruz. Bütün bunlar hastalığın hızını nispeten yavaşlattı. Hastalıkta yavaşlama insanları gevşetmemelidir. Bazı insanlar devletin ısrarla ‘Evde kal’ çağrılarına rağmen durmaması büyük sıkıntı. Evde kalma çağrısına uymayan kişilerin, koronavirüs hastalarının nasıl ağır tedavi gördüğünü keşke görmesi mümkün olsa. Hastalar, aşamalı olarak şuurularını kaybediyorlar, solunum zorluğu çekiyorlar, hava açlığı başlıyor. Açıkçası benim hastane görevim olmasa işin bitti deseler, koronavirüsten ölenlerin nasıl öldüğünü gördüğüm için kapımı kilitler kimseye açmam” diye konuştu.
ERÜ Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Dalı Başkanı Prof. Dr. Orhan Yıldız
Üniversitede gen haritası ve izole çalışmalarının yapıldığını anlatan Yıldız, hastalığı saptmak için PCR testi uyguladıklarını söyledi. Virüsü ortaya çıkarmanın ayrıntılı bir şey olduğunu aktaran Yıldız “Bunun için güvenlik düzeyi 4 olan laboratuvarlara ihtiyaç var. Erciyes Üniversitesi de bu laboratuvarlara sahip. Çalışan kişiler riske atılmadan virüs üzerinde çalışmalar yapılıyor. İzole etmek, tüm virüsü kontrol altına almak değildir. Mevcut hastalık yapan virüsü çoğaltmak anlamına gelir. Neden çoğaltıyoruz, aşı geliştirecek bu virüse ihtiyacımız var. Gen haritası da virüsün dokümanını çıkarmaktır. Nasıl genetik yapısı var, mutasyonları nelerdir. Virüsü izole etmek zordur ama, izole edilen bir virüsün gen haritasını çıkarmak kolaydır. Virüsü izole etmenin hastalığı kontrol altına almakla alakası yok. Erciyes Üniversitesi labrotuvarında şu an çalışma yaptığımız koronavirüsümüz var. Aşı çalışmaları için yaptığımız bir şey. Bu virüs yeni bir virüs değil, 20 yıllık. Aşı geliştirmek hiç kolay değil. Batı’da da aşı ile ilgili çalışmalar devam ediyor ama hala bir gelişme yok” ifadelerini kullanndı.
KOVİD'İN ZAYIF NOKTASI MERCEK ALTINDA
Erciyes Üniversitesi’nde devam eden aşı çalışmaları hakkında bilgi veren Prof. Dr. Orhan Yıldız “Virüsün alınması ve laboratuvar ortamına alınması konusunda destek sunduk. Aşı için virüs tanımlandı, genetik haritası çıkarıldı. Ancak neresi hedef alınacak, virüsün zayıf yönü nedir, virüsten virüse değişmeyen noktası nelerdir inceleniyor. Aşıyı yakın zamanda beklememek gerekir. Aşıyı bugün bulduk desek bile kullanıma geçmesi 3-4 ayı bulur” değerlendirmesinde bulundu.
BURUNDAN ÖRNEK ALINIYOR SONUÇ ÜÇ SAATTE BELLİ OLUYOR
Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Kovid-19 Bilimsel Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Derya Mutlu, günlük 300 koronavirüs PCR test kapasitesine sahip olduklarını ve 3 saatte sonuç aldıklarını söyledi. Özel oluşturulan ekibin koruma giysilerini giyerek çalışmalarını anlatan Mutlu, laboratuvar ve çalışanlarda değişikliğe giderek “Bu sayede koronavirüs testlerini özel laboratuvarlarda yapabilir durumuna geldik. Günde 300 koronavirüs testi çalışabilecek durumdayız. Bunların 50-60’ı kendi hastanemize başvuran ve şu anki klinikte yatan hastalardan alınıyor. Geri kalan kısmı ise İl Sağlık Müdürlüğü’nün sahadan toplayıp gönderdiği örnekler” dedi. Sağlık Bakanlığı’nın kendilerine gönderdiği testlerin maliyetli olduğunu belirten Mutlu “Onların gönderdiği kitlerle koronavirüs testlerini yapıyoruz. PCR testindeki tüm aşamalar dahil edildiğinde laboratuvara örnek ulaştıktan sonra 3 saat gibi bir süreçte bize sonuç veriyor. Bir de 1,5 saatte sonuç veren bir kitimiz var. Bu kitlerle dünya standartlarında virüsün varlığı sayısal olarak olmasa da negatif ve pozitif olarak sonuç veriyor” diye konuştu. Mutlu, koronavirüs şüphesi olan kişilerden boğaz ve burnun arka kısmından sürüntü örnekleri alındığını söyledi. Mutlu “Moleküler testler her laboratuvarda yapılmaz. Daha eğitimli insanların çalıştığı laboratuvarlara ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
NORMALLEŞME İÇİN HENÜZ ÇOK ERKEN
Türkiye ilk vakanın görüldüğü günden bu yana en kritik sürece girerken, önceki gün can kaybı 127 artarak 2 bin 17’ye yükseldi. 35 bin 344 testten 3 bin 977 kişinin testinin pozitif çıktı. Toplam vaka sayısı 86 bin 306’ya, iyileşen hasta sayısı 11 bin 976’ya çıktı. Sağlık Bakanı Fahrettin Bakan Koca, “Tedbirlere gösterdiğimiz özen meyvelerini veriyor. Güneşin, sokakların çekiciliğine direnmek zorundayız. Tedbiri elden bırakmayın” dedi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’nin önümüzdeki bir hafta-10 gün içerisinde salgın sürecinde zirve yani pik noktasını göreceğini açıkladı. İyileşen hasta sayısı ve yoğun bakımlardaki doluluk oranının durağan çizgide kalmasının ardından kamuoyuna yansıyan olumlu gelişmelerle birlikte ‘normal hayata dönüş’ konuşulmaya başlandı. Bu tartışmaya ilişkin Bilim Kurulu’ndan değerlendirme geldi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, normal hayata dönüşün günlük iyileşen sayısının günlük vaka sayısını geçtiğinde konuşulmaya başlayacağını söyledi. Öte yandan Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Kovid-19 konusundaki altı özel temsilcisinden biri olan İngiliz doktor David Nabarr ise “Her virüse karşı güvenli ve etkili bir aşı geliştirilemiyor... Öngörülebilir bir gelecekte, bu virüs sabit bir tehdit oluştururken, hayatlarımıza devam etmenin yollarını bulmak zorundayız. Her virüse karşı illa ki güvenli ve etkili bir aşı geliştirilemiyor. Dolayısıyla öngörülebilir bir gelecekte, bu virüs sabit bir tehdit oluştururken, hayatlarımıza devam etmenin yollarını bulmak zorundayız. Bu durum, hastalığın belirtilerini gösterenleri ve onlar temas ettiği kişileri izole etmek anlamına geliyor” dedi.
